با توجه به پینوشتهای تیمسار ریاست در ذیل گزارشات این ساواک، چنین استنباط می‌شود که تیمسار ریاست ساواک از کار ساواک خراسان اظهار عدم رضایت می‌فرمایند
تاریخ سند: 23 مرداد 1344
با توجه به پینوشتهای تیمسار ریاست در ذیل گزارشات این ساواک، چنین استنباط می‌شود که تیمسار ریاست ساواک از کار ساواک خراسان اظهار عدم رضایت می‌فرمایند
متن سند:
شماره: 8067 /9ﻫ تاریخ:23 /5 /1344از: ساواک خراسان
به: تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور اداره کل سوم (316)
عطف به شماره‌های 22899 /316 ـ 11 /5 /44 و 22823 /316 ـ 6 /5 /44
با توجه به پینوشتهای تیمسار ریاست در ذیل گزارشات این ساواک، چنین استنباط می‌شود که تیمسار ریاست ساواک از کار ساواک خراسان اظهار عدم رضایت می‌فرمایند و چون اینجانب و کادر ساواک خراسان با خدمات شبانه‌روزی خود انتظار عکس این مطلب را داشته و خود را محق تشویق و قدردانی می‌دانسته، ناچار برای روشن شدن ذهن تیمسار ریاست معظم موقعیت خاص شهر مشهد و خراسان را نسبت به تمام شهرستان‌ها و استانهای کشور مقایسه نموده، آنگاه با طرح مبارزه با افراد متعصب و خرافی و مؤمن به دین و روحانیت استدعا می‌شود چنانچه روش پسندیده‌تری برای سرکوبی طلاب و افراد طرفدار روحانیون وجود دارد، این ساواک را هدایت تا طبق طرح موردنظر مرکز عمل شود.
شهر مشهد یکی از مراکز تشیع جهان است؛ صرف‌نظر از وجود 2500 نفر طلبه، جمعیت خود شهر که فوق‌العاده متعصب و طرفدار روحانیت هستند، روزانه به‌طور متوسط 20 الی 30 هزار زوار و از طبقات پایین و عامی و متعصب به مشهد وارد می‌شوند که کنترل این جمعیت اگر غیرمقدور نباشد، یقیناً مشکل خواهد بود. بنابراین چنانچه در میان این اجتماع 100 هزاری نفری در حرم مطهر و مسجد جامع گوهرشاد، یک نفر طلبه به خمینی دعا کند ساواک خراسان مقصر نیست و دلیل بر عدم تسلط در منطقه نیز نمیباشد. مضافاً به اینکه این قبیل افراد بلافاصله پس از اظهار مطالبی شناخته شده و بازداشت و تحت تعقیب قرار می‌گیرند.
بدیهی است ارزش و بیلان کار ساواکهای استان‌ها را بایستی مدیران کل از لحاظ کیفیت و میزان نفوذ در جناحهای مخالف و هدف‌ها به استحضار تیمسار ریاست معظم ساواک برسانند؛ زیرا فقط با ملاحظه یک تلگراف بدون بررسی سابقه، مطمئناً ارزش تلاش شبانه‌روزی یک ساواک تعیین نمیشود. ساواک خراسان در قبال اوامر تیمسار ریاست مطیع است؛ هر طور اوامری صادر شود بدون چون‌وچرا اجرا خواهد کرد، منتها به اختیار و مسئولیتی که تیمسار معظم به رؤسای ساواک‌ها واگذار فرموده‌اند، رئیس ساواک ناچار است سیاست منطقه را از مدنظر دور ندارد و برحسب موقعیت و وضعیت تصمیم لازم بگیرد.
اینجانب نمیخواهد ارزش و بیلان کار را در قبال اوامر صادره تیمسار ریاست را به‌عنوان دفاع عرضه دارد ولی منصفانه‌ترین قضاوت این است که در کدام ساواک و حتی کشوری ممکن است پسری را برعلیه پدر و برادر را برعلیه برادر به کار واداشت (این ساواک خوشبختانه در این راه موفقیت کامل به دست آورده). در این دو سال مبارزه با مخالفین و تحولاتی که در تمام شئون کشور ایجاد شده و برخوردهایی که مخالفین دولت با نیروهای انتظامی داشتند، بازهم خوشبختانه در مشهد یعنی کانون همه تلاشهای براندازی، کوچک‌ترین تحریکاتی که مقامات را درگیر کند به وقوع نپیوست. یقیناً جز تسلط و بینش همه‌جانبه ساواک دلیل دیگری نمیتوان ارائه کرد.
ساواک خراسان با همین تسلط در منطقه با گواهی اداره کل سوم ازلحاظ عوامل اطلاعاتی یکی از غنی‌ترین ساواکهای ایران است. از تیمسار ریاست معظم ساواک استدعا می‌شود بیلان سال 43 ساواک که طی 1032 /9ﻫ ـ 19 /1 /44 تقدیم گردیده، از لحاظ عملیاتی از نظر عالی بگذرانند تا به حقایق وسیع‌تری مستحضر گردند که ساواک خراسان شبانه‌روز تلاش می‌نماید ولی متأسفانه ارزش کار بی‌مقدار جلوه می‌کند.
