موضوع : مهندس ریاضی
تاریخ سند: 22 بهمن 1341
موضوع : مهندس ریاضی
متن سند:
شماره : 33074 /332 طبق اطلاع واصله روز 11 /11 /41 در بین دانشجویان دانشکده فنی شایع بوده که آقای مهندس ریاضی رئیس دانشکده مزبور قصد دارد استعفا نماید.گفته می شود علت این تصمیم این است که سه نفر از استادان دانشکده فنی به اسامی آقایان مهندس بازرگان1 ـ مهندس خلیلی و مهندس حسیبی2 که دروس اصلی دانشکده را تدریس می نمایند بازداشت هستند و کار دانشکده تقریبا در حال تعطیل می باشد.
[ناخوانا] دانشگاه تحقیق شد.
23 /11 /41 28 /11 /41 1411 گیرندگان : ساواک تهران ـ جهت استحضار
توضیحات سند:
1ـ مهندس مهدی بازرگان در سال 1286 در تهران چشم به جهان گشود.پدر وی حاج عباسقلی تبریزی موسوم به «آقا تبریزی» فرزند حاج کاظم در 18 سالگی از آذربایجان به تهران آمد.
آقا تبریزی تجارت پیشه کرد و پایبند فرایض بود.
مهدی بازرگان نخست در دبستان سلطانی و سپس در مدرسه دارالمعلمین تهران به تحصیل پرداخت.
هنگامی که دبیرستان را به پایان رساند و در سال 1307 به فرانسه اعزام شد و در رشته ترمودینامیک به تحصیل پرداخت.
وی در سال 1313 پس از اتمام تحصیلات به ایران بازگشت و نخست به خدمت نظام رفت و سپس به استخدام دولت درآمد.
در دوره 32ـ1320 بازرگان به فعالیت اجتماعی و سیاسی روی آورد.
در چند گروه و سازمان از جمله کانون اسلام، انجمن اسلامی دانشجویان و اتحادیه مهندسین، فعال شد.
به دنبال به قدرت رسیدن جبهه ملی در سال 1330 کریم سنجابی پست وزارت فرهنگ را بدست آورد و بازرگان را معاون وزارتخانه کرد.
وقتی مبارزات ضداستعماری ملی کردن صنعت نفت اوج گرفت بازرگان در خرداد 1330 مأمور خلع ید از شرکت نفت و رئیس هیئت مدیره موقت شد.
اما پس از نه ماه استعفاء داد.
در فروردین 1331 به تهران بازگشت و تدریس در دانشگاه را از سر گرفت اما پس از چندی مجددا از طریق حزب ایران و به دستور نخست وزیر دکتر محمد مصدق، مدیر کل طرح لوله کشی آب پایتخت شد.
در این پست بود که در 28 مرداد 1332 کودتا شد و بازرگان به همراه چند تن از همفکرانش نهضت مقاومت ملی را پی ریخت و به خاطر همین فعالیت ها در سال 1334 بازداشت و پس از پنج ماه تحمل حبس آزاد شد ولی مجددا در سال 1336 دستگیر و این بار هشت ماه در زندان به سر برد.
در اوائل دهه 1340 به واسطه برخی تحولات، فضای سیاسی ایران نیز باز شد و این فرصتی به مهندس بازرگان داد تا نهضت آزادی ایران را تشکیل بدهد اما دیری نپائید که بار دیگر موج دستگیریها آغاز و بازرگان نیز یکی از آنان بود که به ده سال زندان محکوم شد ولی پس از سه سال آزاد گردید.
از آن پس مهندس مهدی بازرگان بیشتر وقت خود را مصروف تألیفات نمود که حاصل تلاشهایش در این دوره 14 کتاب و جزوه بود.
در اوج انقلاب، امام خمینی (ره) پس از ورود به ایران طی حکم مورخه 15 بهمن 57 مهندس بازرگان را مأمور تشکیل دولت موقت کرد که چند روز بعد در روز 22 بهمن 1357 کار خود را رسما آغاز کرد.
به دنبال تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام مهندس بازرگان از سمت خود استعفا داد.
بازرگان پس از پایان یافتن دوره اول مجلس شورای اسلامی که وکالت مردم تهران را به عهده داشت دیگر مسئولیت سیاسی به عهده نداشت و بالاخره در دی ماه سال 1373 که برای انجام معالجه قلب به سوئیس سفر کرده بود در آنجا دیده بر جهان فرو بست و پس از انتقال به ایران در شهرستان قم به خاک سپرده شد.
از وی در زمینه های مذهبی و سیاسی تألیفات بسیاری بر جای مانده است که شاید سیر تحول در قرآن پایاترین آنها باشد.
