موضوع : جلسه منزل آیت الله میلانی
تاریخ سند: 3 مرداد 1342
موضوع : جلسه منزل آیت الله میلانی
متن سند:
شماره : 1660ـ د ـ 2 بخش 311 ساعت 30 /19 روز چهارشنبه 2 /5 /42 در حدود پانصد نفر از طبقات مختلف مردم اعم از روحانی.افراد هیئت های مذهبی، بازاریان، افراد جبهه ملی، احزاب وابسته به آن، نهضت آزادی، حزب زحمتکشان و غیره در منزل آیت الله میلانی واقع در خیابان امیریه کوچه حکمی منزل پور قدیری حاضر شدند.
افراد به دستجات پنج شش نفری تقسیم و به بحث و گفتگو پرداخته بودند فهرست مطالب به شرح زیر است.
1ـ اخطار دولت به روحانیون1 شهرستانی مقیم تهران مبنی بر خروج آنها از تهران و تعیین آخرین مهلت منتهی تا روز پنج شنبه 3 /5 /42 می باشد.
به طوری که اظهار نظر می نمودند آیات میلانی، شریعتمداری، نجفی نسبت به چنین دستوری بی اعتنائی نموده مراتب را اعلام داشته اند و خاطر نشان ساخته اند زیربار چنین دستوری نخواهند رفت و آماده هرگونه اقدام از اجانب مقامات فوق می باشند و ظاهرا دولت متوجه گردیده که پیشرفتی در برابر تصمیم سه نفر فوق نمی تواند اتخاذ نماید لذا موفقیتی نخواهد یافت روی این اصل این سه نفر را مستثنی نموده و نسبت به بقیه علماء همچنان ثابت و مصمم خواهد بود که آنها تا آخر وقت پنجشنبه تهران را ترک نمایند.
در اولین پاسخی که علماء به این اخطار داده اند این بوده که آنها تا روشن نمودن وضع آیت الله خمینی و سایر علماء که در زندان بسر می برند به تهران آمده و تا آزادی آنان تهران را ترک نخواهند نمود در صورت فشار دولت برای اخراج آنها حاضر خواهند بود مانند آنها به زندان بروند.
علماء بازگشتند.
بایگانی شود.
شهابی تعداد نسخه : سه نسخه گیرندگان : اداره سوم کل سوم اداره کل دوم بایگانی
توضیحات سند:
1ـ اخطار دولت به روحانیون شهرستانی: پشتیبانی و حمایت علمای اعلام و روحانیون عالیقدر ایران از قائد بزرگ اسلام تنها به صدور اعلامیه تلگراف و نامه محدود نگردید بلکه از علمای طراز اول حوزه های علمیه قم و مشهد تا علمای عالیمقام شهرستانها به منظور نشان دادن حد اعلی هماهنگی و اتحاد با قائد بزرگ، یکباره از جا برخاسته به سوی مرکز شتافتند و رسما از رژیم شاه خواستار آزادی بی قید و شرط ایشان شدند، بسیاری از علماء و روحانیان تهران نیز در محل معینی اجتماع کرده به طور دسته جمعی خود را به شهربانی تهران معرفی نمودند و اعلام داشتند که یا امام خمینی را فورا و بدون قید و شرط آزاد نمایند و یا این که ما را همانند ایشان به زندان گسیل دارید که همگی دستگیر و روانه زندان شدند.عده دیگری از روحانیان تهران که در منزل آقای سبط اجتماع کرده بودند تا خود را به شهربانی معرفی کنند پیش از خارج شدن از منزل مورد یورش پلیس قرار گرفته همگی بازداشت گردیدند.
اسامی علماء و روحانیونی که از حوزه های علمیه و شهرستانها به نمایندگی از طرف جامعه روحانیت به تهران هجرت کرده بودند ( و به عنوان مهاجرین خوانده می شدند) به شرح زیر است: از قم آقایان نجفی مرعشی، حاج شیخ مرتضی حائری، از مشهد مرحوم میلانی مرحوم شیخ مجتبی قزوینی، از نجف آباد منتظری، شیخ ابراهیم امینی، از اصفهان آقایان خادمی، عبدالجواد اصفهانی،از اهواز مرحوم سیدعلی بهبهانی سید مصطفی علم الهدی حاج سید مرتضی موسوی علم الهدی ـ از خمین سید مرتضی پسندیده از همدان آقایان مرحوم حاج ملاعلی همدانی ـ مرحوم بنی صدر همدانی ـ از تبریز مرحوم سید احمد خسرو شاهی ـ عبداللّه مجتهدی.
سید مهدی دروازه ای حاج حسین نجفی اهری ـ سید جعفربن هاشمی اهری ـ سید یوسف هاشمی تبریزی عبدالعلی موسوی، از خرم آباد آقایان مرحوم حاج آقا روح اللّه کمالوند حاج سید عیسی جزایری ـ از رشت آقایان بحرالعلوم ـ ضیابری از زنجان ـ آقای عزالدین حسینی امام جمعه.
از شیراز آقایان محمد جعفر طاهری موسوی، محی الدین فالی ـ صدرالدین حائری ـ سید محمد امام ـ محمود علوی ـ علی آل یقتین حسین حسینی یزدی ـ علیخواه شیرازی ـ از قزوین مرحوم آقای سید ابوالحسن قزوینی از یزد آقای محمد صدوقی یزدی ـ از اردکان آقا روح اللّه خاتمی ـ از کازرون آقای پیشوایی کازرونی ـ از کرمان آقایان علی اصغر صالحی کرمانی ـ محمد حسن رفسنجانی النجفی از داراب آقایان محمدعلی حسینی نسابه دارابی ـ محمدعلی عندلیبی ـ از رفسنجان آقای شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی از کرمانشاه آقای عبدالجلیل جلیلی از اولین دست آوردهای این حرکت و هجرت، شکسته شدن اسطوره وحشت و اختناقی بود که به دنبال کشتار فجیع و دسته جمعی 15 خرداد، سراسر ایران را فراگرفته بود.
...
اهالی ماتم زده پایتخت،باگرمی و اشتیاق فراوان از علماء مهاجر استقبال کردند و از آنجا که به علت فشار شدید و بیش از حد رژیم در هیچ جا و مکانی حتی در مسجد نمی توانستند اجتماع کرده با یکدیگر به گفتگو بنشیند منازل علمای مهاجر را تنها اماکن مناسبی جهت تبادل نظر، و گفتگو می یافتند و در آنجا مرتب اجتماع کرده ازدحام فوق العاده ای به وجود می آوردند.
ر.ک : سید حمید روحانی، بررسی و تحلیل از نهضت امام خمینی، صص 556 ـ 553 و از سید ضیاء تا بختیار، ص 490