موضوع: جلسه منزل اسداله رشیدیان
تاریخ سند: 30 خرداد 1340
موضوع: جلسه منزل اسداله رشیدیان
متن سند:
شماره: 1356 /316 قبل از ظهر روز گذشته جلسه منزل اسداله رشیدیان دایر بوده و عده ای در حدود 25 نفر از جمله مهندس انزلچی ـ مهندس خوش خلق ـ الهیاری کارمند پست و تلگراف و نمازی کارگر سازمان برنامه در آن شرکت کرده اند.در این جلسه درباره ساواک بحث شده و نمازی اظهار نموده از روزی که تیمسار سرتیب پاکروان1 در رأس سازمان امنیت قرار گرفته زندانها خالی شده و نه تنها از توقیف اشخاص خودداری می شود بلکه به کار آنهایی که سابقا در زندان بوده اند رسیدگی شده و مرخص می شوند و اللهیاری گفته خیر موضوع اخیر صحت ندارد و حالیه افرادی در زندان هستند که سالهاست در آنجا می باشند و رشیدیان خطاب به اللهیاری اظهار داشته بابا تو 24 ساعت در زندان بوده ای و از کجا می دانی که وضع زندانیان چگونه است و شماها دلتان می خواهد هرکس هر کاری کرد با او کاری نداشته باشند و در این صورت وضع مملکت به هم می خورد و بایستی مردم از یک چیزی واهمه داشته باشند و خوش خلق گفته (یعنی تخم مرغ داغ) و رشیدیان به مشارالیه پاسخ داده خود وی بهتر می داند که این حرف ها از طرف مخالفین دستگاه شایع می شود و کارمندان سازمان امنیت هم مثل ما ایرانی هستند و الهیاری اضافه نموده خدا می داند که اگر کاری که بدست مأمورین سازمان امنیت است به دست ما باشد پوست از مردم در می آوریم و بسیار افراد با شرفی در آنجا جمع شده اند و البته اگر کسی جاسوسی کرد باید او را زجر بدهند تا ماهیت خود را اقرار کند و در همه جای دنیا همین طور است و نمازی اظهار داشته سابقا در سازمان خوب عمل نمی کردند و در زمان تصدی آن امجدی پدر...
خیلی در حق مردم ظلم شد ولی حالا وضع خوب شده و رشیدیان به الهیاری گفت حاضر است در صورت لزوم به جای وی به زندان برود.
بایگانی شود.
25 /4 /40 به پرونده نامبرده بالا ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود.
ثابتی 4 /4 /40
توضیحات سند:
1ـ سرلشکر حسن پاکروان فرزند فتح اللّه در سال 1290 شمسی در تهران به دنیا آمد.پدرش از دولتمردان عصر رضاخان بود که در زمان فاجعه قتل عام در مسجد گوهرشاد استانداری خراسان را به عهده داشت.
تحصیلات نظامی خود را در دانشکده «پواتیه» و «فونتن بلو» فرانسه به پایان رسانید و در سال 1312 به ایران بازگشت و مدتها به عنوان مربی در دانشکده افسری اشتغال داشت.
در سالهای 1320ـ 1322 افسر ستاد ارتش و در سالهای 1323 1324 فرمانده پادگان بوشهر و افسر انتظامات بنادر جنوب بود.
پاکروان در سالهای 1325ـ1327 افسر رکن دوم ستاد ارتش گردید و در سالهای 1328ـ1329 به عنوان وابسته نظامی به پاکستان رفت.
پس از بازگشت به ایران مدتی ریاست رکن دوم ستاد ارتش را به عهده داشت و مجددا در سالهای 1333ـ1334 به عنوان وابسته نظامی به هند رفت.
با تأسیس ساواک در اسفند 1335 پاکروان معاون ساواک گردید و در اسفند 1339 به دنبال عزل تیمور بختیار به ریاست ساواک رسید.
وی تا سال 1343 ریاست ساواک را بر عهده داشت و از جمله حوادث زمان او فاجعه حمله به مدرسه فیضیه، قیام 15 خرداد و دستگیری حضرت امام بود.
سپس جای خود را به نصیری داد و به عنوان وزیر اطلاعات وارد نخستین کابینه هویدا شد (1343ـ1345).
او از شهریور 1345 تا مهر 1348 سفیر ایران در پاکستان بود و در این تاریخ بعنوان سفیر به فرانسه اعزام شد و تا آبان 1352 در پاریس مستقر بود.
در بازگشت به ایران، از سال 1352 توسط ارتشبد فردوست در بازرسی شاهنشاهی به کار گرفته شد و در مهرماه 1356 به عنوان مشاور و سرپرست امور مالی وزارت دربار منصوب گردید.
پاکروان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران دستگیر و بعد از محاکمه، در تاریخ 22 /1 /1358 اعدام گردید.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، جلد 2، صص 448 ـ 449.
وقایع اتفاقیه و شرح احوال رجال، ص 114.
* تاریخ: 5 /4 /40 شماره: 1416 /316 موضوع: اعتراض به اقدامات دولت یکی از دوستان نزدیک رشیدیان می گفت از طرف دوستان حقوقدانان رشیدیان تلگرافی از طرف آنان به عنوان انجمن بین المللی حقوقدانان تهیه گردیده و طی آن به دخالت های مستمر دولت ایران در محاکم قضایی و تحمیلات بر قوه قضاییه و سلب حق دفاع و حق انتخاب وکیل از متهمین و اعمال شکنجه و فشار بر زندانیان اعتراض شده و تقاضای طرح این مسایل از نظر نقص حقوق انسانی در مراجع جهانی گردیده است و قرار شده که این تلگراف را به وسیله ای به هندوستان بفرستند و از آنجا مخابره نمایند و اکنون در صدد فراهم نمودن وسایل ارسال آن می باشند.
به عرض رسید فرمودند اطلاع نخست وزیری اداره سوم ـ بخش 314