گزارش ویژه اطلاعات خارجی و فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج
گزارش ویژه اطلاعات خارجی و فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج
متن سند:
پانزده روزه دوم بهمن ماه 1339 اطلاعات خارجی و فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج الف ـ آلمان : 1ـ یکی از دانشجویان ایرانی مقیم آلمان در نامه ای که اخیرا نوشته متذکر گردیده است که روز چهارشنبه هشتم فوریه 1961 مطابق با 19 بهمن ماه 39 در برنامه ساعت هشت و ربع تلویزیون آلمان که از فرستنده های سوئیس و اطریش نیز پخش میگردد در قسمت برنامه کارناوال ماینس برنامه ای اجرا شده که در آن نسبت به مقامات عالیه ایرانی مطالب موهنی بیان کرده است.2ـ در جریان اعتصاب دانشجویان دانشگاه تهران از طرف دانشجویان ایرانی مقیم مونیخ و اتحادیه آسیائی و افریقائی و دانشجویان ایرانی مقیم گوتینگن دمونستراسیونهائی بنفع دانشجویان دانشگاه تهران و بر علیه انتخابات داده شده است.
3ـ جمشید صحاوی که از دانشجویان ایرانی مقیم آلمان میباشد و سابقا در ردیف اعضاء فعال سازمان سداما در آلمان بوده قصد دارد به اتفاق زنش بنام مهین صحاوی از راه سوئیس به ایران بیاید.
4ـ پسر رحیم نامور بنام بابک در تاریخ 21 /1 /61 از نورنبرگ به لایپزیک رفته تا در آنجا نزد پدرش سکونت نماید.
5ـ محمد توفیق کوزه کنانی1 از افرادیست که سابقا در آذربایجان فعالیت کمونیستی داشته و سپس جهت ادامه تحصیل به آلمان غربی مسافرت نموده است و اکنون در مونیخ سکونت داشته و از حسن زهتاب.
شاهرخ قاسمی و مهدی تهرانی کسب دستور مینماید.
6ـ در جریان انتخابات اخیر شماره های 55 و53 روزنامه صبح امید که حاوی مطالبی بر علیه آزادی انتخابات و موضوع اعدام چهار نفر از توده ای ها در آذربایجان میباشد مجددا در بین افراد و دانشجویان ایرانی مقیم کشورهای خارج پخش شده است.
7ـ یازدهمین شماره روزنامه مردم که در تاریخ بیست و پنجم دیماه منتشر شده در هفته گذشته به ایران رسید در این شماره مطالبی درباره نگرانی محافل حاکمه ایران از تحولات احتمالی در روش دولت آمریکا ـ بیاد دانش آموزان شهید ـ دموکراسی شاهانه ـ حزب توده ایران، حزب وحدت است ـ آیا خیانت بمنافع ملی از این فاحش تر ـ کنگره اعتبارات کشاورزی ایران و هدف آن ـ فرهنگ ایران در بن بست و نشریه ماهانه سازمان دانشجویان ایرانی در ایالات متحده آمریکا و مسأله تنزل بهای نفت و سازمان کشورهای صادر کننده نفت نوشته شده است : دراین شماره شرحی در مورد هشت ماه فترت نوشته و در خاتمه متذکر گردیده است اینک احزاب و جمعیتهای ملی و افراد مترقی و تمام علاقه مندان به آزادی انتخابات صرفنظر از موقعیتهای اجتماعی و نظریات سیاسی آنها بار دیگر در مقابل این امر قرار گرفته اند که یا با سکوت خود بر عملیات ضد ملی هیئت حاکمه و حکومت باصطلاح بی طرف شریف امامی صحه بگذارند و مجال بدهند که چهار سال تمام عده ای از چاکران و وابستگان به استعمارگران کرسی های مجلس را اشغال کنند و بخواسته های اربابان که همه بضرر ملت و میهن ماست رنگ قانونی و مشروطه بدهند و یا اینکه با استفاده از هر امکانی برای تأمین آزادی انتخابات برای جلوگیری از دخالت دولت در انتخابات برای افشای دروغها و ریاکاری های هیئت حاکمه و تقلبات انتخاباتی مبارزه نمایند و با تمام قوای خود افساد و تقلبات دولت را در جریان انتخابات برملا سازند و با هر گروه و دسته و حزب و جمعیت و افراد و سازمان هائی که در راه تأمین آزادی انتخاباتی ولو قدمی بردارند عملاً همکاری و همقدمی نمایند.
