صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : اغتشاش و مقاومت مسلحانه منجر به شهادت دو و مجروح شدن سه نفر مأمورین این شهربانی حین انجام وظیفه

تاریخ سند: 19 شهریور 1357


موضوع : اغتشاش و مقاومت مسلحانه منجر به شهادت دو و مجروح شدن سه نفر مأمورین این شهربانی حین انجام وظیفه


متن سند:

باستحضار میرساند مورخه 13 /6 /57 شرکت کنندگان نماز عید فطر پس از خروج از مسجد جامع با تمهید قبلی و ادای شعائر ضدملی با چوب و سنگ شیشه های دادگستری را شکسته بطرف خیابان عبدالهی حرکت می کنند یاسین عبدالهی ضمن دادن شعار ضدملی و فحاشی به کد (66) و شعار بنفع خمینی تظاهرکنندگان را رهبری پس از تخریب ساختمان خانه فرهنگیان به خیابان خیام وارد به مؤسسات دولتی حمله ور شیشه های بانک ملی را شکسته بطرف اکیپ مأمورین مستقر در میدان شاه رضا به سرپرستی سرکار ستوان عمادی پور که برای حفاظت ابنیه دولتی و کنترل اغتشاشات گمارده شده اند حمله که با مقاومت مأمورین عقب نشینی و با مأمورین کمکی که با جیپ لندرور شماره 11358 ـ ایلام بسرپرستی سرکار ستوان شریفی که برای کمک عازم بودند در تقاطع خیابان عبدالهی ـ خیام مواجه میشوند اکرم عبدالهی بشرحی که در پرونده 182 ـ 57 دادسرای ایلام مطرح است ضمن ادای کلمه (کوشمتان) با تفنگ شکاری (پنج تیرپران) اتومبیل گشتی فوق را هدف گلوله قرار داده دو نفر مأمورین باسامی پاسبان موسی ابراهیمی و کارآموز پاسبانی حشمت اللّه پورنظربیگی شهید و سه نفر دیگر 1ـ پاسبان قیصر ناصری 2ـ پاسبان محمد رشیدی 3ـ پاسبان رحم خدارحمتی به سختی مجروح و یک نفر کارآموز دیگر دچار ناراحتی روانی گردیده، دو شهید یاد شده با تشریفات قانونی و نظامی بخاک سپرده و چهار مامور دیگر تحت درمان میباشند، در این اغتشاش سه نفر غیرنظامی نیز باسامی 1ـ شیرزاد عبدالهی 2ـ امیر پورصفر 3ـ اسد شیرخانی مقتول گردیدند1 اغتشاش گران وسیله یاسین و اکرم عبدالهی فرزندان حاج سهراب عبدالهی و حسن نورالهی ضمن فحاشی به (کد 66) رهبری میشدند، از زمان وقوع حادثه نامبردگان بانواع دسایس اقدام به دگرگون جلوه دادن اغتشاش نمودند و پس از حصول اطمینان از اینکه پرونده امر به آن دادسرا احاله گردیده اکرم عبدالهی ضمن تماس با بازپرس مامور تحقیق علیه مامورین شهربانی شکایتی تسلیم که بازپرس نیز با توجه به بسته شدن پرونده و اعلام عدم صلاحیت از نامبرده تحقیقی بعمل نیاورده است، با توجه بحضور آقای حیدری دادستان همدان و آقای مظفری از قضات دیوان کیفر که برای این منظور بایلام آمده اند امکان هرگونه راهنمائی قضائی و اسباب چینی علیه مامورین و بنفع متهمین اصلی وجود دارد و چون عوامل اصلی اغتشاش با چیدن توطئه سه نفر از ماموران این شهربانی باسامی 1ـ سرپاسبان علی اصغر روزدار 2ـ سرپاسبان رستم فتاح بیگی 3ـ پاسبان حشمت اله بک زاده را متهم به قتل عمد سه نفر غیرنظامی متوفی نموده اند بمنظور رسیدگی بیشتر جریان امر از سرپاسبان روزدار بشرح برگ بازجوئی که پیوست است تحقیق اظهار میدارد روز مذکور از ساعت 0700 رانندگی اتومبیل گاز شهربانی را با سرنشینان آن به سرپرستی سرکار ستوان عمادی پور عهده دار و بمنظور مراقبت از کامیون مذکور باتفاق سرکار استوار زمانی و سرپاسبان سلیمی تا پایان اغتشاش در میدان شاهرضا مستقر بوده و تا زمانی که کلیه مامورین را باتفاق افسر یادشده سوار نموده نگهبانی کامیون را بعهده داشته استوار زمانی و سرپاسبان سلیمی نیز در برگ بازجوئی صحت گفتار ویرا تائید و شخصی بنام باقر قنبربیگی فرزند قاسم شغل موتورچی آب میدان شاهرضا نیز که در محل حضور داشته اظهار میدارد که سرپاسبان روزدار از بدو تا خاتمه تظاهرات در میدان شاهرضا از کامیونش مراقبت نموده و اضافه مینماید که همان موقع سبزخدا خدامرادی نیز در محل بوده است سرکار ستوان عمادی پور نیز گزارشی تسلیم مبنی بر اینکه سرپاسبان روزدار نگهبانی کامیون را بعهده داشته و در میدان شاهرضا مستقر بوده است.
