گزارش
گزارش
متن سند:
محترما معروض میدارد از ساعت 19 روز 7 /9 /41 آقای فلسفی بمنبر رفت و پس از تلاوت و تفسیر آیه ای از قرآن کریم و ذکر مقدمه ای اظهار داشت آقایان من وضع مزاجیم خیلی بد بوده و باز خودم را باینجا رسانیده ام و این آمدن من هم بخاطر ملت و تصمیمی که در پیش دارند میباشد و بیاری خداوند سعی خواهیم نمود که بر این مشکل فائق شویم و نگذاریم بیش از این دولت خودسرانه با تنظیم تصویبنامه های قلابی مردم را بفریبد و سپس اضافه نمود رویهمرفته قدرت و نیرو بر دو قسم است یکی آنکه ریشه سطحی دارد و شاخ و برگ آن کوچک میباشد و مثل یک جنبش ساده فورا پس از بوقوع پیوستن و بعد از مدت کمی از بین میرود ولی نوع دیگر دارای ریشه عمیق و شاخ و برگ طویل میباشد و این جنبش و نهضت بر خلاف اولی روز بروز ریشه دوانیده و قدرت میگیرد چندی پیش یکنفر آلمانی درباره قدرت اسلام و مسلمین چنین نوشته بود: هر حادثه در دنیا مثل یک سنگی است که از یک ارتفاع بسطح آب وارد میشود در نتیجه برخورد با آب نوسانی ایجاد مینماید و تشکیل موج میدهد ولی می بینیم که بمحض دور شدن از مرکز ثقل از نیرو و قدرت آن کاسته شده و بالاخره از بین میرود ولی این قدرت اسلام بود که در ابتدا توسط یکنفر بنام محمد(ص) در دنیا ظهور کرد و تا حال و بعد از این هم در حال گسترش بوده و بتمام عالم حتی غیر مسلمانان نیز سرایت مینماید و ریشه میدواند بنابراین از مأمورین دولت میخواهم که بروند و بگوش دولت تلگرافی برسانند که این قدرت ما هم همینطور خواهد بود! این جنبش و قیام مقدس در ابتدا بصورت چند تلگراف از طرف علماء قم بمرکز و بدستگاههای دولتی بود ولی اکنون ملاحظه میکنید که چه قدرت و نیروئی بخود گرفته و بتدریج از تهران ـ تبریزـ مشهد ـ شیراز و تمامی نقاط ایران گسترش پیدا کرده و اکنون موقع آنست که گفتار خود را بگوش جهانیان برسانیم همه میدانید که چه خفقانی در مملکت ما حکمفرماست همه از هم وحشت دارند جراید با شدت هر چه تمامتر سانسور میشوند کسی جرأت حرف زدن ندارد.آیا تاکنون هیچ شنیده اید در این مورد که آقایان علماء در پیش گرفته اند کلمه ای از رادیو ـ تلویزیون روزنامه و مطبوعات منتشر شود ولی باید عرض کنم که بهائی های بیدین و بیشرم و کافر مجهزترین دستگاههای تبلیغاتی را در اختیار دارند برای چه دولت با مردم اینهمه ظلم و ستم و رفتار ناشایست مینماید آیا این ملت حق ندارد خواسته خود را بگوش جهانیان برساند باری چند روز پیش یکی از روزنامه ها نوشته بود که مسئله منع شرکت نسوان در انتخابات توسط یکعده رمّال و دعانویس و آخوند مسلک سرو صدا پیدا کرده باری بعد از اینکه مردم پی در پی به مدیر روزنامه تلفن کردند در جواب گفت آقایان علماء حق با شماست ما تقصیری نداریم مأمورین و جلادان دولت، بالای سر ما، ایستادند و بما دستور دادند که این حرفها را در روزنامه درج نمائیم و اگر چنانکه نمی نوشتیـم سرنوشت ما معلـوم بود بعد دوباره درباره سانسور شدید مطبوعات بدولت حمله نموده در قسمت دوم سخنرانی خود اظهار داشت وقتیکه من بمسجد وارد میشدم یکنفر جوان فهمیده و مودب که دانشگاهی بود جلو مرا گرفت و گفت آقای فلسفی هنوز قاطبه مردم منظور و مفهوم روحانیون را درک نمیکنند در این باره