صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

ریاست ستاد فرمانداری نظامی تهران

تاریخ سند: 5 تیر 1334


ریاست ستاد فرمانداری نظامی تهران


متن سند:

شماره : 18720 /5 م عطف به شماره : 10260/ م و 424/ ت در موضوع دستگیر نمودن نویسندگان مجله امید ایران به طوری که تحقیق شده است اسامی اکثر نویسندگان مزبور مستعار و ساختگی است و مدیر مجله هم که قاعدتا باید از هویت نویسندگان خود مطلع باشد از شناسائی بعضی از آنها اظهار بی اطلاعی می کند با این حال دستور داده شد با کمال جدیت در دستگیر نمودن آنها اقدام شود لیکن برای این که ذهن فرمانداری نظامی نسبت به روش مجله بیشتر از پیش روشن گردد ذکر این نکته ضروری است که ترقی تیراژ مجله امید ایران مبتنی بر وجود مقالات و اشعار همین نویسندگان بوده که سبک و رویه معینی دارند و با وضعی که مشاهده می شود تصور نمی رود تغییری در رویه این مجله روی دهد زیرا دستگاه مجله برای حفظ تیراژ خود حاضر به تغییر رویه نیست و دلیل بر صحت این نظریه آن است که شخصی به نام (کارو) که دارای نام خانوادگی دردریان و سابقا عضو اداره اصل 4 بود1 مدتها در این مجله مقاله و شعر می نوشت چون کلمات او زننده و تحریک آمیز بود با مذاکره شفاهی با آقای مدیر مجله از درج مقالات وی جلوگیری ولی مجددا در شماره 37 ـ 1 /12 /33 مجله مقاله بسیار زننده ای تحت عنوان (به مادرم) درج نمود که این اداره در صدد تعقیب وی بر آمد ولی آقای مدیر مجله حاضر به معرفی او نشده و اظهار داشت این شخص مقالات خود را با پست به مجله می فرستد و یا بعضی اوقات شخصا به دفتر مجله می دهد و شب ها هم جای معینی ندارد (در صورتی که این شخص در همان ایام ماهیانه /10500 ریال حقوق از اصل 4 دریافت می نمود و چنین شخص لامکان نخواهد بود).
به هر صورت مأمورین مربوطه تا کنون هم موفق به دستگیری وی نشده اند.
اکنون مشاهده می شود که مجله امید ایران بعد از اخراج نویسندگان سابق در شماره مورخه 1 /4 /34 اطلاعات اعلان نموده که (کارو شاعر گرانمایه ما در شماره جدید امید ایران فریادش را با سبک خودش به گوش شما می رساند) و با این مقدمه بعید به نظر نمی رسد که سایر نویسندگانی که باید جای نویسندگان قبل را بگیرند از همین قبیل باشند.
و مجله امید ایران وقتی اصلاح خواهد شد که مقالات و اشعار توده ای در آن درج نشود و الا از عوض کردن اشخاص نتیجه حاصل نخواهد شد.
ـ از طرف رئیس اداره اطلاعات ـ سرهنگ میرنصیری پاسخ داده شود مجله مزبور دقیقا بررسی می شود و به همین علت نویسندگان مشکوک استعفا داده اند آنها را دستگیر و تحویل دهید.
446/ ت ـ 6 /4 /34

توضیحات سند:

1ـ «اصل چهار»، به عنوان بزرگترین تشکیلات دولتی امریکا در دنیا در بخشهای مختلف آموزش و پرورش، بهداشت و کشاورزی در شهرها و روستاهای ایران فعالیت داشت.
از سال 1335، پس از آنکه کلارک گریگوری به ریاست اصل چهار در ایران منصوب شد، فعالیت این سازمان متوجه تهیه زمینه مناسب برای نفوذ بیشتر سرمایه خصوصی امریکا در ایران و نابودی اقتصاد ملی کشور شد.
در اواخر سال 1336، آقای برن به ریاست اصل چهار رسید.
وی مذاکره درباره تضمین سرمایه های انحصاری امریکا در ایران را آغاز کرد و موفق به عقد قرارداد در این مورد با ایران شد.
در سال 1336 اصل چهار به یکی از مؤسسات تحقیقاتی ـ مالی در نیویورک مأموریت داد تا امکان سرمایه گذاری خارجی را در برنامه های عمرانی ایران مورد بررسی قرار دهد.
در سال 1337 این مؤسسه گزارشی تهیه کرد که در آن در درجه نخست رشته هایی که با سرمایه مختلط ایرانی و امریکایی بوجود آید، گنجانده شده بود.
در آبان 1340، ویلیام وارن کارمند عالیرتبه وزارت کشور امریکا که در کودتای 28 مرداد نقش فعالی داشت و از دوستان صمیمی اردشیر زاهدی بود، به ریاست اصل چهار در ایران تعیین شد.
دامنه فعالیت این سازمان به همه شهرهای بزرگ ایران گسترش یافت و شعبات آن در شهرهایی چون تهران، بابلسر، مشهد، رشت، اصفهان، شیراز، کرمان و اهواز افتتاح شد.
تا سال 1340، پنجاه درصد از بودجه عمران روستایی کشور را اصل چهار می پرداخت و بدین طریق در سنخ توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاهای ایران به راحتی اعمال نفوذ می کرد.
و کشاورزی ایران را به نابودی کشاند تا بازاری برای محصولات کشاورزی آمریکا ایجاد شود.

منبع:

کتاب مطبوعات عصر پهلوی - مجله امید ایران به روایت اسناد ساواک صفحه 41

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.