صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

گزارش


متن سند:

محترما در اجرای اوامر تیمسار معاونت امنیت داخلی ساواک که در ذیل خبر مربوط بالحاق جامعه سوسیالیستها به جبهه ملی مقرر فرموده اند : "اداره کل سوم ـ جناب سرهنگ مقدم.
با وجود آنکه من تمام خبرهای نمایندگی آلمان را می خوانم چنین الحاق قطعی به نظرم نرسید.
اولاً عین خبر را ارائه دهید.
ثانیا شرایط الحاق قبلاً بین آنها بحث شده بود.
نتایج حاصله از این الحاق از راه تحقیق بدست نمی آید بلکه از راه مراجعه به اخبار گذشته، در نظر گرفتن عقاید و فعالیت جبهه ملی ها، تجزیه و تحلیل همه این اخبار و بالاخره استنتاج بدست می آید.
آنچه بعدا اتفاق می افتد وقایع و حقایق است که بتدریج بدست شما خواهد رسید.
حالا برای آزمایش هم شده دستور فرمائید یک چنین تفسیری بخش 315 بنویسد ببینم قادر هست یا خیر؟ «اینک عین خبر واصله از نمایندگی آلمان در زمینه الحاق جامعه سوسیالیستها به جبهه ملی به پیوست تقدیم و به استحضار می رساند، که مسئله الحاق جامعه سوسیالیستها به جبهه ملی از مدتها پیش هدف جامعه سوسیالیستها بوده و این تصمیم به آن علت گرفته شده که جامعه سوسیالیستها قصد داشته تا با الحاق به جبهه ملی، رهبری جبهه ملی را بدست گیرد.
جامعه سوسیالیستها نه تنها در مورد جبهه ملی چنین رویه ای را اتخاذ نموده بلکه در مورد عناصر توده ای طرفدار چین که از کمیته مرکزی حزب توده جدا شده اند و همچنین کلیه سازمانهای دانشجوئی در سراسر اروپا نیز چنین برنامه ای را آغاز نموده لیکن در مورد جلب افراد توده ای طرفدار چین و رهبری آنان گرچه توانست تعداد بسیار معدودی را به طور انفرادی به طرف خود جلب نماید لیکن آن طور که باید و شاید نتوانست در این امر موفقیتی حاصل نماید.
در مورد نفوذ در سازمانهای دانشجوئی نیز جامعه سوسیالیستها با استفاده از تاکتیک حزب توده در خارج از کشور در هفتمین کنگره خود تصمیم گرفت که کمیته های شهری خود را بدو هسته درونی و بیرونی تقسیم و هسته بیرونی را مامور فعالیت در سازمانهای دانشجوئی نماید تا پس از آماده کردن دانشجویان و جلب آنان به هسته بیرونی بتدریج آنان را برای پذیرش افکار خود و فعالیت در هسته درونی جامعه آماده نماید.
در مورد جبهه ملی نیز همانطور که به استحضار رسید جامعه سوسیالیستها از مدتها قبل باین فکر افتاده بود لیکن چون جبهه ملی جامعه سوسیالیستها را متهم به سازشکاری می نمود این نقشه جامعه سوسیالیستها نمی توانست جامه عمل بپوشد.
ناچار جامعه سوسیالیستها برای آنکه خود را از این اتهام در مقابل افراد توده ای و جبهه ملی مبرا سازد شروع به انتشار مطالب توهین آمیز و حمله به دولت و مقامات عالیه کشور نموده و حتی با ترتیب جلسات و سمینارهای متعددی از افراد توده ای و جبهه ملی دعوت می نماید تا به منظور بحث و انتقاد در آن جلسات شرکت نمایند.
به همین مناسبت در سمیناری که پس از ششمین کنگره جامعه سوسیالیستها که اردیبهشت ماه سال 43 تشکیل گردید.
تعداد زیادی از افراد جبهه ملی در آن شرکت و پیشنهاد نمودند که احزاب سیاسی باید منحل شوند و افراد هر یک از احزاب بطور انفرادی وارد جبهه ملی شوند.
به همین علت بود که احزاب ایران.
ملت ایران و مردم ایران نیز در اروپا منحل و جبهه ملی را به صورت فعلی در اروپا تشکیل دادند.