سرپاسبان دوم رستم فتاح بیگی نیز در بازجوئی پیوستی اظهار میدارد با اعلام استمداد سرکار ستوان عمادی پور با اتومبیل لندرور سایر مامورین بسرپرستی سرکار ستوان شریفی بمحل عزیمت پس از شلیک چند تیر هوائی در خیابان مینائی بمنظور پراکنده نمودن اغتشاش گران ضمن عبور از خیابان عبدالهی جلو منزل حاج سهراب عبدالهی اکرم عبدالهی در حالیکه پاره آجر در دست داشت (با لهجه کردی) فریاد زد برادرم کشته شده است الان شما را میکشم، ما پس از عبور از خیابان مذکور برای پراکنده کردن عده زیادی از تظاهرکنندگان در خیابان خاکی روبرو وارد که متواری شدند سپس ضمن عقب آمدن اتومبیل از سوی اکرم عبدالهی از پشت سر در حالیکه پشت جیپ شهباز سنگر گرفته بود ما را هدف گلوله قرار داد و نیز اظهار میدارد چون سهام الدین خدامرادی که چندین فقره سابقه تظاهرات، پخش اعلامیه مضره داشته و همچنین کافه رستوران میامی ایلام را آتش کشیده و اخیرا وسیله من دستگیر شده بدون در نظر گرفتن ایمان و وجدان گواهی کذب علیه من داده که من اسد شیرخانی را کشته ام در حالیکه اسلحه من آنروز رولور بوده و وی اسلحه دیگری را در بازپرسی اعلام نموده و من نزد سایر مامورین بوده ام، از مامورین مجروح در بیمارستان بازجوئی پاسبان قیصر ناصری که از ناحیه پای راست بسختی مجروح گردیده است اظهار میدارد سرنشین اتومبیل لندرور بوده در تقاطع خیابان عبدالهی ضمن عقب آمدن اتومبیل از خیابان خاکی روبرو مورد اصابت گلوله واقع و هنگامیکه اتومبیل بموازات خیابان خیام قرار گرفته اکرم عبدالهی را تفنگ بدست و حین شلیک باتومبیل لندرور دیده است، پاسبان محمد مرشدی نیز در بازجوئی خود ضمن تائید اظهارات پاسبان ناصری اضافه مینماید که حاج سهراب عبدالهی را در حالیکه اسلحه کمری در دست داشت در آن محل مشاهده نموده لکن از اینکه وی تیراندازی میکرده یا خیر اظهار بی اطلاعی مینماید، پاسبان رحم خدا رحمتی نیز اظهار میدارد اکرم عبدالهی را در حالیکه با تفنگ پران که پشت جیپ شهباز روبروی منزلش سنگر گرفته و بسوی وی و سایر مامورین تیراندازی مینمود مشاهده کرده و اضافه مینماید حاج سهراب عبدالهی را با اسلحه کمری در دست دیده است، اوراق بازجوئی مامورین بانضمام یکبرگ صورتجلسه مامورین مجروح و سایر سرنشینان اتومبیل لندرور و گزارش مشروح افسر سرپرست اکیپ با تعیین کروکی محل و همچنین صورتمجلس مربوط بمعاینه پزشکی سه نفر مامورین مجروح پیوست میباشد، از پاسبان مراد کوچکی مامور واحد خدمات عمومی (دادگستری) ایلام بازجوئی اظهار میدارد عده ای از مسجد خارج شدند با سنگ پرانی شیشه های دادگستری را شکسته که سنگی هم به بازوی وی اصابت مینماید چون بیم داشت مبادا خرابکاران مبادرت به آتش سوزی اداره مذکور نمایند و قبلاً انبار شهر و روستا را جنب دادگستری آتش زده بودند برای دفاع از وظیفه و جان خود چهار تیر هوائی شلیک و نیز اظهار میدارد چون در آموزشگاه به ما تفهیم شده که تعداد فشنگ و سلاح و پرسنل را بغیر نظامی نگوئید ببازپرس نگفته مراتب را بریاست کلانتری گزارش نموده که ببازپرس اظهار شد و اضافه مینماید دکتر تهرانی نسبت بگواهی پزشکی من مبنی بر (خودزنی) بی انصافی نموده است با عرض مراتب فوق چون پرسنل این شهربانی از اینکه متهمین اصلی بویژه (اکرم عبدالهی متهم بقتل دستگیر نشده نهایت متأثر) و احتمال اینکه قاتل تحت تأثیر فوت برادرش با توجه بمسلح بودن او اقدام دیگری علیه سایر مامورین مرتکب شود و شکایت اولیاء فقیر دو مامور شهید استدعای اجازه دستگیری و اعزام متهمین فوق را دارد علیهذا پرونده امر حاوی (22) برگ جهت هرگونه اقدام به پیوست تقدیم میگردد % همچنین بنظر این شهربانی مقتولین در تیراندازی عمومی ماموران مورد اصابت واقع و مامور خاصی با قصد خاص مبادرت به عملی ننموده است.
توضیح اینکه خود حاجی سهراب عبدالهی از شروع ماه رمضان در هر زمان که بشهربانی خواهش نموده در راهنمائی جوانان ایلام و در روز عید فطر (روز حادثه) در اعاده نظم با افسران همکاری نموده است.
رئیس شهربانی استان ایلام سرهنگ محمدرضا امین طاهری گیرندگان : تیمسار ریاست اداره اطلاعات شهربانی کشور شاهنشاهی تیمسار ریاست ستاد عملیاتی شهربانی کشور شاهنشاهی ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان ایلام جهت اطلاع

