خلاصه پیشینه ایرج اسکندری فرزند سلیمان محسن ملقب به سلیمان میرزا
تاریخ سند: 1 خرداد 1339
خلاصه پیشینه ایرج اسکندری فرزند سلیمان محسن ملقب به سلیمان میرزا
متن سند:
برابر سابقه موجود مشارالیه وکیل دادگستری و جزء مؤسسین حزب توده و در دوره چهاردهم از مازندران به عنوان نماینده مجلس شورای ملی انتخاب گردیده بود و در رده ائتلاف با قوام السلطنه وزیر پیشه و هنر بوده و در زمان شکست آذربایجان به فرانسه فرار نموده است در کنگره دوم حزب که در 11 /2 /27 در تهران تشکیل گردیده به عضویت کمیته مرکزی انتخاب شد نامبرده به موجب حکم صادره از دادگاه جنایی وقت فرمانداری نظامی اسبق غیابا محکوم به اعدام می گردد که پس از انحلال فرمانداری نظامی پرونده امر طی شماره 6133 / د ـ 3 /4 /30 به دادسرای استان 1 و 2 فرستاده می شود.برابر گزارش مورخه 17 /8 /28 وابسته نظامی شاهنشاهی در فرانسه و بلژیک وی در جشنی که به مناسبت سی و نهمین سال انقلاب روسیه در سفارت شوروی در پاریس برگزار شده بود باستوان یکم سابق محمدزمان پهلوان و مظفر فیروز مشاهده شده اند ایرج اسکندری نیز رسما در حزب کمونیست فرانسه عضو و دارای شغل رسمی می باشد.
ایرج اسکندری در 26 دسامبر 1946 با گذرنامه خدمت به پاریس وارد شده که پس از آن موفق به اخذ گذرنامه عادی می گردد در 3 اوت 1950 این گذرنامه تجدید و از ویزای آن معلوم می گردد که مشارالیه به سوئیس ـ مجارستان و از مجارستان به چکسلواکی و نیز در سال 29 از کنسولگری انگلیس در پاریس تقاضای ویزا برای شرکت در کنفرانس هواداران صلح می نماید.
برابر اطلاعیه موجود در پرونده نامبرده منشی سندیکای جهانی وابسته به کمونیسم بین الملل بوده و ماهیانه 40 هزار فرانک از حزب کمونیست فرانسه می گیرد و در بین توده ایهای ایرانی خیلی فعال است.
به طوری که از مندرجات مجله کمینفرم1 استخراج گردیده وی و ملک الشعراء بهار2 در نوامبر 1953 در کنفرانس صلح ورشو که دویست نماینده از 57 کشور وجود داشته اند شرکت نموده است.
در تاریخ 2 /6 /31 نیز در چهارمین کنگره شورای عالی کمیته مرکزی حزب منحله توده که در سالن کمیته مرکزی حزب کمونیست آذربایجان شوروی3 در بادکوبه تشکیل شده بود به اتفاق عده ای از سران فراری حزب شرکت نموده است.
برابر اطلاعیه واصله ممکن است ایرج اسکندری همان الکساندر اف مفسر سیاسی رادیو مسکو باشد.
وی در تاریخ 20 ژوئیه 1958 در کنگره دفاع از حقوق کارگران جوان که در پراگ تشکیل شده بود به اتفاق ـ روستا ـ علیشاهی و خاکپور4 ـ به عنوان نمایندگان شورای متحد مرکزی شرکت می نماید.
برابر گزارش مورخه 4 /9 /38 نمایندگی ساواک در آلمان مشارالیه در 15 نوامبر از برلین شرقی به آذربایجان شوروی مسافرت نموده تا وحدت اعضای فرقه دموکرات آذربایجان و حزب منحله توده را فراهم آورده.
اسکندری در سومین کنگره حزب کارگری متحده لهستان نطقی ایراد کرده که فتوکپی آن در پرونده موجود است.
برابر اطلاعیه واصله مورخ 4 /11 /38 شایع شده است که وی قصد مراجعت به ایران را دارد و همسرش نیز به اتفاق دختر 9 ساله اش در حدود 2 ماه قبل به سفارت ایران مراجعه و روادید بازگشت به ایران را گرفته اند و نیز برابرگزارش مورخه 14 /2 /39 نمایندگی ساواک در آلمان وی به مسئولیت کل تبلیغات حزب منصوب و رادیو پیک ایران را که خود شعبه ای از تبلیغات می باشد اداره می نماید.
شبستری 1 /3 /39 از بازگشت همسر و دخترش چه اطلاعی دارید؟
توضیحات سند:
1ـ مجله کمینفرم : منظور همان نشریه صلح و سوسیالیسم است که ارگان دفتر اطلاعات احزاب کمونیست جهان مستقر در پراگ می باشد.کمینفرم دفتر اطلاعاتی احزاب کمونیست جهان است.
که در سال 1947 تأسیس و در سال1956 پس از کنگره بیستم شوروی منحل شد.
2ـ محمد تقی (ملک الشعراء) بهار : (1266 ـ 1320 ش) رجل آزادیخواه، محقق، نویسنده و شاعر معروف و مؤلف تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران (2 جلد)، سبک شناسی 3 جلد می باشد.
کژراهه، احسان طبری، ص 325 3ـ کمیته مرکزی حزب کمونیست آذربایجان شوروی شعبه حزب کمونیست شوروی در جمهوری آذربایجان است.
4ـ خاکپور وی از اعضای سازمان نظامی حزب توده می باشد که به شوروی گریخت.
وی در پلنوم چهارم (1336) حزب حضور داشت و در این پلنوم به عنوان ناظر انتخاب شد.
در پلنوم چهارم عنوان مشاور برداشته شده و عنوان ناظر جایگزین آن گشت.