تلفنگرام
تاریخ سند: 13 دی 1357
تلفنگرام
متن سند:
سند شماره (650)به: 312 تاریخ: 13 /10 /57
از: سارى 2 ه 1 [تلفنگرام] شماره: 5289 /2 ه 1
پسر صفر چمنى به نام محمدتقى چمنى1 که از عوامل مهم اغتشاشات سارى بوده روز گذشته در بیمارستان به علت یرقان فوت مىنماید و شایع مى‌نمایند که در برخورد با مأمورین مصدوم و کشته شده [است] بدین جهت از ساعت 1100 روز جارى حدود 2000 نفر از عوامل اخلالگر در حالى که عکس وى را در جلو حمل مى‌کردند با دادن شعارهائى له خمینى از خیابان‌هاى سارى عبور و در ساعت 1300 متفرق شده‌اند قرار است در ساعت 1430 براى مراسم ختم فوت شده در مسجد رضاخان سارى اجتماع احتمال تظاهرات وسیله آنها بعید نیست.2 رخشا
گوینده3 ـ پورجوان4
توضیحات سند:
1. محمدتقى چمنى فرزند صفر در سال 1334 در سارى به دنیا آمد. در 28 /8 /57 از وى در اداره اطلاعات شهربانى مازندران بازرسى بدنى شد که تعداد 4 برگ اعلامیه تحت عنوان 1ـ مصاحبه امام خمینى با نماینده مجله عربى زبان‌المستقبل 2 برگ 2ـ پیام امام خمینى ره در مورد اعتصاب 2 برگ کشف شد. اسناد ساواک، پرونده هاى انفرادى2. روزنامه کیهان نیز وفات این جوان 21 ساله را به دست عوامل حکومتى یاد کرد که به وسیله باطوم مجروح و دو روز بعد در بیمارستان درگذشت. «به دنبال این تشییع جنازه، تظاهرات وسیع دیگرى نیز وسیله مردم در سارى برگزارش شد. سارى کاملاً تعطیل است.» ش 10605، ص 6) حوادث بعدازظهر شهر سارى در سند بعدى آمده است. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 23، ص 145.
3. امروز 13 /10 /57 در قم، خرمشهر، سارى و بهبهان مردم قهرمان، واژه «شهادت» را رنگ و مفهوم دادند.
دو سال آخر؛ رفرم تا... انقلاب، ه موحد (تهران: چاپ امیرکبیر، چاپ اول، 1363)، ص 250
4. ساواک مرکز در بولتن خود باعنوان «دنباله حوادث و وقایع نقاط مختلف کشور در روز 13 /10 /57» نوشت:
«1ـ شهرهاى استان مازندران: بعدازظهر روز 13 /10 /57، تظاهراتى با شرکت گروه‌هائى از طبقات مختلف مردم در شهرهاى سارى، شهسوار و بهشهر صورت گرفته است.در سارى گروه‌هاى تظاهرکننده با راهپیمائى در نقاطى از شهر ضمن دادن شعارهائى خواستار برقرارى حکومت اسلامى به رهبرى آیت‌اللّه خمینى گردیده‌اند. ضمناً در روز مزبور اعلامیه‌هائى در پاره‌اى از نقاط شهر سارى توزیع و در آنها مأمورین انتظامى و کارمندان ساواک مورد تهدید قرار گرفته‌اند که چنانچه تا تاریخ 16 /10 /57 به گروهى که خود را «گروه انتقام» نامیده است نپیوندند و اعلام همبستگى با این گروه ننمایند افراد خانواده آنها مورد آزار قرار گرفته و به قتل خواهند رسید و منازشان نیز به آتش کشیده خواهد شد.
همچنین در روز 13 /10 /57، تعدادى از مأمورین انتظامى که قصد عزیمت به محل مأموریتى را داشته‌اند با سدمعبر توسط گروهى از اخلالگران مواجه و ناگزیر با تیراندازى هوائى اخلالگران را متفرق و راه را گشوده‌اند.» انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 23، همان، ص 146.