گزارش
تاریخ سند: 27 خرداد 1342
گزارش
متن سند:
273گزارش
محترما ساواک خراسان پیرامون فعالیتهاى آیات‌اله میلانى و قمى در مشهد و تضادى که بین دو نفر روحانى مورد بحث در آن شهرستان وجود دارد و پس از مراجعت قمى به مشهد دامنه این اختلافات توسعه یافته گزارش تهیه و بمنظور بهره‌بردارى از تضاد موجود بین این دو نفر پیشنهاداتى نموده است که عینا جهت-استحضار بشرح ذیل بعرض میرساند:
1ـ ترتیبى داده شود که آیت‌اله میلانى که شخص محتاط و واقف بسیاست روز میباشد بطور غیر محسوس با مقامات عالیه ساواک ارتباط داشته باشد و اگر روابط قمى و میلانى بهمین نحو ادامه یابد دیر یا زود اختلاف آنها علنى خواهد شد و چون طرفداران قمى از افراد عامى تشکیل و در اقلیت هستند یقینا در مقابل میلانى با شکست مواجه خواهند شد.
2ـ درباره قمى محدودیت‌هاى بیشترى قائل و این عمل با یک سلسله تبلیغ منفى بر علیه او امکان‌پذیر است زیرا هم اکنون در میان مردم مشهد اظهار عقیده میشود که قمى هنوز همان مطالب کهنه و فراموش شده را عنوان میکند که هیچ گونه اثرى نداشته و کسى رغبت استماع آنرا ندارد و آزاد یا زندان بودن او در وضع-مردم مشهد موثر نیست که اکثرا انتشار دهنده این تبلیغات طرفداران میلانى هستند.
3ـ چنانچه فعالیت قمى گسترش پیدا کند سید محمود طباطبائى (پسر او) که کلید افکار و اعمال اوست بازداشت و یا مدتى از مشهد اخراج و بموازات این عمل سید محمد على میلانى که همه تلاشش حفظ موقعیت و بزرگ داشت پدرش میباشد با تدابیر لازم با دستگاه مرتبط و غیر مستقیم تقویت شود.
4ـ به خواستهاى اساسى ولى کوچک میلانى از قبیل ممنوعیت فروش مشروب در طرقبه. کمک بطلاب و عفو طلاب سرباز در حدود مصالح عالیه کشور ترتیب اثر داده شود.
5ـ ترتیبى فراهم شود که روابط آیت‌اله کفائى. سبزوارى که از طرفداران دولت است با میلانى حسنه گردد و روشى اتخاذ گردد که تضادى در میان آنان ایجاد نشود.
6ـ بمرور افراد ماجراجو که در لباس روحانیت و قیافه دیانت با او تماس دارند از دور او پراکنده و چون میلانى شخص منطقى و مال اندیش و شعور درک مسائل سیاسى را دارد میتوان او را متقاعد کرد و بمرور زمان از این گروه جدا نمود و چنانچه این موفقیت نصیب گردد میتوان مطمئن بود که قسمت مهمى از نیروى روحانیون مخالف متزلزل شده است.
7ـ مجمع محدثین مشهد که اعضاء وعاظ مبرز و معروف مشهد و از طرفداران و مجرى نیات میلانى هستند غیر مستقیم دستگاه را در اختیار بگیرند و چون زبان و قدرت میلانى تبلیغ این وعاظ میباشد میتوان با رهبرى صحیح مجمع ضمن اجراى منویات عالیه دولت و با توجه بموقعیت زمان و مکان نتایج مطلوبى بدست آورد که در این زمینه ساواک خراسان موفقیت‌هائى کسب نموده و در صورتى که این ماده مورد تصویب قرار گیرد طرح آن تقدیم خواهد شد.
8ـ بدیهى است در میدان مبارزات براى خنثى کردن و تجزیه نیرو الزام آوراست که براى سازشکاران امتیازاتى قائل بوده و با توجه به محاظ بودن دستگاه به روحانیون چنانچه ترتیبى براى میلانى قائل شود قادر است اعمال او را کنترل نماید لذا مسائلى از قبیل قائل به شخصیت و تماس مقامات عالى رتبه دولتى با وى قسمت اعظم نیات میلانى را که همان کسب شهرت و شخصیت است تامین نموده مطمئنا مشارالیه چنین شرایطى را بر گوشه‌گیرى و طرد از محیط سیاسى و اجتماعى و بى‌اعتنائى مقامات عالیه دولتى ترجیح خواهد داد.
9ـ چون رقابت شدیدى میان میلانى و خمینى وجود دارد چنانچه روشى اتخاذ که لااقل فعالیتهاى خمینى- محدود گردد میلانى ساکت خواهد بود و اگر خمینى مجددا شروع بفعالیت و اعلامیه‌اى منتشر سازد میلانى فقط بخاطر رقابت و حفظ موقعیت و ارضاى تمنیات طرفداران خود مبادرت به صدور اعلامیه میکند که چون این ساواک در حوزه قم بینش ندارد نمیتوان اظهار نظر نمود ولى با توجه باطلاعاتى که ساواک خراسان از روابط روحانیون قم دارد آیت‌اله شریعتمدارى را میتوان با روش صحیح از گروه خمینى جدا نمود و گویا مشارالیه باطنا با خمینى روابط حسنه‌اى ندارد.
تهیه کننده.
رئیس بخش 27 /3 /42