صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 30 تیر 1354


متن سند:

تیمسار ارتشبد نصیری محترما نظر به علاقه خاصی که آنجناب به اجرای مقررات قوانین و مملکت دارید به پیوست نسخه ای از نشریه مربوط به ماه پنجم سال که نامش «امرداد» است و به غلط «مرداد» مصطلح گردیده است بحضور محترم تقدیم میگردد.
همانطور که خاطر جنابعالی مستحضر میباشد از نظر لغت (لغت نامه دهخدا و معین و...) کلمه مرداد بمعنی مرده است.
در تاریخ 11 فروردین 1304 بفرمان رئیس الوزاء وقت حضرت اشرف رضاخان سر سلسله دودمان پهلوی قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که بموجب آن گاهنامه متعلق به ملت ایران متداول گردید.
در هنگام طرح این قانون در مجلس شورای ملی همانطور که در متن نشریه ملاحظه میفرمائید بر سر کلمه بحث شده است و ماه پنجم سال به اتفاق آراء «امرداد» بمعنی جاوید و لایزال به تصویب رسیده است چون روز 28 امرداد1 روز رستاخیز و روز ملت ایران نزدیک است توجه آنجناب را به این موضوع جلب مینماید دستور فرمایند اثر زنده بودن و جاودان بودن ملت ایران در زیر لوای شاهنشاهی و نظام شاهنشاهی ایران را با استعمال کلمه مرداد بمعنی مرده برخلاف قانون و معنی لغوی ملکوک نسازند.
با تقدیم احترامات فائقه دکتر محمد حسین میمندی نژاد اداره کل سوم در پرونده 54848 میمندی نژاد بایگانی شود دائره یک 30 /4 /54 زرگران 30 /4 /54

توضیحات سند:

1 ـ کودتای 28 مرداد سال 1332 : بعد از قیام ملّی 30 تیر 1331 (قیام ملّت ایران برهبری آیه اللّه کاشانی) انگلیسیها دریافتند که در شرایط وحدت نظر ملّت تغییر نخست وزیر و دولت مفید فایده نیست.
باید کل نهضت درهم کوبیده شود.
چنانکه استعفای مصدق و آوردن قوام بی نتیجه بود و بطوری که جریانات بعد نشان می دهد در این خصوص برنامه ریزی کردند.
اختلافات را در داخل کشور با کمک ایادی سابقه دار خود دامن زدند و از افراد وابسته که در قلب نهضت جا داده بودند و از فراماسونها به حدّ اعلی استفاده کردند و پیشگامان اصلی و انحراف ناپذیر نهضت را با تبلیغات لجن مال ساختند و در دستگاه قدرت حاکمیت ایران افرادی را با لطایف الحیل و به علت سابقه نفوذی که داشتند قرار دادند که وفاداری خود را به سیاست انگلیس نشان داده بودند و از همین افراد مشکوک اشخاصی اداره کننده شرکت ملی نفت شدند و برای ضربه آخر هم که بصورت کودتا پیش بینی کرده بودند، تدارک مفصل دیدند.
این برنامه را در زمان حکومت جمهوریخواهان امریکا ـ که با روی کار آمدن آیزنهاور شروع شد ـ با دستیاری سیا به مرحله اجرا درآوردند.
کرومیت روزولت (برادرزاده تئودور روزولت رئیس جمهور اسبق امریکا که بعد از اقدامی که در 28 مرداد 1332 در ایران انجام داد در محافل سیا به آقای ایران معروف شد!) مدعی است اواسط سال 1953 مدت سه هفته در ایران اقامت داشته و با کمک ژنرال شوارتسکف کودتا را رهبری کرده است، وی می گوید دستورات صریحی از آیزنهاور، دالس وزیر خارجه امریکا و الن دالس رئیس سابق سیا برای اجرای این مأموریت دریافت کرده بود.
وی می افزاید اوضاع ایران را از سال 1952 مورد بررسی قرار داده و انگلیسیها از مدتها پیش از آن تاریخ در زمینه پیشنهاد کودتا وارد مذاکره شده بودند یعنی در سال 1331.
اواخر سال 1357 طی مصاحبه ای کرومیت روزولت اقدامات خود را در کودتای 28 مرداد شرح داد و ترجمه آن در روزنامه کیهان 21 و 22 فروردین 1358 انتشار یافت.
«تاریخ سیاسی معاصر ایران» دکتر مدنی

منبع:

کتاب مطبوعات عصر پهلوی - مجله رنگین کمان نو به روایت اسناد ساواک صفحه 63

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.