بیشتر توضیح بدهید باری من بآن جوان و سایر جوانان میگویم، که هستند بعضی ها، منظور علماء را تشخیص نمیدهند باری در این باره فردا در مسجد سید عزیزاله بطور مشروح سخنرانی خواهم نمود ولی تنها میگویم که هدف و منظور روحانیون مبارزه برای گرفتن و اجرا کردن قانون اساسی ـ مبارزه با دشمنان اسلام و قرآن ـ گرفتن آزادی برای مردم و در این موقع حضار سه بار با صدای بلند جملات، بالا را تکرار نمودند سپس آقای فلسفی اظهار نمود ای مردم مسلمان ای نواده های پیغمبر و علی (ع) و ای مبلغین دین قیام کنید دولت باید بداند که با سرنوشت مردم و ملت نمیشود بازی کرد با حبس کردن نفس در سینه مردم و خفقان عمومی و با دستگیری چند نفر کاری از پیش نمیرود این نیروی ملت است که در اینجا روی هم انباشته شده و اکنون صدایشان توسط خبرنگاران خارجی دارد بگوش جهانیان میرسد تنها این جمعیت نیست که در اینجا حضور دارند کلیه مردم ایران از تصمیم ما پشتیبانی مینمایند هر روز میشنوید که در نیویورک یا سوئیس یا...
مردم تظاهرات می کنند و شعارهائی میدهند و دولت آنها را آزاد میگذارد آقایان بدانید که این جمع شدن ملت در این مکان مقدس را که مشاهده میکنید با چه نظم و ترتیب و سکوت تجمع نموده اند نمیگذارد عملی شود و با هزار دسیسه و نیرنگ میخواهند جلوی نیروی ملت را بگیرد بعد اضافه نمود وقتیکه میخواستم باینجا بیایم تلفنی اطلاع دادند که دولت دستور داده است سیم های بلندگوهای پشت بام و بازار را که از مسجد سید عزیزاله منشعب میشوند قطع نمایند تامردم نتوانند گفتار آقایان را بشنوند آقایان در کجای دنیا دیده شده که اینطور با ملت و با علماء و اولادان پیغمبر رفتار نمایند و همه می بینید که در کوچه و خیابان صدای عیش و نوش و رقص و آواز زنان هر جائی که توسط بلندگو و رادیو پخش میشود همه را ناراحت مینمایند حتی خیلی از کافه ها ـ منازل اعیان نشین بلندگو گذاشته اند در صورتیکه دولت خائن میخواهد با این عمل ملت مخالفت نماید بروید عاقلانه فکر کنید کاری نکنید که گرفتار انتقام مردم شوید من اول از همه برئیس کلانتری مربوطه و بعد بسایر مقامات صریحا میگویم که دست باین اعمال ننگین نزنید و کاری نکنید که ملت تصمیم بگیرد و کار بجای باریک بکشد.
سپس درباره سخنان شب قبل و تأثیر آنها در بین مردم گفت که من وقتیکه این جمیعت را می بینم خیلی بخود میبالیم باری این مجالس در چنین روزهائی در سالهای گذشته انجام میشد ولی بیش از چندین نفر شرکت نمیکردند اکنون همه می بینید که در این محوطه بزرگ جای خالی موجود نیست حتی مردم در پشت بام و خیابان نیز جمع شده اند و این میرساند تا چه حد ملت پشتیبان و طرفدار ماست و این جوابی است که بآن مدیر روزنامه ذکر شده در بالا میدهم بعد اضافه نمود که گفتار ما با اینهمه سانسور و خفقان و حبس و تبعید کاملاً بثمر رسیده است زیرا دیشب و چند شب پیش من بآقایان گفتم که جواب دولت بعلماء را که عبارت از (چرخ زمان بعقب برنمیگردد) برفقایشان بگویند و در محافل بین مردم تشریح نمایند تصادفا صبح امروز وقتی از بازار رد میشدم بهر جا میرسیدم همان جمله (چرخ زمان بعقب برنمیگردد) شنیده میشد حتی خیلی ها توسط چاپ اعلامیه بآقای علم و یا رئیس هیئت دولت فرستاده اند.