در این مورد جامعه سوسیالیستها معتقد بودند که درست باید عین فرمول دکتر مصدق را اجرا نمود بدین معنی که جبهه جایگاه احزاب و دستجات مختلف است که همگی باید در یک جبهه مبارزه کنند و اصولاً شعارهای سوسیالیستی و برنامه یک دولت سوسیالیستی را در سرلوحه جبهه ملی لازم می دانستند.
در این میان توده ایها با اصالت جامعه سوسیالیستها مخالف بودند و معتقد بودند که تنها دو دسته سیاسی در ایران رل مهمی را ایفا کرده اند یکی حزب توده و دیگری جبهه ملی.
حسین ملک که در حال حاضر گرداننده اصلی جامعه سوسیالیستها در اروپا می باشد پس از اینکه نتوانست نقشه خود را در این سمینار به مرحله اجراء در آورد اظهار می دارد که اگر جبهه ملی با ما این بار همکاری نکند ما جامعه واحد سوسیالیستی را در اروپا تشکیل خواهیم داد و با این ترتیب به جبهه ملی اعلام کرد چنانچه جبهه ملی با عضویت جامعه سوسیالیستها به صورت یک حزب در جبهه ملی موافقت نکند این جامعه سعی خواهد کرد که با افراد حزب توده یک جامعه واحد سوسیالیستی تشکیل دهد.
گر چه در این سمینار وحدت جامعه سوسیالیستها با جبهه ملی عملی نگردید لیکن افراد جامعه توانستند با تماس با افراد جبهه ملی راه حلی برای اتحاد با جبهه ملی پیدا نمایند.
و در نتیجه در تیرماه سال 43 سمیناری از طرف جبهه ملی در شهرهای کارلسروحه و آخن تشکیل و بالاخره پس از بحث و انتقاداتی در این زمینه قرار می شود که کنگره آینده جبهه ملی در مورد قبول و یا رد نظریات جامعه سوسیالیستها تصمیم بگیرد.
این کنگره که در فروردین ماه 44 مطابق با 26 تا 30 مارس 1965 با پیام مورخ 14 بهمن ماه 43 دکتر مصدق تشکیل گردید به جامعه سوسیالیستها فرصت داد تا بار دیگر با طرح دستورات وپیام دکتر مصدق باین کنگره که اعلام نموده بود «جبهه ملی سوم ایران مرکز تجمع احزاب و جمعیتهای سیاسی و جامعه روحانیت و جامعه دانشجویان و سازمانهای سیاسی و اجتماعی صنفی و اتحادیه ها و دستجات محلی که هر یک از آنها مرام خاصی برای خود داشته باشند و با جبهه ملی سوم فقط دارای یک مرام مشترک باشند که «آزادی و استقلال» است» پیشنهاد خود را دائر به الحاق به جبهه ملی مطرح نمایند.
با استناد به همین پیام دکتر مصدق بود که یکی از اعضای جامعه سوسیالیستها در کنگره جبهه ملی سوم که در ایران تشکیل گردید شرکت نمود و از طرفی جامعه سوسیالیستهای اروپا نیز با انتشار اعلامیه ای درباره جبهه ملی و تعیین شرایط و حدود همکاری با جبهه ملی به کلیه افراد خود دستور داد تا با توجه به خطوط اصلی مبارزه این دو دسته زمینه الحاق آنها را به یکدیگر فراهم سازند.
همچنین هفتمین کنگره جامعه سوسیالیستها نیز که در خرداد ماه 44 تشکیل گردید به کمیته مرکزی جامعه سوسیالیستها در اروپا ماموریت داد تا با اختیارات تام مسئله الحاق جامعه سوسیالیستها را به جبهه ملی عملی سازد.
با این ترتیب ملاحظه می شود که اشکال عمده ای که در سر راه الحاق جامعه سوسیالیستها به جبهه ملی قرار داشت با پیام دکتر مصدق به هیئت اجرائیه سازمانهای جبهه ملی اروپا بر طرف و با اختیاراتی که هفتمین کنگره جامعه سوسیالیستها به کمیته مرکزی خود درباره الحاق به جبهه ملی داد الحاق این دو دسته را به یکدیگر قطعی نمود.
تهیه کننده ـ شبستری رئیس بخش 315 ـ حسینی رئیس اداره یکم عملیات و بررسی ـ لیقوانی نسخه اصل گزارش به حضور تیمسار معاونت تقدیم گردیده در پرونده جامعه سوسیالیستهای ایرانی در اروپا بایگانی شود.
شبستری 7 /6 /44

منبع:

کتاب چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 206





صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.