موضوع : سیدمحمود طالقانی
تاریخ سند: 22 خرداد 1351
موضوع : سیدمحمود طالقانی
متن سند:
از : 20 ه 12 به : 312 شماره : 1208 /20 ه 12 در تاریخ 9 /3 /51 شیخ علی اصغر مروارید1 به دکتر محمدجواد باهنر2 گفت آقای حسینی تلفنی خبر داده است که آقای طالقانی را به زودی از زابل به بافت کرمان می برند ضمنا داماد او به نام بسته نگار3 را هم اخیرا دستگیر کرده اند.نظریه یکشنبه : حسینی به نام محمدتقی و مقیم زابل بوده و در تاریخ 8 /3 /51 موضوع تغییر مکان سید محمود طالقانی از زابل را به اطلاع مروارید رسانیده است.
آمال نظریه سه شنبه : نظری ندارد.
سپاهی نظریه چهارشنبه : نظری ندارد.
پاد دایره عملیات: این شخص شناسایی و روابطش با طالقانی بررسی و بهره برداری شود.
24 /3
توضیحات سند:
1ـ آیت الله شیخ علی اصغر مروارید فرزند علی در سال 1306 ه ش در شهر مقدس مشهد به دنیا آمد.مقدمات دروس حوزوی را در زادگاه خویش گذراند و ادامه آن را در حوزه علمیه قم پی گرفت و به درجه اجتهاد رسید.
مشارالیه از جمله افرادی بود که در منابر خویش علیه رژیم ستمشاهی سخن می گفت و از سال 1337 سخنرانیهای وی مورد حساسیت ساواک قرار داشت.
در سال 1342 یکی از سخنرانان هیأت اصفهانی ها ـ یکی از هیئتهای تشکیل دهنده مؤتلفه ـ بود و بارها به اتهام حمایت از حضرت امام خمینی (ره) مورد تعقیب و بازداشت قرار گرفت.
ساواک در تاریخ 17 /2 /43 در این رابطه چنین می نویسد: «نامبرده از جمله وعاظی است که تعصب خاصی در تبعیت از نظریات روحانیون مخالف، مخصوصا آیت الله خمینی دارد...
» آقای مروارید پس از دستگیریهای مکرر در سالهای 42، 43، 45 در سال 47 در مسجد مهدی (عج) تهران ویلا به امامت جماعت پرداخت و یکی از سخنرانان ثابت هیئت انصارالحسین(ع) بود.
مشارالیه در سال 49 به 18 ماه اقامت اجباری در ایرانشهر محکوم گردید، ولی در دادگاه تجدیدنظر برائت یافت.
وی در همین سال دستگیر و سه ماه در بازداشت به سر برد.
آقای شیخ علی اصغر مروارید در خرداد 51 به مدت سه سال تبعید گردید که این مدت در دی ماه 54 پایان یافت.
وی پس از بازگشت از تبعید به فعالیت های خود ادامه داد و یکی از فعالین دوران انقلاب اسلامی بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مسئولیت کمیته خیابان زنجان تهران را به عهده گرفت.
رجوع کنید به: مرکز اسناد تاریخی ـ قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک (فیضیه) تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378 ص ص 7 ـ 336 2ـ شهید دکتر محمدجواد باهنر فرزند حاج علی اصغر در سال 1312 در کرمان متولد شد.
خواندن و نوشتن و قرآن را در مکتب خانه آموخت و سپس به مدرسه معصومیه کرمان رفت و همزمان با تحصیل علوم دینی به علوم کلاسیک پرداخت و دیپلم گرفت.
در اوایل مهرماه 32 برای تحصیل سطوح عالی راهی قم شد و یک سال بعد در درس خارج آیت الله العظمی بروجردی و امام خمینی شرکت جست و همگام با دروس حوزه به تحصیلات دانشگاهی پرداخت و در سال 37 موفق به اخذ لیسانس در رشته ادبیات و پس از مدتی در رشته علوم تربیتی به درجه فوق لیسانس رسید و دکترای الهیات را نیز از دانشگاه تهران گرفت.
وی در سال 36 فعالیتهای فرهنگی و مطبوعاتی خود را آغاز کرد و در تأسیس دفتر نشر فرهنگ اسلامی، کانون توحید مسجد الجواد و مدرسه رفاه نقش مؤثری داشت.
در سال 42 مبارزات سیاسی را همگام با نهضت روحانیت آغاز کرد و در اسفند همین سال پس از ایراد سخنرانی دستگیر شد و پس از آن پیاپی به زندانهای کوتاه مدت محکوم شد.
بعد از پیروزی انقلاب مسئولیت تنظیم امور مدارس و بازگشایی آنها را پذیرفت.
وی به همراه دکتر شهید بهشتی، آیت الله خامنه ای، موسوی اردبیلی و هاشمی رفسنجانی حزب جمهوری اسلامی را بنیاد نهاد.
او همچنین عضو و نماینده شورای انقلاب در آموزش و پرورش بود.
در مجلس خبرگان از طرف مردم کرمان به مجلس خبرگان رفت و از طرف مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز حضور یافت در کابینه شهید رجایی به عنوان وزیر آموزش و پرورش خدمت کرد و پس از انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی به عنوان دبیر کل حزب منصوب شد.
در 14 مرداد 1360 به عنوان نخست وزیر رای موافق از مجلس گرفت.
اما طولی نکشید که در روز 8 شهریور 1360 در پی بمب گذاری دفتر نخست وزیری توسط منافقین به شهادت رسید.
(دانشگاه انقلاب ش 27 - شهریور 1362 * ش 38 مرداد 1363) برای اطلاعات بیشتر به «شهید دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد ساواک / تهران / مرکز بررسیهای تاریخی / 1379» مراجعه فرمایید.
3ـ محمّد بسته نگار فرزند علی، در سال 1320 در تهران متولّد شد.
تحصیلات خود را در رشته حقوق، تا سال سوم دانشگاه ادامه داد؛ ولی به علّت فعالیّت سیاسی علیه رژیم پهلوی، از دانشگاه اخراج شد.
گزارش ساواک، مشارالیه را چنین معرفی کرده است : نامبرده، قبل از دستگیری اخیر، در سال 40 به اتهام عضویت در نهضت آزادی، بازداشت و پس از چهار سال محکومیت، آزاد می گردد.
نامبرده، به موجب اعلامیه های واصله، پس از استخلاص از زندان (23 /10 /42)، مجددا فعالیّتهای خود را در زمینه تماس و ملاقات با سران و فعالین زندانی جمعیت نهضت آزادی و تماس با افراد دیگر این جمعیت و اظهار مطالبی درباره فعالیّت روحانیون و نهضت آزادی، آغاز نموده و به همین علّت، در تاریخ 3 /2 /43، به وسیله مأمورین، دستگیر و در زندان قزل قلعه، بازداشت گردیده است.
وی، پس از انقلاب اسلامی، در طیف نهضت آزادی قرار داشت و علیه حرکتهای مستقل ملت ایران، فعالیّت نمود.
شرکت وی در جلسات مسجد هدایت و همکاری با روحانیون مبارز، از جمله فعالیّتهای وی برشمرده شده است.
به نقل از : مرکز بررسی اسناد تاریخی ـ مالک اشتر دوران جلد سوم، تهران مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1382، ص 228