روحانیون
تاریخ سند: 1 مرداد 1342
روحانیون
متن سند:
[شماره:] 9496/ س ت ساعت 1000 روز 20 /4 /42 عده ای از معممین محل منزل آقای شیخ مشکوری در قلهک جمع بودند و در اطراف ملاقات هایی که در دو روزه اخیر بین تیمسار پاکروان و بعضی از علمای طراز اول صورت گرفته بود بحث و گفتگو می نمودند.در این مذاکرات اظهار می شد تیمسار پاکروان نیات و تصمیمات اعلیحضرت همایونی را مبنی براین که.
1ـ روحانیونی که اخیرا از شهرستان ها به جهاتی به مرکز آمده اند ظرف چند روز آینده به محل اصل خود مراجعت نمایند.
2ـ ضمن تبعید آقایان خمینی، محلاتی، دستغیب و قمی به نقاط مختلف سایر روحانیون زندانی آزاد گردند ابلاغ نمودند و گفته می شد چون این خبر موجب ناراحتی شدید مردم مخصوصا طبقه روحانیون شده تصمیم به جنبش زیادی از طرف روحانیون گرفته شده است و به همین منظور عده حاضر در جلسه تصمیم گرفتند که جهت مشاوره با آقای میلانی فوری به منزل ایشان حرکت نمایند.
با این ترتیب ساعت 1030 دسته جمعی به طرف منزل آقای میلانی1 عزیمت نمودند.
اداره کل سوم (2 نسخه)
توضیحات سند:
1ـ آیت الله العظمی سید محمدهادی حسینی میلانی از مراجع تقلید در هفتم محرم 1313 ق در خاندان بزرگ علمی در نجف به دنیا آمد.پدرش آیت الله سید جعفر میلانی شاگرد و داماد آیت الله محمدحسن ممقانی بود.
آیت الله میلانی در سنین کودکی پدرش را از دست داد.
ایشان تا 12 سالگی مقدمات معارف دینی را نزد میرزا ابراهیم همدانی و ملاحسن تبریزی و دیگران خواند.
دوره سطح را نزد شیخ ابراهیم سالیانی، سید جعفر اردبیلی، حاج میرزاعلی ایروانی و شیخ ابوالقاسم ممقانی فرا گرفت.
آن گاه به درس خارج و فقه و اصول آیات عظام شریعت اصفهانی، نائینی، محمدحسین اصفهانی و آقا ضیاءالدین عراقی حاضر گردید و به مرتبه اجتهاد نایل آمد.
همچنین فلسفه و کلام را از محضر محمدحسین اصفهانی و شیخ جواد بلاغی آموخت.
از جمله مشایخ اجازه روایت آیت الله میلانی، آیات سیدحسن صدر، سید عبدالحسین شرف الدین، شیخ عباس قمی و آقا بزرگ تهرانی می باشند.
ایشان سال های متمادی در حوزه های علمیه نجف و کربلا به تدریس پرداخت.
در 1373 ق به قصد زیارت مرقد حضرت امام رضا (ع) به مشهد سفر کرد و بر اثر درخواست مردم و روحانیان خراسانی در این شهر اقامت گزید و حوزه درس خود را دایر کرد و تا زمان رحلت هزاران نفر از طلاب علوم دینی از محضر ایشان بهره مند شدند و به تدریج به مرتبه مرجعیت رسید.
مبارزه سیاسی آیت الله میلانی با مخالفت با لوایح شش گانه شروع شد و در ماجرای قیام 15 خرداد به اوج خود رسید.
ایشان با انتشار اعلامیه تندی رژیم را سبب کشتار مردم در روز 15 خرداد 1342 و دستگیری حضرت امام (ره) مورد انتقاد قرار داد و به رغم محدودیت هایی که رژیم برای ایشان ایجاد کرده بود جهت آزادی امام (ره) به تهران سفر کرد (مدنی، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، ص 55 ـ 54).
گویا در همین زمان است که در تهران با سرتیپ بازنشسته قره نی ارتباط برقرار می کند و درباره طرح براندازی رژیم به توافق می رسند اما ساواک از طرح آنان با خبر شده و نقشه آنان به نتیجه نمی رسد (فارسی، زوایای تاریک، ص 186 ـ 183).
به نوشته جلال الدین مدنی فتوای قتل حسنعلی منصور، نخست وزیر رژیم، از سوی آیت الله میلانی صادر شد و شاخه اجرائی هیأت مؤتلفه آن را عملی ساخت.
آیت الله میلانی سرانجام پس از پنج ماه بیماری روز جمعه 17 مرداد 1354 در مشهد دارفانی را وداع گفت و به سرای باقی شتافت.