سکوت در مقابل خیانتی که در حال وقوع است بمنزله صحه گذاردن بدان و بی اعتنائی بسرنوشت ملت و میهن بوده و مبارزه علیه آن وظیفه کلیه افراد آگاه و میهن دوست است : در این شماره راجع به سیاست دولت در بازرگانی خارجی نیز اظهار نظر نموده و نوشته است واردات ایران 490 ملیون دلار صادراتش و فقط 50 ملیون دلار است و در مورد اثبات این امر استناد به مقاله روزنامه پاری پرس انتراسیژان نموده و اضافه کرده است که اسناد رسمی ایران نیز موید این واقعیت وحشتناک است و بطوریکه آمار بانک ملی نشان میدهد واردات ایران (فقط قسمتی که مشمول حقوق گمرکی میشود) در عرض ششماهه اول سال 1338 هفت برابر صادرات بوده و بدون تردید اگر رقم واردات معاف از گمرگ را به آن بیفزائیم آماری که از روزنامه فرانسوی پاری پرس بدست میآید کاملا درست میباشد و پس از شرح مفصلی که در مورد چگونگی سیاست اقتصادی ایران داده در خاتمه اضافه نموده است اینک ورشکستگی های اخیر دلیل دیگری برای سیاست مالی و اقتصادی و بازرگانی دولت است این سیاست ارز ایران را بر باد میدهد و از تولید ملی جلوگیری مینماید کارخانه های داخلی را دچار تعطیل میگرداند کارگران را به بیکاری مبتلا میسازد، بازرگانان را پیوسته در معرض خطر و ورشکستگی قرار میدهد و نمیتواند آینده مطمئنی را به سرمایه داران ملی نوید دهد.
از این جهت منافع همه طبقات و قشرهای مردم ایران از کارگر و دهقان گرفته تا سرمایه داران ملی در برانداختن حکومتی است که جز این سیاست ضد ملی نمیتوان از او انتظار داشت و وحدت کلیه این نیروها ضامن مطمئن شدن و پیروزی افراد میباشد.
8ـ دوازدهمین شماره روزنامه مردم که در دوازدهم بهمن ماه منتشر شده در این هفته به ایران رسید.
در این شماره ضمن اشاره بخاطرات اعلیحضرت همایونی مقالاتی تحت عنوان روز 12 بهمن روز شهیدان.
درود پر شور به زندانیان سیاسی.
فریاد اعتراض بر علیه انتخابات تحصیلی.
مبارزه مردم اسیر کنگو در راه استقلال و آزادی.
مسأله تنزل بهای نفت.
مالکیت بزرگ ارضی.
کنفدراسیون محصلین و دانشجویان ایرانی در اروپا نوشته و مقاله ای از روزنامه «لوموند» بقلم ادوارد سابلیه نقل نموده که خلاصه آن ذیلاً باستحضار میرسد : روزنامه لوموند در شماره های اخیر خود سلسله مقالاتی تحت عنوان وضع ایران چنین است بقلم ادوارد سابلیه مفسر معروف خود منتشر نموده است.
مشارالیه از مطلعین امور ایران بوده که چند بار به کشور ما مسافرت کرده و از نزدیک با آن آشنا شده است.
سلسله مقالات مزبور با روح جانب گیری از هیئت حاکمه ایران نوشته شده است.
