تاریخ سند: 11 شهریور 1337
متن سند:
شماره : 1146/ ج ـ ز برابر گزارش مأمور ویژه حوزه تعلیماتی و فعالین حزب مردم روز سه شنبه به ریاست آقای دکتر دفتریان تشکیل گردید و در حدود 50 نفر در حوزه شرکت داشتند.پس از ثبت اسامی، آقای شربیانی راجع به وصول حق عضویت و لزوم بحث و انتقاد در حوزه صحبت نمود.
بعد از ایشان آقای رسول پرویزی عضو هیئت مدیره شرکت تلفن ضمن انتقاد شدید اظهار داشت موتور حزب خوب کار نمی کند و آقایان مقام ها را غصب کردند ولی کار مفیدی برای حزب انجام نمی دهند.
تمام کارها به دوش آقای علم می باشد سایر مسئولین از جریان کار دور هستند.
ما که قبول کردیم تا تشکیل کنگره، این آقایان در رأس کارها باشند لااقل آقایان در این جلسه شرکت نمایند تا به درد دل مردم آشنا شوند.
بعد از ایشان آقای دکتر باهری نیز در این زمینه بیاناتی بسیار تند ایراد نمودند رهبران را مورد حمله قرار داد[ه] و اظهار نمود یک سال می گذرد ما در هیچ زمینه ای کار مفیدی صورت ندادیم آقایان عنوان ها را گرفته کنار رفته اند.
بعد از صحبت ایشان که با کف زدن های سایرین مواجه شد آقای پرویزی درخواست نمود نتیجه این حرفها به صورت قطعنامه تنظیم و به دستگاه رهبری داده شود.
آقای داراب1 به آن انتقادات پاسخ داد و گفت شما مشی سیاسی حزب را تنقید می کنید این درست نیست عده ای گفتند که ما مشی سیاسی را کار نداریم، منظور ما کارهای تشکیلاتی بود.
آقای دکتر باهری نیز در این زمینه پاسخ داد گفت از نظر تشکیلاتی حزب انتقاد کار خوبی نیست.
آقای داراب اظهار نمود که انتقاد جا و موقعیت می خواهد، در هر جایی این حرفها صحیح نیست.
صورت قطعنامه نیز موردی ندارد، عده ای در نظر دارند در این زمینه صحبت نمایند ولی به علت انقضای وقت جلسه، تعطیل شد.
به طوری که از قول آقای جهانمیر اطلاع داده شد رسول پرویزی و دکتر باهری با اسداله رشیدیان1 و صراف زاده در تماس می باشند و جلساتی دارند.
این انتقاد تند و شدیدی که پرویزی و دکتر باهری نمودند ممکن است به موضوع فوق بستگی داشته باشد.
(توضیح درباره رسول پرویزی اطلاعیه ای رسیده که جداگانه به عرض می رسد.) اصل در پرونده حزب مردم کلاسه 334 8ح بخش 2 بایگانی است.
به پرونده دکتر محمد باهری ضمیمه و بایگانی شود.
توضیحات سند:
1ـ احمد داراب فرزند میر ابوطالب در سال 1278 در رشت متولد شد.وی تحصیلات خود را تا لیسانس علوم تجارت ادامه داد.
در خلاصه سوابق او می خوانیم: مترجم اداره امور تجارتی وزارت اقتصاد، کارمند دایره احصائیه و اطلاعات، متصدی امور اقتصادی وزارت دارائی، کفالت شعبه شرکتهای تهران در اداره اقتصاد، کارمند اداره کل عایدات، عضویت کمیسیون سازمان وزارت دارائی، رئیس اداره کل آمار و مطالعه، کارمند هیئت مدیره شرکت تعاونی مصرف، بازرس بنگاه کل امور صنفی، معاونت بازرسی در بانک صنعتی، بازرس ویژه بانک صنعتی، انتقال به سازمان برنامه و ریاست امور تعاونی وکارمندان، مدیرعامل شرکت تعاونی کارمندان و کارگران، رئیس اداره معاملات سازمان برنامه، عضو هیئت مدیره شرکت سهامی ذغال، عضو کمیسیون تعاون، عضو هیئت مدیره بانک توسعه صادرات، نماینده مجلس شورای ملی و مدیر امورمصالح جدید ساختمانی سازمان برنامه.
1ـ اسداللّه رشیدیان فرزند حبیب اللّه در سال 1301 در تهران متولد شد و مدیر عامل بانک اعتبارات تعاونی توزیع بود.
وی سابقه خدمت دولتی ندارد و تا سال 1332 به امور بازرگانی و دادوستد و وارد کردن پارچه و قماش از خارج و هم چنین به اتفاق برادرانش سیف اللّه و قدرت اللّه که هر دو فوت شده اند به احداث و اداره سینما رکس و وارد کردن فیلم اشتغال داشته است و در سال 1343 بانک اعتبارات تعاونی توزیع را در تهران تأسیس نمود و از 1355 شروع به احداث شهرک سازی در رشت و اصفهان کرده است.
