صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : وضع دولت و حزب ایران نوین

تاریخ سند: 30 بهمن 1344


موضوع : وضع دولت و حزب ایران نوین


متن سند:

شماره : 2152 /300/ الف با اینکه انتشار مصاحبه شاهنشاه در تایید دولت آقای هویدا ظاهرا شایعات مربوط به تغییر دولت را متوقف ساخت ولی در کلیه مجالس و محافل و حتی مردم عادی راجع به تزلزل وضع دولت بحث می شود و می گویند مسافرت های شاهنشاه به خارج از کشور همیشه با تغییرات مهمی در سیاست داخلی ایران همراه بوده است.
کرباسی بازرگان بازار ضمن مذاکره خصوصی می گفت رجال سیاسی کشور مایل نیستند حزب ایران نوین بر آنها حکومت کند و علت آن هم این است که به صحیح یا غلط این حزب را ساخته و پرداخته سازمان (سیا) می دانند و ترور مرحوم منصور هم روی همین اصل انجام گرفته و اگر آقای هویدا توانسته است یک سال حکومت کند به این علت است که در همه جا خود را جدا از حزب قلمداد کرده و روش او کاملاً مخالف روش کار منصور بوده است وگرنه با تنفری که در بین توده مردم از حزب ایران نوین وجود دارد آقای هویدا هم نمی توانست سرنوشتی بهتر از سرنوشت منصور داشته باشد.
ولی آقای هویدا زیرکی نشان داد و حساب خود را ظاهرا از حساب حزب جدا کرد.
ولی اگر قرار شود آقای نخست وزیر خود را مجری سیاست حزب ایران نوین معرفی کند موقعیت فعلی او در بین مردم تغییر شکل خواهد داد.
کرباسی اضافه نموده در محافل بازار تهران هنوز موقعیت کلی دولت متزلزل است و صحبت از این است که آقای مهندس شریف امامی1 و یا شخص دیگری مانند ایشان به کمک عده ای از رجال خوشنام دولت غیرحزبی تشکیل خواهند داد و به تدریج دستگاه از طبقه (آمازونی) [اتازونی] که طرفدار سیاست آمریکا هستند تصفیه خواهد شد.
آقای ضیائی به منظور تهیه بولتن 3 ماهه از این گونه اطلاعیه ها بهره برداری نموده ضمنا یک نسخه به بخش 321 داده شود 3 /12 در بولتن سه ماهه استفاده گردید در اجرای امر به بخش 321 ارسال و بهره برداری گردید در پرونده دولت ضمیمه گردد رئیس بخش 322 کامیار 4 /12 /44

توضیحات سند:

1ـ جعفر شریف امامی فرزند حاج محمدحسین نظام الاسلام، در 27 خرداد 1291 ش در تهران متولد شد.
پدر او، از روحانیون تهران در دوران متأخر قاجاریه بود که از ناصرالدین شاه لقب «معتمدالشریعه» و از مظفرالدینشاه لقب «نظام الاسلام» دریافت داشت.
جعفر شریف امامی تحصیلات متوسطه را در تهران به پایان رسانید و برای ادامه تحصیل به سوئد و آلمان رفت و آخرین مدرک تحصیلی خود را در رشته برق کسب نمود.
او در ایران، در راه آهن دولتی شاغل بود و به معاونت این سازمان رسید.
در سال 1324 به مدیرعاملی بنگاه آبیاری و در تیر و اسفند 1329 در دولت رزم آرا به وزارت راه رسید، جعفر شریف امامی در دولت سپهبد فضل اللّه زاهدی مدیریت عامل سازمان برنامه را به دست گرفت و در سال 1333 به سناتوری تهران انتخاب شد.
شریف امامی در دولت دکتر منوچهر اقبال وزیر صنایع و معادن شد و در شهریور 1339به نخست وزیری رسید.
دولت مستعجل شریف امامی ثمره یک دوره تنشهای جدّی در روابط ایران و آمریکا بود.
تشدید فعالیت جناحهای وابسته به «حزب دمکرات» آمریکا در ایران به اعتصاب معلمین و شهادت دکتر ابوالحسن خانعلی و سرانجام سقوط دولت شریف امامی، در اردیبهشت 1340 انجامید.
او در سال 1342 ریاست مجلس سنا را به دست گرفت و تا آستانه انقلاب اسلامی ایران، به مدت 15 سال، در این سمت بود.
جعفر شریف امامی در مرداد 1346 به ریاست مجلس مؤسسان سوم رسید که وظیفه داشت نیابت سلطنت فرح پهلوی را تسجیل کند.
با آغاز امواج انقلاب اسلامی ایران، محمدرضا پهلوی در یکی از واپسین تلاشهای خود به فراماسونری و استاد اعظم آن، جعفر شریف امامی متوسل شد و وی را در نقش دیرینش، به عنوان محور تفاهم و «آشتی» سیاستهای بیگانه مؤثر در ایران به صدارت رسانید.
باید افزود که برخلاف تصور شاه، هر چند شریف امامی طی دوران «شیخوخیت» خود، به عنوان سمبل «آشتی» و «تفاهم» کانونهای قدرت بیگانه وجهه ای اندوخته بود و لذا می توانست نمادی از «آشتی بین المللی» به شمار رود، ولی او هیچ گاه نتوانست در سطح مردم به عنوان یک چهره «وجیه الملّه» مطرح شود.
جعفر شریف امامی در تاریخ 14 /8 /1357 از صدارت استعفا داد و جای خود را به دولت نظامی ارتشبد غلامرضا ازهاری سپرد.
شریف امامی ثروت زیادی در دوران حیات خویش اندوخت و احمد شیبانی از نزدیکانش به فردوست اطلاع داده است که هنگام خروج از ایران زمان انقلاب 17 ملیون دلار به حساب خود در خارج ریخته بود.
شریف امامی از مهره های واسط و محلل به شمار می رفت که در شرایط بحرانی از او استفاده می شد.
یکبار پس از علاء و قبل از امینی، در سال 1349 و بار دیگر در اواخر عمر رژیم در سال 57 به سمت نخست وزیری رسید که نهایتا با وقوع حادثه 17 شهریور در زمان صدارت وی، او نیز از صحنه کنار رفت.
وی، از دوران جوانی عضو تشکیلات ماسونی بود و در تشکیلات ماسونی، به استاد اعظمی رسید و از چهره های وابسته به سیاست غرب بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به انگلیس پناهنده شد و در سال 1378، در آمریکا درگذشت.

منبع:

کتاب امیر عباس هویدا به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 245


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.