گزارش خبر موضوع : وصول 2000 کاشف 555
تاریخ سند: 7 آبان 1355
گزارش خبر موضوع : وصول 2000 کاشف 555
متن سند:
به : 332 از : رم شماره : 7632 ایرج اسکندری در چند روز گذشته در ایتالیا بود و روز 1 /8 جاری در مراسم افتتاح مجسمه خسرو روزبه1 معدوم که توسط رضا اولیاء تهیه و در شهر فیانو رمانو FIANO ROMANO نصب گردیده شرکت و سخنرانی نموده است مشروح خبر و عکس متعاقبا با پیک تقدیم خواهد شد.رئیس نمایندگی لطفا از کلاسه 91379 بایگانی فرمائید به استحضار ریاست بخش 331 برسد 8 /9 /35 عطارپور بهره برداری فرمائید 19 /9 /35
توضیحات سند:
1ـ خسرو روزبه (1337 ـ 1294 ش) : وی فرزند ضیاء لشکر بود که در ملایر بدنیا آمد.تحصیلات ابتدایی را در مدرسه امریکایی ملایر و تحصیلات متوسطه را در همدان به پایان رساند و سپس دانشکده افسری را با کسب رتبه نخست در رشته توپخانه تمام کرد.
پس از آن در دانشکده فنی در رشته مکانیک به تحصیل پرداخت و در سال 1318 به علت درگیری با فرمانده هنگ توپخانه ضد هوایی، یک ماه و نیم به اهواز تبعید شد.
پس از شهریور سال 1320 در دانشکده افسری به تدریس پرداخت.
وی از اساتید باسواد دانشکده افسری و مورد توجه رزم آراء رییس دانشکده بود و در زمینه های ریاضی و فنی و نظامی تألیفاتی دارد.
خسرو در سال 1322 به حزب توده پیوست و در بهار سال 1323 به همراه کامبخش و سرهنگ سیامک سازمان نظامی حزب توده را بنیان گذاشت و عضو هیأت اجراییه این سازمان شد.
در زمان پیشه وری به آذربایجان رفت و پس از سقوط دمکرات ها در آذربایجان، به شوروی گریخت.
با ریاست سازمان رزم آرا بر ستاد ارتش، وی افسران فراری را به خدمت فرا خواند.
ظاهرا در همین زمان رزم آرا به روزبه وعده هایی داد، که در اوایل سال 1326 به ایران بازگشت.
روزبه در 17 فروردین 1326 توسط رکن دوم ستاد ارتش دستگیر شد، اما در هفده اردیبهشت همان سال با کمک حسام لنکرانی، ابوالحسن عباسی و صفیه حاتمی از زندان دژبان فرار کرد.
دادگاه ارتش غیابا او را به 15 ماه زندان و اخراج از ارتش محکوم کرد.
وی در فروردین 1327 دوباره دستگیر و دادستان ارتش برای وی تقاضای اعدام کرد؛ ولی فشار افکار عمومی و مطبوعات موجب تاثیر در رای دادگاه شد و بنابراین محکوم به 15 سال زندان شده و برای مرتبه ای دیگر در آذر سال 1329 به همراه سایر رهبران حزب توده از زندان گریخت و در سازمان اطلاعات حزب توده به فعالیت پرداخت.
پس از کودتای 28 مرداد 1332 روزبه در «ستاد جنگی» حزب توده که به منظور مقابله با کودتا ایجاد شده بود عضو گردید و در این مدت کوتاه به همراه سرهنگ علی اکبر چلیپا به میان ایل قشقایی رفت.
پس از دستگیری و خروج آخرین بقایای رهبری حزب توده از کشور، روزبه در ترکیب هیأت اجراییه موقت حزب به فعالیت ادامه داد.
(1335) سرانجام خسرو روزبه در سال 1337 توسط رژیم شاه اعدام شد.