موضوع: تلگراف آزادی آقای خمینی
تاریخ سند: 21 مرداد 1342
موضوع: تلگراف آزادی آقای خمینی
متن سند:
شماره: 42 /5887 /15ب2 تاریخ: 21 /5 /1342فرستنده: ساواک خوزستان
گیرنده: مدیریت کل اداره سوم
موضوع: تلگراف آزادی آقای خمینی
برابر گزارش ساواک خرمشهر، تلگرافاتی به امضاء آقای لواسانی و قائمی از تهران به خرمشهر به عنوان آقایان شیخ محمدطاهر شبیری و شیخ سلمان خاقانی1 مخابره گردیده که متن آن آزادی آقای خمینی را اعلام داشته بدین وسیله رونوشت تلگرافات مزبور به پیوست تقدیم.
ضمناً در پاسخ تلگرافات تبریکی به امضاء آقایان شبیری و خاقانی ـ مهری2 و موسوی3 به عنوان آقایان خمینی ـ قمی و شریعتمداری به تلگرافخانه تسلیم که به علت ناشناس بودن امضاها مورد ایراد واقع و به آورنده گفته شد که بایستی یکی از آقایان امضاء کننده در تلگرافخانه حاضر و گواهی امضاء دیگران را بنماید. گویا به همین علت از مخابره تلگراف تاکنون خودداری شده است.
رئیس ساواک استان خوزستان ـ م . خاوری4
توضیحات سند:
1. آیت‌الله شیخ سلمان خاقانى، فرزند عبدالمحسن در سال 1293 ﻫ ش در قریه‌اى از قراء سوق‌الشیوخ از نواحى ناصریه عراق متولد شد. در سال 1298 به اتفاق برادرانش به خرمشهر آمد و در زمان شیخ خزعل در سال 1306 براى تحصیل به نجف اشرف هجرت کرد و تا سال 1331 در آنجا اقامت گزید. وی در این مدت از محضر آیت‌الله خویى و آیت‌الله بلاغى و آیت‌الله محمدحسین غروى اصفهانى بهره برد و پس از آن به خرمشهر مراجعت و به اقامه جماعت و تبلیغ احکام و اصلاح امور مردم پرداخت. پس از شروع جنگ تحمیلی خانه ایشان پناهگاه آوارگان بود تا اینکه منزل وی مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفت و وی مجبور به مهاجرت به قم شد. وی در سال 1366 در سن 76 سالگی در قم درگذشت و در یکی از حجره‌های حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. از تألیفات وی مى‌توان: کتاب فى نادى آل الخاقانى، کتاب رد الخطوط العریضه، کتاب ردالحنفاوى و دیوان اشعار عربى را نام برد2. آیت‌الله سید عباس مهری، فرزند سید حسن در سال 1294 ﻫ ش در روستاى «مُهر» از توابع لارستان فارس چشم به جهان گشود. مراحل مقدماتى علوم دینى را در زادگاهش آموخت و با وجود مشکلات زیاد در سال 1309 به حوزه علمیه نجف اشرف رفت. فقه و اصول را نزد استادانى چون مرحوم آیت‌الله محمد باقر محلاتى و مرحوم آیت‌الله شاهرودى و مرحوم آیت‌الله محمد تقى بحرالعلوم فرا گرفت. با اصرار مومنین کویت، اساتیدش او را متصدى امامت جماعت و رهبرى مسلمین آن خطه کردند. یکى از مهمترین خدمات وی مبارزه با بى‌سوادى بود، که در آن زمان تازگی داشت. قبل از قیام 15 خرداد به امام(ره) علاقمند شد و به او پیوست و سمت نمایندگى امام(ره) را در کویت به عهده گرفت. آیت‌الله مُهرى به همراه افراد خانواده‌اش در زمستان سال 1358 از کویت اخراج و به جمهورى اسلامى ایران برگردانده شد. وی داراى رساله‌ها و کتاب‌هاى ارزنده‌ای است که تفسیر سوره والعصر، رساله فى شعاع من التاریخ و شعاع من سیرتنا و سنتنا از جمله آنها می‌باشد. آیت‌الله سید عباس مهرى در تاریخ 26 بهمن 1366 پس از یک بیمارى طولانى دعوت حق را لبیک گفت و در قم از سوى مقامات رسمى و علمى و مردم تشییع و در جوار حضرت معصومه (س) در مسجد بالا سر به خاک سپرده شد.
3. حجت‌الاسلام سید محمد تقی موسوی، فرزند هاشم در سال 1298ﻫ ش در دشتستان به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات مقدماتی وارد حوزه علمیه قم شد و پس از فراغت از تحصیل به خرمشهر عزیمت و در این شهر در مسجد جامع به برپایی نماز جماعت و تبلیغ امور دینی و افشای چهره ضد دینی رژیم پهلوی همت گماشت.
وی اقدامات متعددی از جمله ارسال اعلامیه در جریان 15 خرداد 42، برگزاری کلاس درس در مدرسه علمیّه خرمشهر، موضع‌گیری در مقابل درج مقاله «استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات، خودداری از برپایی نماز جماعت در سال 56 به تبعیت از علمای قم، دعوت مردم به بستن مغازه‌ها و پیگیری اعتصابات، ارسال تلگراف برای امام خمینی(ره) به پاریس در سال 1357، داشته است. ایشان تا پیروزی انقلاب اسلامی در تمامی صحنه‌های انقلاب حضوری فعال داشت.
حجت‌الاسلام محمدتقی موسوی در شرایطی که خرمشهر از جانب دشمن مورد هجوم قرار گرفته بود و ضد انقلاب نیز در داخل شهر به عنوان ستون پنجم، فضا را ناامن کرده بودند، مسجد جامع خرمشهر را به همراه شهیدان حجت‌الاسلام شیخ شریف قنوتی و محمد جهان آرا، به محکم‌ترین سنگر در برابر دشمنان تبدیل کرد. خرمشهر در چهارم آبان ماه 1359 پس از 34 روز مقاومت سقوط کرد و مسجد جامع خرمشهر آخرین سنگری بود که تا ساعات پایانی همچنان در مقابل دشمن ایستادگی می‌کرد. با همت حجت‌الاسلام موسوی مساجدی چون صاحب‌الزمان(عج)، موسی‌بن جعفر(ع)، امام رضا (ع)، مسجد اعظم و ... در خرمشهر و اطراف اروندکنار ساخته شدند. حجت‌الاسلام موسوی در سال 1388 به رحمت الهی پیوست.
4. محمد خاورى، فرزند محمدصادق در سال 1294 ﻫ ش در شیراز متولد شد. در سال 1317 وارد دانشکده افسرى شد و در رسته توپخانه فارغ‌التحصیل گردید. سال 1333 به درجه سرهنگى رسید و در رکن 2 ستاد نیروى زمینى مشغول کار شد. در خرداد ماه سال 1341 از ارتش به ساواک مأمور و به سمت رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خوزستان منصوب شد. وی در سال 1351 در سمت مشاور امنیت داخلى به مرکز فراخوانده شد و در سال 1353 به انجام خدمت در دفتر ویژه نخست‌وزیرى مأموریت یافت. خاوری یک سال بعد به دفتر حفاظت آموزش و پرورش منتقل شد و تا 22 بهمن 1357 در خدمت ساواک قرار داشت.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)