تاریخ سند: 13 دی 1357
متن سند:
تماس و مذاکرات خصوصی محسن پزشکپور با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری در قم شب هنگام مورخ 13 /10 /57، محسن پزشکپور رهبر حزب پان ایرانیست در یک تماس خصوصی با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری، اظهار داشته : بحضور یکی دیگر از مقامات عالیه کشور رسیدم و ضمن ابراز نظریات خود نسبت به مسائل مملکتی و در مورد نطق شاپور بختیار بعرض آن مقام رساندم که عنوان سوسیال دموکرات از لحاظ شریعت ما و مصالح مملکت قابل بحث میباشد و نمیتوان آنرا نادیده گرفت.آیت اله شریعتمداری اظهار نموده : می بایست روش شود مقصود چه نوع سوسیال دموکراتی است، چون اینموضوع از لحاظ کشور مشروطه و حکومت مردم بر مردم هم جای بحث است و بهر حال باید تصحیح و روشن گردد که مقصود از سوسیال دموکرات همین مشروطه است، زیرا نخست وزیر آینده می بایست مجری قانون اساسی باشد و وظیفه یک نخست وزیر نیست که بگوید من مردم را بفلان حزب دعوت خواهم کرد.
آیت اله شریعتمداری در دنباله اظهاراتش از پزشکپور خواسته تا در مجلس از شاپور بختیار سئوال نماید که نظریاتش را در مورد وسیال دموکرات بودن بطور مشروح بیان نماید و اضافه کند اگر در یک کشور مانند فرانسه و انگلیس نخست وزیر چنین نظریاتی را عنوان نماید، بلافاصله مورد مواخذه قرار خواهد گرفت.
چون برخلاف قانون اساسی است.
1 آیت اله شریعتمداری افزوده : البته تذکراتی که ما داده ایم موثر بوده است.
محسن پزشکپور سپس درباره سوسیال دموکرات توضیح داده : سوسیال دموکرات یک نوع جنبشی است که در اروپای غربی برای جدا کردن مذهب از سیاست و دولت بوجود آمده ولی در ایران مذهب تشیع همیشه با سیاست همراه بوده است.
آنگاه آیت اله شریعتمداری در مورد ملاقات با شاپور بختیار اظهار نموده : سه ماه قبل با این شخص ملاقات داشتم ولی در حال حاضر تا زمانی که ما از وضع وی مطلع نشویم و گفته های اشتباه آمیز خود را تصحیح نکند، نمیتوانیم تماسی باهم داشته باشیم.
محسن پزشکپور در خاتمه این تماس درباره جلسه خصوصی روز 12 /10 /57 مجلس شورایملی اظهار داشته : روزگار عجیبی است، همان افرادی که برای هویدا هورا میکشیدند، امروز برای بختیار هم که از قیام 28 امرداد بعنوان کودتا یاد نموده، هورا خواهند کشید.
2 نامبرده ادامه داده : ولی در این کار شتاب شده، زیرا حق این بود که قبل از ایراد چنین نطقی3 از طرف بختیار با انجام مقدمات لازم، مجلسین اظهار تمایل به روی کار آمدن وی مینمودند.
ارزیابی خبر : تماس و مذاکره خصوصی فوق صحت داشته و مطالب بالا عنوان شده است.
توضیحات سند:
1ـ نظرات آقای شریعتمداری که مصداق «خانه از پای بست ویران است»[= نظام شاهنشاهی] و ایشان «دربند نقش دیوان» [= نخست وزیری بختیار] و نیز اصرار به وفاداری نسبت به قانون اساسی، مصداق ایستادن مقابل موج بود.2-مجلس شورای ملی روز دوازدهم دی ماه در یک جلسه خصوصی نسبت به نخست وزیری شاپور بختیار ابراز تمایل کرده بود.
3-منظور مصاحبه مطبوعاتی بختیار است که امروز (13 /10 /57) صورت گرفته و او با این که فقط احتمال نخست وزیری اش مطرح بود، از موضع آن مقام با اصحاب رسانه سخن گفت و این برای برخی از نمایندگان مجلس گران آمد؛ این که چرا او پیش از رأی گیری و ابراز تمایل رسمی مجلس (تشریفاتی که پس از تعیین نخست وزیر از طرف شاه مجلس باید آن را انجام می داد) از منصب یک نخست وزیر به پرسشها پاسخ داده است.
روزنامه مهر ایران نیز این خبر را به چاپ رساند و از قول نمایندگان اقلیت نوشت که با این اقدام بختیار، اخذ تمایل مجلس شورای ملی در چنین شرایطی یک اقدام تصنعی خواهد بود.
(ش 4670، صص 1 و 4)