اظهارات آیت‌اله سید مرتضى علم
تاریخ سند: 14 تیر 1342
اظهارات آیت‌اله سید مرتضى علم
متن سند:
با کسب اجازه قبلى در روزهاى پنجشنبه 13 و جمعه 14 /4 /42 افراد زیر را بر حسب تمایل شخصى آنها و کسب اطلاع و نظریه آنان ملاقات نتیجه ذیلاً بعرض میرسد.الف) اظهارات آیت‌اله سید مرتضى علم1
1ـ از روزیکه آیت‌اله میلانى تهران آمده افراد وابسته به جبهه ملى مخصوصا بازاریها بیشتر بملاقات ایشان میروند اکثر ملاقات کنندگان افراد ترک مقیم تهران میباشند.
2ـ سید صدرالدین جزایرى باجناق آیت‌اله میلانى فعالیت زیادى در مورد روحانیون نموده اغلب حامل پیام محرمانه آنها است.
3ـ شریعتمدارى و میلانى چندان توجه و اعتمادى بآیت‌اله سید محمد بهبهانى ندارند ولى روابط شریعتمدارى و میلانى که هر دو ترک هستند بسیار حسنه میباشد.
4ـ آیت‌اله خوئى مقیم نجف اشرف قصد آمدن ایران را دارد بهر ترتیبى امکان داشته باشد باید از آمدن او جلوگیرى نمود.
ب) اظهارات آیت‌اله شیخ بهاء الدین نورى
1ـ اجتماع آقایان روحانیون در تهران در حال بلاتکلیفى و تجمع مردم بدور آنها بطور کلى زیان بخش میباشد و بهتر است مثبت یا منفى اولیاى امور تکلیف آنها را روشن نماید که هر چه زودتر بمحل‌هاى خویش مراجعت نمایند. زیرا قرار است آیت‌اله علامه از سمنان و آیت‌اله ملا على همدانى از همدان تهران بیایند و بجمعیت آنها اضافه شود.
توضیحات سند:
1ـ حجه‌الاسلام و المسلمین حاج سید مرتضى علم‌الهدى فرزند سید محمدرضا در شوشتر به دنیا آمد. پس از تحصیل مقدمات و سطوح به نجف-مهاجرت نمود و درس آیات نائینى و آقا ضیاء الدین عراقى و آیه‌اللّه العظمى اصفهانى استفاده نمود. سپس به خوزستان مراجعت کرد و در اهواز اقامت گزید. سرانجام در سال 1393 قمرى ناگهان به رحمت ایزدى پیوست و جنازه‌اش به قم منتقل شده و در صحن مطهر، در مقبره آیه‌اللّه حاج سید محمد محقق (داماد یزدى) مدفون گردید.2ـ آیت‌اله نورى اضافه نمود در صورتیکه در محیط کاملاً عادى و محرمانه چند نفر از افراد زیر :
جم ـ منصورالملک ـ سردار فاخر ـ سید ضیاء الدین ـ تقى‌زاده ـ حکمت و مخصوصا آقاى آرام وزیر خارجه باتفاق بازاریهاى زیر
اسلامى ـ حاجى علینقى کاشى ـ اتفاق حاج رضا شاپور ـ حاج سید محمد حسینى
پا در میانى کرده ضمن ملاقات آقایان روحانیون وسیله شرفیابى آنها را بدون قید و شرط به پیشگاه شاهانه-فراهم سازند از هر حیث موثر و مفید و رضایت بخش و مفید بحال کشور خواهد بود.
3ـ بهیچوجه من الوجوه کوچکترین گذشت و محبتى نباید از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهى قبل از-توسل آقایان بعمل آید.
ج) اظهارات آیت‌اله سید محمد بهبهانى
1ـ وضعیت حاضره و آمدن آیت‌اله میلانى و شریعتمدارى و جمع شدن افراد جبهه ملى و ترکها در اطراف آنها بسیار بسیار خطرناک و کار بجائى رسیده که رشته از دست منهم خارج شده و ان قسمى که استنباط مینمایم آقایان مطالب خود را بطور کامل با من در میان نمیگذارند ولى امروز (جمعه 14 /4 /42) بوسیله مقتضى بآنها ابلاغ کردم (صحبت‌هائى میشنوم مبنى بر تشکیل کنگره روحانیت ـ با هدف روحانیون) در صورتیکه این موضوعات مضار زیادى در بر دارد و بر فرض اینکه روحانیون هدفى داشته باشند. از ما بزرگترها امثال آیت‌اله حکیم و خوئى و شاهرودى هستند که بدون جلب نظریات آنها نباید کوچکترین اقدامى بعمل آید و تصور میکنم براى این قسمت از اظهارات من ارزش قایل شوند.
