وزارت دفاع ملی ستاد ارتش
وزارت دفاع ملی ستاد ارتش
متن سند:
جناب آقای دکتر بقائی به فرمان مطاع شاهانه به پاس فداکاری هائی که در قیام ملی 28 مرداد ابراز داشته اید1 به اعطای یک قطعه نشان رستاخیز درجه (یک) مفتخر می گردید.2 رئیس ستاد ارتش سرلشکر باتمانقلیچ3
توضیحات سند:
1ـ بسیاری از عناصر وابسته به دکتر بقائی به طَبَع وی در کودتای آمریکائی 28 مرداد دست داشته اند، بر اساس اسناد ساواک و بازجوئیهای بقائی، وی در زمینه چینی کودتای 28 مرداد نقش بسیار مهمی داشته است چه در ایجاد اختلاف بین آیت الله کاشانی و دکتر مصدق و در نتیجه از بین بردن پایگاه مردمی نهضت ملی و چه در ترور عناصر مهم حکومت مصدق همچون افشارطوس و چه در تحریک مردم علیه مصدق مانند آشوب 9 اسفند و چه در مخالفت با تصویب لوایح مورد نظر مصدق در مجلس شورا و...که بر هیچ محققی پوشیده نیست.
دکتر بقائی حتی درباره اطلاع خود از کودتای 28 مرداد قبل از وقوع آن و از طریق دو عنصر کلیدی این کودتا با نامهای سرهنگ دیهیمی و سرلشکر اخوی گفته است: «یک روز سرهنگ «دیهیمی» پیغام داد برای من، که یک جای محرمانه ای با یک نفر دیگر می خواهیم تو را ملاقات کنیم.
قرار گذاشتیم که شب بیایند منزل خواهرم.
من رفتم، دیدم نفر دیگرش آقای سرلشکر اخوی است.
سرلشکر اخوی را دورادور می شناختم ولی با هم خصوصیتی نداشتیم.
نشستند و بعد از مقدماتی گفتند: تهیه مقدمات کودتائی شده و همه چیزش حاضر است و ما می خواهیم کودتا که انجام شد، زمام امور را بدهیم به تو.
یعنی دوستان ما زمام امور را به تو بدهند و تو نخست وزیر شوی.
گفتم: چطور شده که به من لطف پیدا کردید.
کسی عاشق چشم و ابروی من شده؟ گفت: نه شما، همچنین و فلان هستید.
گفتم نه آخر باید یک علتی داشته باشد والا دلیلی ندارد که یک کس دیگری کودتا بکند و من نتیجه اش را ببرم.
گفتند: حقیقت این است که ما مطالعه کردیم، غیر از تو هیچ کس دیگری نیست که زمامدار شود و بتواند مردم را آرام کند.
موقعیتی که تو داری این است که می توانی این کار را بکنی و مورد قبول مردم هستی والا هیچ کس دیگر را نداریم.
گفتم...
راه علاجش [را ]هم به شما می دهم و آن این است که اول کاری که می کنید، مرا توقیف کنید.
من وقتی زندان باشم هیچ مسوولیتی ندارم...
» بازجوئی بقائی، صفحات 448 450 2ـ پس از کودتای 28 مرداد 1332 به چهارده نفر که نقش مؤثری در به ثمر رساندن کودتا داشتند، نشان رستاخیز درجه یک اعطا شده است.
رک: ضمیمه های شماره 6، 7 و 8 3ـ تیمسار نادر باتمانقلیچ: در روز 8 شهریور 1322، قوای شوروی و انگلیس تعداد زیادی از رجال ایران و افسران ارتش را به اتهام همکاری با آلمانها و تشکیل ستون پنجم در ایران توقیف و زندانی نمودند و آنها را به اراک انتقال دادند.
در بین بازداشت شدگان سرهنگ باتمانقلیچ هم بود.
وی در سال 1326 به درجه سرلشکری ارتقا پیدا کرد و در سال 1330 به درجه سپهبدی رسید.
در روز 24 مرداد ماه 1332 جلسه ای برای براندازی حکومت مصدق تشکیل شد که سرهنگ باتمانقلیچ در آن شرکت داشت اما روز بعد، دولت در اعلامیه ای وقوع یک کودتای نظامی در تهران و خنثی شدن آن را اعلام کرد و در همان روز عده زیادی از افسران از جمله باتمانقلیچ به اتهام مشارکت در کودتا بازداشت شدند.