2ـ کاظم حسیبی در سال 1285 ه ش متولد شد.
جد مهندس حسیبی، ملا حسین حسیبی یزدی است که بیشتر یزدی ها او را می شناسند.
پدرش محمدعلی حسیبی از مردان خیّر و نیکوکار عهد خود به شمار می رفت.
کاظم، هشت ساله بود که پدرش او را از مکتب به مدرسه فرستاد.
او که دارای استعداد سرشاری در فراگیری درس بود، پس از پایان دوره ابتدائی وارد دبیرستان سلطانی شد و سیکل اول متوسطه را با رتبه اول در هر کلاس گذراند.
تحصیلات سیکل دوم دوره متوسطه خود را در دبیرستان دارالفنون خاتمه داد.
پس از تحصیلات متوسطه، در مدرسه علوم سیاسی تهران که بعدها به دانشکده حقوق تغییر نام یافت، ادامه تحصیل داد.
به دنبال تصویب قانون اعزام محصل به اروپا توسط مجلس، از طریق کنکور با احراز رتبه اول در سال 1307 به همراه مهندس بازرگان عازم اروپا شد.
مدت دو سال، تحصیلات خود را در مدرسه عالی «لیرژیرن» پاریس گذرانده و طی دو سال دیگر، دوره پلی تکنیک قسمت مهندسی توپخانه و اسلحه شناسی را به پایان رساند.
پس از خاتمه تحصیلاتش وارد دانشگاه عالی پاریس شد و به مدت دو سال دوره معدن شناسی را طی کرد.
پس از اخذ سه گواهینامه مهندسی در رشته های مختلف در حالی که در دو رشته، رتبه اول را احراز کرده بود، سفرهائی به انگلستان، فرانسه، یوگسلاوی و چکسلواکی کرد و در مدت دو سال، در این کشورها، در رشته های تهیه آهن و فولاد، تصفیه مس، راه آهن، اکتشاف، تصفیه نفت و معدن شناسی کارورزی کرد.
سرانجام پس از هشت سال دوری از وطن در سال 1315 به تهران بازگشت.
پس از بازگشت، به خدمت وظیفه مشغول و به جای این که در رشته های تخصصی اش از وی استفاده شود، مسوولیت تمام اسبهای لشکر سواره جمشیدیه به وی واگذار شد.
در ادامه پس از اطلاع مسوولان از دوره هائی که وی در خارج از کشور گذرانده بود، به تدریس رشته توپخانه و مهندسی دانشگاه جنگ و دانشگاه تهران مشغول شد.
چندی هم در اداره معادن به سمت رئیس اداره پروژه مشغول به کار بود.
حسیبی تا معاونت اداره کل معادن ترقی کرد لیکن پس از واقعه شهریور 1320 در یک مأموریت اداری وی را به خراسان اعزام نمودند.
از مشاغل دیگر وی پس از بازگشت به تهران می توان مشاورت فنی اقتصاد در سال 1325، عضویت در هیأت مدیره بنگاه امور صنعتی، عضویت در هیأت مدیره بنگاه آبیاری، معاونت بانک صنعتی و اشتغال در سازمان برنامه را نام برد.
او در سال 1323 به همراه 39 نفر از رفقای مهندس خود حزب ایران را تأسیس نمود.
در اوایل سال 27 برای نخستین بار راجع به نفت جنوب مسایلی در مجلس مطرح شد، در همین راستا حزب ایران، ضمن تشکیل جلسه کمیته مرکزی، به اتفاق آرا به مهندس حسیبی مأموریت داد که در امر نفت مطالعه کند.
او با استفاده استفاده از استعداد فراوانش، فعالیت شدیدی در این امر نمود و اطلاعات زیادی جمع آوری کرد تا آن جا که در اواخر دوره پانزدهم که لایحه الحاقی «گس ـ گلشائیان» در مجلس مطرح شد، وی در تهیه نطقهای پر شور ملی به نمایندگان کمک می کرد.
این نطقها آن قدر به درازا کشید که دوره قانونی منجر به تشکیل جبهه ملی و حضور نمایندگان آن در مجلس شانزدهم و نخست وزیری دکتر مصدق شد.
حسیبی در کابینه دکتر مصدق به معاونت و پست قائم مقامی وزارت دارائی رسید و در همین مقام عضو هیأت مختلط برای خلع ید از انگلستان در کار نفت شد و از یاران و مشاوران نزدیک دکتر مصدق به شمار می رفت.
او در تمام مراحل زندگی به مصدق وفادار ماند.