صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 15 تیر 1340


متن سند:

شماره : 6564 اخیرا اطلاع حاصل شده که کمیته کردستان جبهه ملی با ملا مصطفی بارزانی1 ارتباط برقرار و انتشار دادند که برنامه رادیو ایران به تقاضای این کمیته دائر شده است این کمیته مرتبا در منزل دکتر عبدالحسین اردلان و سایر اعضاء تشکیل میشود و از طریق مهاباد با مصطفی بارزانی تماس دارند.
کمیته کردستان در سال 1331 هم تشکیل شده بود و عضویت آنرا دکتر سنجابی دکتر عبدالحسین اردلان استاندار کرمانشاه و ناصر قلی اردلان استاندار کل آذربایجان شرقی و غربی دکتر اسماعیل اردلان معاون وزارت کشاورزی و رئیس کل اداره دامپزشکی که در زمان دکتر مصدق مشاغل بالا را عهده دار بودند تشکیل می داند.
نظریه : دکتر اسماعیل اردلان و دکتر عبدالحسین اردلان از سال 22 تا 25 با حزب کومله (ژ ـ ک) مهاباد همکاری داشتند و روزنامه کوهستان به مدیریت دکتر اسماعیل اردلان نیز از این حزب دفاع می کرد دکتر اسماعیل اردلان در سال 24 کاندید سفارت کردستان آزاد ایران شده بود و همچنین در سال 25 پس از سقوط قاضی محمد هنگامیکه مصطفی بارزانی و یارانش از طرف ستاد ارتش به تهران دعوت شدند دکتر اسماعیل اردلان ملا مصطفی را ملاقات و و ضمن تماس با او کتابی بنام (اسرار بارزان منتشر) و در آن جنگهای بارزانی با حکومت عراق تشریح نمود.
گیرنده: سازمان اطلاعات و امنیت کشور

توضیحات سند:

1ـ ملا مصطفی بارزانی رهبر یکی از طوایف بزرگ کردهای شمال عراق یعنی بازرانی و پیشوای حزب دموکرات کردستان عراق بوده در سال 1324 وی به همراه صدها تن از نیروهایش در جریان غائله جمهوری مهاباد به دعوت قاضی محمد به ایران آمدند و پس از سرکوب این جنبش تجزیه طلب ملامصطفی به شمال عراق بازگشت اما با سرکوب شدید دولت عراق مواجه شد، لذا به ناچار وارد ایران گردید و پس از چندین زد و خورد و جنگ و گریز با ارتش شاه خود را به مرزهای شوروی (سابق) رسانید و به شوروی پناهنده شد.
سالها بعد و پس از پیروزی کودتای عبدالکریم قاسم در سال 1958 مجددا به عراق بازگشت و با دولت مرکزی کمونیست عراق صلح نمود.
اما دوره آشتی چندان به طول نیانجامید و به ویژه با روی کار آمدن حزب بعث دور جدید جنگ کردها به رهبری ملامصطفی با رژیم یعنی عراق آغاز گردید.
ملامصطفی بازرانی در دهه 70 میلادی در مقابله با دولت عراق از حمایت رژیم شاه برخوردار بود و تا زمانی انعقاد قرار داد صلح ایران و عراق در الجزایر به سال 1975 به مقاومت ادامه داد.
اما پس از ملاقات شاه و صدام حسین و حل اختلافات دو کشور بارزانی ها موقعیت سابق را از دست داده و عمدتا به ایران پناهنده شدند.
ملامصطفی بارزانی نیز با قبول شکست به آمریکارفت و در همان کشور در سال 1979 درگذشت و جنازه اش به ایران بازگردانده و در مناطق کرد نشین ایران به خاک سپرده شد.
برخی از رهبران کردتبار جبهه ملی مانند دکتر کریم سنجابی و علی اردلان با وی روابط حسنه ای داشتند و با توجه به ایدئولوژی ملی گرایانه جبهه ملی از نهضت استقلال خواهی کردهای ایرانی تبار شمال عراق حمایت می کردند.

منبع:

کتاب جبهه ملی به روایت اسناد ساواک صفحه 81

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.