توضیحات سند:

1ـ هم در این سند و هم در بولتن نوبه ای ساواک (74441 ـ 8 /7 /57) گزارش به نحوی تهیه شده که گویا ابتدا تیراندازی از طرف مردم بوده و سپس عوامل انتظامی در پاسخ به این اقدام، شروع به تیراندازی کرده اند.
روزنامه اطلاعات حادثه امروز (13 /6 /57) ایلام را چنین نوشت: «حدود پنج هزار نفر پس از پایان مراسم نماز عید فطر از مسجد جامع ایلام بیرون آمدند و تظاهرات گسترده ای در خیابان های این شهر به راه انداختند.
تظاهرات کنندگان ابتدا شیشه های دادگستری را در خیابان واسطی چهار راه خیابان برق شکستند و سپس به سوی خیابان خیام این شهر به حرکت درآمدند و شیشه خانه فرهنگیان و بانک ملی را شکستند.
ماموران برای پراکنده کردن آنها شروع به تیراندازی کردند و زدوخورد سختی بین آنها درگرفت که در نتیجه سه نفر از تظاهرکنندگان کشته شدند.
(ش 15703، ص 33) این خبر نشان می دهد که تیراندازی از سوی ماموران حکومت آغاز شده و سپس مردم به خونخواهی شهدای خود آنان را نشانه رفته اند.
این استنباط در مقاطع بعدی همین گزارش نیز تایید می شود.
به دنبال حادثه ایلام بلافاصله از طرف تیپ شاه آباد، یک گروهان نظامی با ده فروند هلی کوپتر وارد شهر می شوند و اوضاع شهر را به دست می گیرند.
«در ساعت 1800 روز 13 /6 /37 بنا به درخواست شورای تأمین استان یک گروهان از تیپ شاه آباد با استعداد صد و شصت نفر به فرماندهی سرکار سرگرد علی کیانفر به منظور تقویت یکان مربوط با ده فروند هلی کوپتر به ایلام وارد شدند.
دنیایی.
» (10345/ ه ـ 13 /6 /37)

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 10 صفحه 441



صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.