و گوئی نویسنده خواسته است قضاوتهای مربوط به وخامت اوضاع ایران را تا حدی تعدیل کند ولی معذالک بسیاری ا زحقایق مربوط بمیهن ما را میتوان در نوشته های او دید و در واقع تفاوت اصلی این مقالات با مقالات برخی دیگر از از جراید اروپائی مانند اشترن (آلمان غربی) و پاری پرس آنترانسیژان (فرانسه) دراینست که سابلیه میکوشد دلائلی برای خرابی وضع موجود بتراشد.
سابلیه مقاله خود را اینطور شروع میکند : شما با هر ایرانی که میخواهید صحبت کنید.
توانگر و درویش زرنگ و بی دست و پا.
جوان یا پیر مخاطب شما هر که باشد امکان بسیار دارد که در صورت حصول اطمینان دفتر شکایت خود را در برابر شما بگشاید.
البته آن عده ایرانیانی که بدانند عدم رضایت کجاست و چگونه میباشد کم است و یگانه چیزی که همه میدانند این است که همه چیز خراب است.
ماه هاست که انتظار حوادثی در ایران میرود هر خبرنگاری که وارد ایران میشود بدون اینکه تحت تأثیر آرامش موجود قرار گیرد در جستجوی کسی برمیآید که باید برانگیزنده حوادث باشد، کجاست آن افسر.
آن ناصر.
آن قاسمی که امروز در نهان مشغول طرح نقشه است و فردا ناگهان قدرت را در دست خواهد گرفت، سابلیه مینویسد که دیپلماتهای خارجی به این سرباز ناشناس نام کاپتین فلردا داده اند.
در حال حاضر فرضهائی در بین است بعضی از محافل از وجود گروه مخفی افسران آزاد سخن میگویند برخی دیگر عقیده دارند که حزب توده شبکه های خود را در داخل ارتش دوباره بپا کرده است و اضافه نموده که افسران ایرانی از تمایلات ملی بیگانه نیستند برعکس ارتش ایران در آرزوها و امیدهای ملت ایران شریک است.
نویسنده بمسأله اقتصادیات کشور اشاره نموده است و نوشته هزینه زندگی همچنان بالا میرود، اینک سه سال است که ذخیره ارزی ایران پیوسته رو بنقصان رفته، باید در نظر گرفت وقتی که قیمت اجناس در عرض 15 روز 30% ترقی میکند چه تاثیری در روحیه توده مردم دارد.
کاستن اعتبارات موجب ورشکستگی بازرگانان شده و سیاست صرفه جوئی اقتصادی فعلی ایران بیشتر موجب رکود دستمزدها شده است نه تثبیت قیمتها.
مشارالیه در آخر مقاله خود چنین نتیجه گیری نموده است : کشور ایران دارای منابع عظیمی است.
انسانهای قابلی دارد.
برگزیدگان آن همگی ذیصلاحیت هستند و با این امکانات قاعدتا بایستی برای تکامل اقتصادی منظم و مخصوصا برای بکار بستن شیوه های غربی موقعیت ممتازی داشته باشد اگر با وجود همه اینها تجربه ای که در چنین کشوری انجام گرفته با شکست روبرو شده است این امر دلیل بر شکست افکار و عقاید غرب است که رژیم سرمایه داری مناسب با تکامل اقتصادی کشورهای کم رشد نیست و مداخله غرب در این امر بقیمت هرج و مرج عجیب و غریب تمام خواهد شد.
9ـ بطوریکه درگزارش پانزده روزه اول بهمن ماه بعرض رسید کنفرانس محرمانه ای در مونیخ از روزنامه نگاران کمونیست خاورمیانه تشکیل شده بود که در این کنفرانس آقای Jean.
Rony نماینده فرانسه بعنوان سردبیر مسئول مجله مزبور انتخاب و قرار است اعضاء شرکت کننده در ملاقات مونیخ بعنوان ناظرین سیاسی و پنهانی در مورد مسائل هر کشور در کار اداره مجله نظارت نمایند.
لیستی برای مقالات چند ماهه اول انتشار مجله تهیه گردیده که باید درمونیخ بادیگر اعضاء در میان گذارده شود تا هر یک مسئولیت تهیه قسمتی از آنرا بعهده گرفته و مدتی برای ارسال آن بپاریس معیّن نمایند.