روزی که سیدروح‌الله خمینی را تبعید کردند در شهرستان 25 هزارنفری قم تحصن صورت گرفت ولی در مشهد باوجود دو نفر روحانی با نفوذ (میلانی ـ قمی) و سایر متعصبین مذهبی مجال کوچک‌ترین تلاش به کسی داده نشد. در پانزده خرداد در تمام شهرستان‌ها بلوا و آشوب برپا شد؛ در مشهد جزئی‌ترین فعالیتی صورت نگرفت. در ایام محرم و صفر در تمام شهرستان‌ها وعاظ مطالبی برخلاف مصالح کشور ایراد کردند ولی در استان خراسان هیچ‌گونه فعالیت مضرهای نشد.
هم‌اکنون ممکن است در تهران. قم و بعضاً سایر شهرستان‌ها از طرف روحانیون مخالف [و] احزاب اعلامیه صادر شود ولی در مشهد مجال هیچ نوع فعالیت به کسی داده نشده و حتی قمی جرئت انتشار اعلامیه را در مشهد ندارد و آن را در تهران منتشر می‌کند.
این عملیات جز تسلط ساواک خراسان و مبارزه شدید با مخالفین علل دیگری نمیتواند داشته باشد.
تیمسار ریاست ساواک نامه شماره 6969 /9ﻫ ـ 9 /5 /44 را پی‌نوشت فرموده‌اند «مردم باید در همان مجلس جواب و اجر او را بدهند.» ساواک خراسان با امکاناتی که دارد در انجام این عملیات عاجز نیست ولی از بروز حوادثی نظیر مسجد گوهرشاد و فیل که چندین نفر کشته شدند، توجه مخصوص دارد آیا کشتن عدهای و ایجاد بلوا به خاطر اظهارات چند نفر طلبه عامی1 و بی‌مایه به صلاح مملکت می‌باشد؟ بدیهی است هرگز تیمسار ریاست ساواک مصلحت نمیدانند.
در تلگراف شماره 5019 /9ﻫ ـ 29 /4 /44 پی‌نوشت فرموده‌اند «تنها شهرستانی که از این صحبت‌ها شنیده می‌شود استان خراسان است... علت را خودتان پیدا نموده و مرتفع نمایند.» اوامر تیمسار ریاست معظم ساواک مطاع است ولی اگر بنا باشد در مشهد با موقعیت خاص و مذهبی چنین صحبت‌هایی شنیده نشود، پس کدام شهرستان مناسب‌تر است؟ آیا انتظار می‌رود که مثلاً در آبادان و کرمانشاه کسی به نفع خمینی یا قمی و غیره شعار بدهد؟ بدیهی است شهر مشهد بهترین محل فعالیت روحانیون است که روزانه 30 هزار زوار عامی و احتمالاً عمال خرابکار در بین آن‌ها است، می‌باشد.
بارها به استحضار رسیده که فقط در مشهد 2500 نفر طلبه عامی و مؤمن به روحانیت زندگی می‌کنند و وجود هزارها نفر افراد متعصب مذهبی اعم از بومی و زوار، نیروی این افراد را مضاعف می‌کند. مضافاً اینکه در وضع حاضر به‌جز عدهای طلبه که متأسفانه اهل قم هستند و در مشهد جا و مکانی معین ندارند، در دعای توسل شرکت می‌کردند، مجال هیچ‌گونه فعالیت مضره به کسی داده نشده است. این اشخاص نیز به‌محض بیان مطالب بازداشت و تحت تعقیب قرار می‌گیرند و علت این اقدامات نیز وجود 2500 نفر طلبه متعصب و متشکل است که با بدترین شرایط به زندگی تن داده و در قبال روزانه یک نان و ماهانه 100 ریالی که از قمی و میلانی دریافت می‌دارند، به شدیدترین حملات مقامات انتظامی تن می‌دهند و اگر بنا بود با عمل متقابل آن‌ها را سرکوب کرد، بعد از جریان مدرسه فیضیه دیگر نمیبایست در قم طلاب فعالیت داشته باشند.
علی‌هذا تنها راه مبارزه با طلاب در اختیار گرفتن آن‌ها وسیله پول و شدت عمل است که این شدت عمل هم به‌صورت بازداشت و تنبیه و اعزام آن‌ها به حوزههای نظام‌وظیفه می‌باشد و این روش فعلاً به‌وسیله این ساواک اعمال می‌گردد.
در خاتمه به عرض عالی می‌رساند و اطمینان می‌دهد ساواک خراسان نیات عالی تیمسار ریاست ساواک را به‌خوبی درک و در اجرای آن از هیچ‌گونه تلاش کوتاهی نداشته و نخواهد کرد. فقط استدعا دارد ارزش کار ساواک خراسان ازلحاظ کیفیت مورد توجه قرار دهند و بهره این ساواک بر مبنای فعالیت و اظهارات چند نفر طلبه که بعضاً مطالبی را عنوان می‌کنند، ارزیابی نفرمایند تا با دلگرمی بیشتر کادر این ساواک انجام وظیفه نمایند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خراسان ـ سرتیپ بهرامی