باری باز هم تکرار مینمایم چرخ زمان بعقب برنمیگردد پدران ما آزادی را با نثار خون خود بدست آوردند کشته ها دادند تا نهال آزادی را ببار آوردند و چرخهای ظلم و ستم و فساد و دیکتاتوری را درهم شکستند اکنون ماهم میگوئیم که دیکتاتوری و زورگوئی و قلدری و دزدی بار دیگر بعقب برنمیگردد.
بعد گفت آقایان بازاریان ـ دانشجویان ـ کارمندان ـ کارگران از شما خواهش میکنم فردا صبح از ساعت 6 با نظم و ترتیب خاصی بمسجد سید عزیزاله تشریف بیاورید و بدانید که این مجلس توسط 4 نفر از آقایان از جمله آیت الله خمینی ـ آیت الله خوانساری ـ آیت الله عابدی ـ تشکیل خواهد شد و من هم اگر حالم خوب بود بطور مشروح سخنرانی خواهم نمود و جواب جوان دانشجو را هم خواهم داد، بار دیگر اضافه کرد که آقایان هر چه میتوانید نظم و ترتیب را رعایت کنید و اگر فردا مشاهده کردید که کسانی هستند که میخواهند اخلال کنند و اشخاصی آموزش دیده هستند با کمال احترام بمسئولین انتظامی معرفی کنید و بدانید که علماء و روحانیون و بازاریان اهل آشوب و بلوا نیستند این جلسه در ساعت 20 خاتمه یافت.
1
توضیحات سند:
1 ـ ساواک در گزارش دیگری با اشاره به این سخنرانی بخشی از آن را بدینشرح اطلاعیه کرده است: روز 7 /9 فلسفی واعظ در مسجد ارک اظهار داشته نباید برخلاف قانون اساسی و دین اسلام عملی انجام شود دولت هرگز اجازه نداده است که صدای مردم مسلمان ایران در جراید درج و در رادیو پخش شود دولت مردم مسلمان را خفه کرده و میخواهد احساسات حق طلبی آنان را با فشار و تهدید بکشد و نگذارد که فریاد خود را بگوش ملل دنیا برسانند ولی با تمام کوشش هائی که دولت مینماید و با همه دقت ها و سانسور جراید که از طرف دولت بعمل میآید ما بهر عنوانی که باشد صدای خود را بگوش جهانیان خواهیم رسانید.در مملکتی که حزب منفور بهائی در همه جا بلندگو و تلویزیون دارد.
در کشوری که سینماها مردم مسلمان را آزار میدهند چطور دولت بخود اجازه میدهد که نگذارد صدای جامعه روحانیت بگوش مردم برسد این عمل بسیار پست میباشد و دولت میخواهد احساسات مردم را خفه کند ولی باید بداند که این احساسات چیزی نیست که دولت بتواند آنرا منکوب نماید.
1 ـ برگ خبر این گزارش بدینشرح است : موضوع : بیانات آقای فلسفی در مسجد ارک تاریخ : 8 /9 /41 شماره : 1944/ س ت 3 محترما بدینوسیله دو برگ عین گزارش مأمور این ساواک از چگونگی مراسم مسجد ارک در لیله 8 /9 /41 جهت اطلاع بپیوست تقدیم میگردد.
رئیس بخش ساواک بخش 3 ـ صدارت بایگانی شود 10 /9 /41