ملاقات ثانوی این عده در مونیخ قرار است در آتیه نزدیکی انجام شود و از این جهت حائز اهمیت است که دو امر زیر در جلسه مزبور مورد مذاکره قرار خواهد گرفت.
1) بررسی موازین قانونی که رعایت آن در تهیه یک چنین مجله ضروری است.
2) مسأله مالی.
10ـ از اواخر اکتبر سال 1960 در شهر براندن بورگ در آلمان شرقی یک دوره آموزشی برای زنان عضو حزب کمونیست ایران و ایتالیا در آکادمی مخصوص کمیته مرکزی حزب اتحاد سوسیالیست تشکیل شده است تعداد صحیح شرکت کنندگان در این دوره ها معلوم نیست ولی بالغ بر بیست نفر تخمین زده میشود شرکت کنندگان مزبور در قصر مارکارد واقع در نزدیکی پستدام سکونت داشته اند.
موضوع اصلی درس دوره های آموزشی نامبرده عبارت بوده است از مبارزه برای تساوی حقوق سیاسی و اقتصادی زنان ایران و ایتالیا که بوسیله اعضای سازمان مرکزی اتحادیه سازمان جهانی زنان دموکرات و کمیته مرکزی حزب اتحاد سوسیالیست و کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی تدریس شده است.
اداره زنان کمیته مرکزی حزب اتحاد سوسیالیست مسئول اجرای دورههای آموزشی مورد بحث میباشد.
دوره های آموزشی که برای عمال کمونیست کشورهای مختلف غربی و کشورهای بیطرف در براندن بورگ هاول تأسیس شده تحت نظر مستقیم دبیرخانه کمیته مرکزی حزب اتحاد سوسیالیست اداره میشود.
11ـ در جریانات اخیر دانشگاه تهران قطعنامه ای از طرف دانشجویان ایرانی مقیم ماینتس دایر برهمکاری با دانشجویان دانشگاه تهران منتشر شده است قطعنامه مزبور دارای چهار ماده بشرح زیر میباشد : 1) مبارزه مقدس دانشجویان دانشگاه تهران علیه عدم آزادی انتخابات مورد تائید و پشتیبانی کامل ما میباشد.
2) بسته شدن دانشگاه تهران که عکس العمل بدی در دنیا بوجود آورده مورد اعتراض شدید ما بوده و خواستاریم هر چه زودتر دانشگاه تهران گشایش یافته تا دوستان دانشجوی ما بتوانند بتحصیل خود ادامه دهند.
3) ما خواستار آزادی کلیه دانشجویانی که بدین سبب زندانی شده اند میباشیم.
4) بدوستان دانشجوی ما در تهران که در رأس روشنفکران کشور قرار دارند آزادی بیشتری داده شود تا بتواند وظائف خود را در قبال ملت ایران انجام دهند.
12ـ در تاریخ 11 /2 /61 دانشجویان دانشگاه کالسروحه دمونستراسیونی ترتیب داده بودند و رادیو پیک ایران نیز مرتبا آنها را به ادامه این کار تشویق مینمود.
توضیحات سند:
1ـ محمد توفیق کوزه کنانی، فرزند قنبر، نامبرده یکی از عناصر حزب توده در تبریز بوده است که در کلیه متینگهای حزب توده شرکت نموده و در سالهای 1330 و 1332 دو بار به اتهام همکاری و فعالیت در حزب دستگیر و زندانی شده است.وی در سال 1336 از کشور خارج و به آلمان غربی عزیمت و ضمن تحصیل در رشته پزشکی به فعالیت در انجمن مونیخ پرداخته و همچنین در جلسات سازمان دانشجویان ایرانی وابسته به کنفدراسیون در کلن نیز شرکت می کرده است.
او پس از پایان تحصیلات به عنوان رئیس یکی از بیمارستانهای شهر کلن به کار پرداخته است.
(اسناد ساواک ـ پرونده های انفرادی)