متن سند:
سفارت شاهنشاهی ایران بیروت حضرت آقای سیدموسی صدر رئیس شورای عالی شیعیان پس از مراجعت از اتحاد شوروی در مورد مشاهدات خود به جراید اظهار داشت: از هرکجا که در اتحاد جماهیر شوروی دیدن کردم ملت آن کشور به من ابراز احترام و احساسات نمود و جانبداری خود را از مسائل مختلف مسلمانان و اعراب به ویژه در مورد تجاوزات اسرائیل اعلام کردند و آمادگی خود را برای داوطلب شدن و کمک در هر زمینه اعلام نمودند.آقای صدر از پذیرایی گرمی که نسبت به او و همراهانش به عمل آمده، صحبت کرد و گفت: مهمانداری گرمی که محافل مذهبی در اتحاد جماهیر شوروی از ما به عمل آوردند بیش از حد تصور می باشد.
مشارالیه افزود: عبادت گاههای اسلامی و کلیساها برای ما و وعظ های ما با حضور هزاران نماز خوان باز بوده است.
آقای صدر درباره آثار مذهبی در آن کشور گفت: از آثار تاریخی اسلامی و مسیحی نگهداری می شود.
آثار مزبور خیلی بسیارند به ویژه در شهرهای ماورای رودخانه از قبیل سمرقند.
تاشکند و بخارا و غیره، آثار اسلامی در سمرقند به حدی زیاد و قدیمی می باشند که آن شهر یکی از قدیمی ترین مناطق تاریخی اسلامی به شمار می آید.
مثلاً دبستانهای الغ بیک رصدخانه آن و قبه امیر تیمور به ویژه مقام ابن العباس از ثروتمندترین و کمیاب ترین آثار تاریخی جهان به شمار می آیند.
اهمیت مشارکت علمای این مناطق در رشته های مختلف فرهنگ اسلام را می توان از سخنان «البخاری» و ریاضیات «خوارزمی» و علم ظک «الغ بیک» و علوم «ابن سینا» و جغرافیای «البیرونی» و ادبیات «جامی» و غیره پی برد.
اما مسجد نازافیر در باکو پایتخت آذربایجان و مسجد حسن بگ در پایتخت ارمینیا [ارمنستان ]«ایروان» از زیباترین و بزرگترین مساجد دنیا به شمار می آیند.
هزارها شیعه مقیم آن دو شهر برای ادای نماز بدانجا می روند.
همچنین مسجد لنینگراد (سه طبقه ای) معماری آن از بسیاری از مساجد با شکوهتر می باشند.
آقای صدر به آزادی مذهبی در اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرده، گفت: «حتی این که ما یک بار با یک مسئول بودایی عالیمقامی در مجلس عالی امور مذهبی ملاقات کردیم، ایشان وضع پسندیده عبادتگاه بوداییها را در قسمت شرقی شمال اتحاد جماهیر شوروی تأیید کرد».
مشارالیه همچنین «بیمن» کشیش شوروی را ستوده، گفت: استقبال گرم ایشان از ما و درودهایی که نامبرده برای اعراب و لبنانی ها فرستاده است، اثرات عمیقی در اعضای هیئت گذارد.
آقای صدر نسبت به رویه صلح جویی شوروی اشاره کرده، گفت: ظاهرا با میلیونها قربانی که ملت شوروی در جنگ جهانی داده است تصور نمی رود شوروی به فکر جنگ افتد و این قربانی ها دولت شوروی را ملزم خواهد کرد که به صلح پابند گردد.
مشارالیه افزود: مسئولین در مؤسسه «تکنواکسپرت» شوروی آمادگی کامل خود را جهت فراهم کردن کلیه تسهیلات برای اجرای طرح بیمارستانی که مجلس اسلامی عالی شیعیان در نظر دارد در بیروت بنا کند اعلام نمودند و همچنین آمادگی خود را جهت دادن کمکهای فنی و فرهنگی به لبنان تأیید کردند.