روحانیون
تاریخ سند: 24 مرداد 1342
روحانیون
متن سند:
[شماره :] 12265/س ت وضع سه نفر آقایان خمینی ـ محلاتی ـ قمی در دو روز اخیر تغییری ننموده است.روحیه آقای خمینی در صبح روز 23 /5 /42 کمی خسته و ناراحت به نظر می رسیده و از او سؤال شده چه ناراحتی دارید؟ جواب داد از لحاظ شخصی و خانواده هیچ ولی اوضاع مملکت ناراحتم می کند.
از وی سؤال شد در چه موردی؟ جواب داد مطالبی است که وسیله آقای سیدجلال الدین تهرانی1 در ملاقات اخیر گفته ام.
درباره مکاتبه که با آقای سید صادق روحانی2 مقیم قم نموده گویا او نیز منتشر نموده است سؤال شد.
جواب داد در یکی دو روز اول استخلاصم از زندان نامه ای وسیله ایشان به دستم رسید که جواب آن را دادم و نمی دانم چرا چنین کاری کرده است.
آقای محلاتی در مورد دو تقاضای خود که در اطلاعیه قبلی ذکر شده مجددا درخواست عطف توجه نموده است تلفن هایی کماکان به نامبردگان شده و می شود که اکثرا جنبه احوالپرسی دارد.
ملاقات با آنان کماکان محدود و منحصر به اجازه فرمانداری نظامی می باشد.
توضیحات سند:
1ـ سید جلال الدین تهرانی فرزند حاج میرزا سید علی شیخ الاسلام در سال 1277 در تهران متولد شد.وی در دوره حکومت احمدشاه قاجار طلبه علوم دینی بود.
سپس به بلژیک رفته و به تحصیل ریاضیات و نجوم پرداخت و با کسب تخصص، به عضویت انجمن نجوم فرانسه و آکادمی بین المللی علوم درآمد و 3 سال در رصدخانه سلطنتی بلژیک مشغول کار بود.
او در آن کشور یک همسر بلژیکی هم اختیار کرد.
در سال 1325 به سمت مشاور و معاونت نخست وزیر تعیین شد و سپس در سمت هایی چون وزیر مشاور (28 ـ 1327)، وزیر پست و تلگراف (1329)، نایب التولیه آستان قدس (31 ـ 1330)، سفیرکبیر ایران در بلژیک (37 ـ 1331)، سناتور انتصابی شاه در مجلس سنا (40ـ1337)، استانداری، استانداری خراسان و نایب التولیه آستان قدس (42 ـ 1340) خدمات دولتی خود را ادامه داد.
او طرفدار سیاست استعماری انگلیس بود، روابط بسیار نزدیکی با شاه داشت و در جلسات هفتگی که در منزلش تشکیل می شد، بسیار از شاه تمجید می کرد و اطرافیان او را خراب می خواند.
در سال 1345 دستور تشکیل حزب سوم را داد که لنگری برای 2 حزب مردم و ایران نوین به شمار می رفت.
برگزاری جشن های 2500 ساله شاهنشاهی را تأیید می کرد و از روحانیون به بدی سخن می گفت.
اما کنار آمدن با روحانیون را برای رسیدن به اهداف ضروری می دانست.
در اسناد ساواک آمده است که «وی یک فرد مخالف و ضد دولت و معتقد به نظام شاهنشاهی است.
» سید جلال الدین تهرانی که طی گزارشات ساواک مردی بدخلق و بی تدبیر معرفی شده است، به سبب حمایت از دکتر امینی از کار برکنار گردید.
وی دارای تألیفاتی در موضوعات تاریخی بوده است.
وی در آخرین روزهای رژیم پهلوی به عنوان رئیس شورای سلطنت، شرایط را برای خروج شاه از ایران فراهم آورد و پس از چندی برای دیدار با حضرت امام به پاریس رفت.
در آنجا پس از استعفاء از ریاست شورای سلطنت و غیر قانونی خواندن آن شورا، موفق به دیدار رهبر انقلاب در نوفل لوشاتو شد و از آن پس در خانه خود در ورسای مسکن گرفت و تا لحظه مرگ به ایران برنگشت.
2ـ آیت الله سیدمحمد صادق روحانی در سال 1300 ه.
ش در قم متولد شد.
وی پس از گذراندن دروس مقدماتی و ادبیات در سال 1315 به شهر نجف مهاجرت کرد و در حوزه علمیه این شهر تحصیلات خود را پی گرفت.
او در سال 1327 به ایران بازگشت و به تدریس فقه و اصول پرداخت.
وی در طول دوران مبارزه همگام با دیگر علمای ایران با موضعگیریها و انتشار اعلامیه از نهضت اسلامی ایران پشتیبانی کرد.