صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 29 اردیبهشت 1331


متن سند:

شماره : 251 ـ 321 دکتر اختر کیانوری1 عیال عبدالصمد کامبخش نماینده سابق مجلس شورای ملی و عضو فراکسیون توده در مجلس 14 او یکی از اعضای برجسته کمیته مرکزی حزب توده بوده است عبدالصمد کامبخش از سال 22 پس از تشکیل کمیته محرمانه نظام حزب توده در راس این کمیته به فعالیت مشغول و اغلب از افسران و درجه دارانی که از واحدها و لشگرهای نظامی تهران و شهرستانها متواری و بعدها پس از پیدا شدن فرقه دمکرات به پیشه وری پیوستند شماها زیر نظر همین شخص انجام می شد و به طورکلی هدف این کمیته که کامبخش در راس آن قرار داشت و اردشیر آوانسیان به معاونت او بود از هم پاشیدن ارتش بود کامبخش در سال 24 و اوایل سال 25 در این راه موفقیت های زیادی بدست آورد ولی همین که نیروهای ارتش در نیمه دوم سال 25 آهنگ تسخیر آذربایجان و زنجان نمود بلافاصله کامبخش و معاونش هر دو مخفی و متواری شدند و هنوز هم از اینان خبری نیست...
کامبخش در میدان محلی کوچه نظامیه بود و در سال قبل عیالش شروع به ساختن منزل فعلی در کوچه کاشانی خیابان شاهرضا نمود.
دکتر اختر کیانوری دارای سه برادر است که یکی سرهنگ بازنشسته کیانوری2 که در خیابان شاه منزل دارد و دیگر سرهنگ کیانوری3 که در وزارت جنگ است قسمت بازرسی کار می کند و خواهر عبدالصمد کامبخش هم عیال این سرهنگ است سومی مهندس کیانوری معروف است که پس از واقعه بهمن 22 با دکتر مرتضی یزدی و احمد قاسمی و جمعی دیگر دستگیر و زندانی گردیدند و بعدا فرار کردند.

توضیحات سند:

1ـ اختر کیانوری : وی فرزند شیخ مهدی، خواهر نورالدین کیانوری و همسر عبدالصمد کامبخش بود.
کیانوری در خصوص اختر چنین می نویسد : «خواهر اختر پس از فعالیت حزب توده و شورای متحده مرکزی در بخش زنان کارگر (شورا) فعالیت داشت.
در سال 1327 پس از غیرقانونی شدن حزب توده او هم جزء بازداشت شدگان بود.
او در زمره گروه دوم به دادگاه نظامی فرستاده شد، ولی از آن جا که در پرونده اش مدرکی علیه او وجود نداشت، با کمک آشنایان آزاد شد و سپس گذرنامه گرفت و عازم شوروی گشت و به کامبخش پیوست.
(کامبخش جهت آموزش خلبانی از طرف ارتش به مسکو اعزام شده بود) او در شوروی سه سال مامایی خواند و بعد در ایران به دانشکده پزشکی رفت و در مهاجرت در رشته زنان تخصص گرفت.
وی همچنین در پلنوم چهارم حزب حضور داشت.
اختر در اوایل دوران رضاشاه که فعالیت کمونیست ها کمی بیشتر شده بود تمایلات به چپ پیدا کرد آن قدر که به خاطر دارم، از راه شرکت در تشکیلات زنانی که حزب کمونیست تشکیل داده بود.
خواهرم در تئاتر که در این تشکیلات اجرا شد نقش داشت و از این طریق با سیامک (سرهنگ سیامک بعدی) و کامبخش آشنا شد و سپس با کامبخش ازدواج کرد.
مریم فیروز در خاطرات خود می نویسد: اختر کیانوری از خانم هایی بود که در انجمن روابط ایران و شوروی شرکت داشت و فعال بود.
برگرفته از : خاطرات کیانوری، جاهای مختلف؛ خاطرات مریم فیروز، صفحه 50 2ـ سرهنگ بازنشسته کیانوری : منظور احمد کیانوری برادر نورالدین کیانوری فرزند شیخ مهدی است.
کیانوری در خصوص احمد چنین می نویسد : «احمد به ارتش رفت و در فرانسه مدارس نظامی سن سیرو پواتیه را در رشته توپخانه دید و تا درجه سرهنگی پیش رفت و پس از گرفتاری من در سال 1327 بازنشسته شد، او چند سال پیش که من در زندان بودم فوت کرد».
برگرفته از : خاطرات کیانوری، ص 34 3ـ سرهنگ کیانوری : منظور محمود کیانوری، برادر نورالدین کیانوری و فرزند شیخ مهدی است.
کیانوری در خصوص محمود چنین می نویسد : «محمود افسر ارتش بود.
او دانشگاه جنگ سوئد را تمام کرد و از افسران باسواد و پاکدامن ارتش و هم شاگردی و دوست نزدیک سرتیپ افشارطوس بود و هر دوی آن ها در دوران مصدق به درجه سرتیپی رسیدند.
محمود با خانم رخساره عدل قاجار خواهر عبدالصمد کامبخش (شوهرخواهر کیانوری) ازدواج کرد و پس از کودتای 28 مرداد بازنشسته شد و چند سال پیش که من در زندان بودم فوت کرد.
برگرفته از : خاطرات کیانوری، ص 34

منبع:

کتاب چپ در ایران - دبیران اول حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 253

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.