صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

پیرو شماره 4338/ه 1 ـ 30/5/37

تاریخ سند: 9 شهریور 1357


پیرو شماره 4338/ه 1 ـ 30/5/37


متن سند:

به : 312 از : بندرعباس شماره 4446 /1 ه برابر اعلام سازمان لنگه محمدصادق گیوی که از تبعیدیان به بندرلنگه می باشد در شب مورخه 5 /6 /37 علیرغم تذکراتی که توسط رئیس سازمان و رئیس شهربانی بندر لنگه به او داده شده در مسجد غضنفری بالای منبر رفته.
ضمن تمجید از خمینی اظهار داشته حزب رستاخیز یک حزب پوشالیست.
دولت پوشالی جمشید آموزگار1 بر اثر فشار ملت سقوط کرد.
جمشید آموزگار و وزیران کابینه اش باید محاکمه شوند رئیس قبل سازمان امنیت باید با تمام شکنجه گرانش محاکمه شود آتش سوزی آبادان2 را عمدا به وجود آوردند و پلیس درب سینما را بروی مردم بسته بود تا در آتش بسوزند.
ما خواهان مراجعت خمینی هستیم.
باید روزنامه رادیو و تلویزیون در اختیار ما قرار گیرد تا آزادانه صحبت کنیم سازمان لنگه اظهار نظر نموده نامبرده در هر فرصتی برای سخنرانی و تحریک مردم استفاده می نماید و با توجه به اینکه اظهارات وی کاملاً برخلاف مصالح ملی بوده پیشنهاد نموده بقیه مدت تبعیدی وی به حبس تبدیل یا از طریق دادگاه نظامی تحت تعقیب قرار گیرد مراتب جهت استحضار هرگونه اقدام مقتضی اعلام.
ضمنا نوار سخنرانی وی موجود است.
ـ دستگیر و تحت تعقیب قانونی قرار گیرد.
فردا در بولتن درج شود.
ثابتی 10 /6 /37

توضیحات سند:

1ـ جمشید آموزگار، فرزند حبیب اللّه در سال 1302 ه ش در تهران متولد شد.
پدرش، اهل اصطهبانات فارس و از شخصیتهای فرهنگی و مدافع سیاست امریکا در ایران بود.
جمشید آموزگار دوران متوسطه را به همراه حسنعلی منصور و عطاءاللّه خسروانی در دبیرستان ایرانشهر طی کرد و سپس در رشته های مهندسی و حقوق ادامه تحصیل داد ولی در بحبوحه جنگ جهانی دوم به کمک کلنل کروفورد ـ مستشار خواروبار ـ با یک کشتی باری از بندرعباس به امریکا رفت و از دانشگاه کرنل واشنگتن، فوق لیسانس مهندسی بهداشت و در رشته هیدرولیک، دکترا گرفت و پس از مدتی تدریس در آنجا در سال 1330 به ایران بازگشت و به عنوان رئیس اداره مهندسی آژانس عمران بین المللی ـ وابسته به اداره اصل چهارم ترومن ـ شروع به کار کرد و در سال 1334 به معاونت وزارت بهداری ـ جهانشاه صالح ـ رسید.
او در سال 1337 که فشار امریکا برای واگذاری مسئولیت های کشور به تحصیل کردگان اروپایی، فزونی یافته بود، در کابینه اقبال به وزارت کار و سپس وزیر کشاورزی شد و به دستور شاه، اولین قانون اصلاحات ارضی ایران را تهیه و به تصویب مجلس رساند.
آموزگار که مردی خشن، گستاخ، بد دهن، عبوس و بی عاطفه ،دارای حافظه ای قوی بود و هوش و سرعت انتقالش از سایر همکارانش بیشتر بود و دوست صمیمی نزدیک نداشت و از همه پرهیز می کرد، در کابینه منصور و اولین کابینه هویدا، وزارت بهداری را به عهده داشت و در نخستین ترمیم کابینه هویدا به وزارت دارایی، نقل مکان کرد و تا اوایل 1353، قریب 9 سال وزیر دارایی بود.
در سال 1353، هویدا او را به عنوان وزیر کشور معرفی کرد، در سال 1355، شاه برای ایجاد تحرک در حزب رستاخیز از آموزگار خواست دبیرکلی آنرا به عهده بگیرد، آموزگار به محض ورود به حزب، به شدت به فعالیت پرداخت و به عنوان رئیس جناح مترقی حزب، مشهور شد و در سال 1356 با برکناری هویدا، جانشین او شد و فضای باز سیاسی را در اجرای خواسته دولت امریکا اعمال کرد.
در دوران یک ساله نخست وزیری او هزاران نفر از مردم بیگناه در تهران و شهرستان ها، از دم تیغ جلادان گذشتند و ده ها هزار نفر، مجروح شدند.
با اوج گیری انقلاب اسلامی و حوادث ناشی از آن، در چهارم شهریور 1357 استعفا داد و در دی ماه به آمریکا گریخت.
دولت امریکا مقدم او را گرامی داشت و در بانک بین المللی، کاری شایسته با حقوقی گزاف به او واگذار کرد.
2ـ اشاره است به فاجعه آتش سوزی سینما رکس آبادان که در 28 مرداد 1357 روی داد.
در این جنایت، که نقشه آن از قبل آماده شده بود بیش از چهارصد نفر به طرز فجیعی زنده زنده در آتش سوختند.
رژیم فورا اعلام کرد که گروههای مخالف به این جنایت دست زده اند اما در تحقیقات گسترده ای که پس از انقلاب صورت گرفت، دلایلی به دست آمد که نشان می داد رژیم برای منفور ساختن انقلابیون از قبل چنین نقشه ای داشت.

منبع:

کتاب آیت‌الله محمدصادق خلخالی به روایت اسناد ساواک صفحه 370


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.