2ـ یکى از هدفهاى روحانیون استخلاص افراد دستگیر شده زندانى میباشد و از آنجائیکه تا خون در بدن دارم مصالح شاه و مملکت را همیشه منظور نظر قرار میدهم قبل از اینکه آقایان مذکور تقاضاى مبنى بر استخلاص زندانیان بنمایند خیلى بجا است که دولت یک عده از آنها که چندان تقصیرى ندارند آزاد کنند که فردا مردم بگویند دولت در اثر فشار آنها ناچار شد این عده را مرخص نماید. قسم خوردند عده زیادى از روحانیون و وعاظ بازداشت شده طرفدار رژیم سلطنت مشروطه ایران میباشند و چنانچه مرخص شوند همین عده از تشکیل کنگره یا صحبت‌هائى که در مورد جمهورى و غیره میشود جلوگیرى خواهند کرد زیرا میدانند حیات و ممات آنها بستگى بسلطنت و شاهنشاهى ایران دارد چند مرتبه فکر کرده‌ام شخصا بدون تشریفات و کسب اطلاع قبلى به پیشگاه شاهانه شرفیاب و حقایق و مواردى که انجام آن بصلاح مملکت و اعلیحضرت میباشد بعرض برسانم ولى چون بدربارى معروف شده‌ام مرا خورد خواهند کرد. 3ـ حقیر بمتانت و هوش و بردبارى و ابتکار و زرنگى اعلیحضرت ایمان دارم و میدانم سر سوزنى حاضر نیستند خون از دماغ کسى بیاید ولى افسوس-میخورم از اینکه افراد دلسوزى نداریم که حقایق را بعرض معظم‌له برسانند بر فرض رساندن حقایق بعرض-شاهنشاه متاسفانه هستند معاندینى در گوشه و کنار که بلافاصله بوسایل و صور مختلفه نقش مخالف را بازى کرده و آنچه اشخاص بضیر و دلسوز رشته‌اند پاره خواهند کرد و از آن میترسم که در اثر جهالت پاره‌اى از اشخاص جریانات مدرسه فیضیه قم یا 15 خرداد تجدید گردد و آنچه بعقل ناقصم میرسد عرض کنم که در درجه اول خیلى بموقع است که اوامر شاهانه مبنى بر مرخص شدن افراد بیگناه و تحبیب آنها صادر و در صورت صلاح و امکان حتى پاره‌اى از مقصرین را با اعلام جرایم آنها مورد عفو شاهانه قرار دهند و در ثانى براى توجه و ارضاى مردم اگر حقیقتا جزو دستگیر شدگان افراد خائن بحال کشور وجود دارند بمردم اعلام و و بلافاصله آنها را مجازات نمایند که تبلیغات زیرا گین فعلى خنثى گردد و مردم هم بفهمند که دستگیرى این عده روى عناد یا نظریات خصوصى نبوده است. 4ـ بآیت اله میلانى و شریعتمدارى هم نباید شدت عمل بخرج داد بلکه باید آنها را بنحو مقتضى مورد تحبیب قرار داد که پاره‌اى از عناصر جبهه ملى نتوانند آنها را اغفال و از موقعیت آنها سوء استفاده نمایند کما اینکه در حال حاضر در لباسهاى مختلف و بطرق گوناگون مشغول سمپاشى و سوء استفاده میباشند. 5ـ آنچه احساس کردم آیت‌اله بهبهانى از لحاظ مالى هم فوق العاده در مضییقه میباشد کما اینکه بانوابقرى که عروس بهبهانى و عیال سید عبداله پسرش میباشد از بهبهانى سفته‌اى بمبلغ بیست هزار ریال در دست دارد که با کمال سختى و بى آبروئى مطالبه آنرا مینماید. در خاتمه باستحضار میرساند. آنچه شایعست براى جمع شدن روحانیون در تهران سه مورد زیر را قائلند.
1ـ تهیه نامه و تصویب اینکه آیت‌اله خمینى را همگى بسمت پیشوائى قبول دارند.2ـ تهیه نامه به پیشگاه شاهانه مبنى بر مرخص نمودن زندانیان 3ـ انتخاب دو نفر از بین کلیه روحانیون بسمت نمایندگى براى هر نوع اقدامى که باید از طرف مقامات روحانى بعدا بعمل آید. 15 /4 /42