پدر وی جزء خدمه سفارت انگلیس (به روایتی درشکه چی سفارت) بوده و اسداللّه و برادرش سیف اللّه نیز بعد از وقایع شهریور 1320 با مقامات سفارت انگلیس در تهران تماس و ارتباط داشته و در زمان حکومت مصدق پس از قطع رابطه دولت ایران با انگلستان، نامبردگان از جمله عوامل دولت انگلیس و مجری مقاصد سیاسی انگلیسی ها در ایران بودند...
اسداللّه رشیدیان از سال 1332 علنا در امور سیاسی با تظاهر به طرفداری از سیاست انگلستان در ایران فعالیت داشته و منزل او مرکز زد و بند و حل و فصل مسائل و امور سیاسی و هم چنین انتصابات مهم بوده و حتی بعضی از وزراء کابینه های وقت نیز رسما و علنا به منزل او رفت و آمد و تردد داشته اند و وی با تظاهر به نزدیکی با اعضاء خاندان (پهلوی) بخصوص اشرف پهلوی و عنوان اینکه هفته ای یک بار نهار را در حضور شاه در دربار صرف می نماید.
برای خود کسب قدرت و نفوذ نموده و اغلب از سران و سردمداران دستگاههای دولتی و کارگری و بازرگانان و اصناف و سایر طبقات باتوجه به موارد فوق روزهای جمعه در جلسات هفتگی منزل او شرکت می نمودند.
و از سال 1345 که تشکیل جلسات هفتگی در منزل رجال و شخصیت ها موقوف شد، جلسات منزل رشیدیان نیز تعطیل گردید...
نظریه ساواک : «فردی شارلاتان و متظاهر، پشت هم انداز و زد و بندچی، به سیگار و مشروب معتاد و به زن، قمار، مقام و دسته بندی و تحت نفوذ قرار دادن رجال علاقمند است...
» نقش برادران رشیدیان در کودتای 28 مرداد 1332 مسئله ناشناخته و سر به مُهری نبوده و در همان زمان نیز شهرت کافی داشت، بویژه اینکه خود آنان در سالهای پس از کودتا نه تنها از طرح مسئله ابائی نداشتند.
بلکه حتی با داستان سرایی های گزاف می کوشیدند تا از آن در جهت سوداهای مالی بی حد و حصر بهره جویند.
طبق اسناد موجود، برادران رشیدیان در نوامبر 1951 / آبان 1330 توسط MI-6در اختیار «سیا» قرار گرفتند تا نقش مهمی را در عملیات انگلیسی ـ آمریکایی کودتا ایفا کنند.
اسناد موجود نشان می دهد که دکتر مصدق از فعالیت های پسران حبیب اللّه رشیدیان آگاهی کامل داشته و مدارک کافی دال بر روابط آنها با سفارت انگلیس و همدستی با اشرف پهلوی در توطئه علیه دولت وی در اختیار داشت.
مصدق به جای برخورد قاطع، در مهر 1331 دستور بازداشت حبیب اله رشیدیان و پسرانش را به اداره آگاهی داد.
و وزیر دادگستری وی در گزارش آنان را به «داشتن روابط با سفارت انگلیس و دادن اطلاعات به مأمورین انگلیسی» متهم کرد.
پرونده امر مانند یک دعوی ساده به دادسرای استان تهران ارجاع شد.
معهذا، در اسفند 1331 دستور آزادی رشیدیان صادر شد.
بدین ترتیب، برادران رشیدیان با آزادی به توطئه های خود ادامه دادند.
و علاوه بر آن خانه اسداللّه رشیدیان (همسر اسداله رشیدیان دختر دریادار مرتضی دفتری، برادرزاده دکتر مصدق بود).
چنان «امن» تشخیص داده شد که فضل اللّه زاهدی مدتی در آن پنهان بود.
رشیدیانها بعدها بازرگانان ثروتمند و سرمایه دارانی در سطح بین المللی شدند ویلای آنها در منطقه کامرانیه در شمال تهران و بانک آنها نزدیک میدان فردوسی کانونی برای همکاریهای روزولت، رشیدیان بود گفته میشود اینان در فروش هواپیماهای F-6ساخت گرومن نقش داشته اند حتی برادران لاوی که نمایندگی گرومن را به عهده داشتند معترف شدند که 1 /3 میلیون دلار حق کمیسیون این شرکت بود که 48 /2 میلیون دلار از آنان به حساب خدمات بین المللی تشکیلاتی که رشیدیها سهام شرکت آن را داشته اند ریخته شده است.
(اسناد ساواک، پرونده انفرادی)