آقای سیدمحمدتقی طباطبایی
تاریخ سند: 13 خرداد 1344
آقای سیدمحمدتقی طباطبایی
متن سند:
شماره : 1484 /11 د ریاست شهربانی زابل چون نامبرده بالا در نظر دارد یک کتابخانه عمومی در زابل تأسیس نماید و لازمه تشکیل این نوع اماکن عمومی دارا بودن اصالت و شخصیت بارز مؤسسین آن می باشد لذا خواهشمند است دستور فرمایند با تحقیق در موارد سوابق وی ضمن اظهار نظر در این باره و آنچه که از وی در آن شهربانی موجود است مراتب را اعلام نمایند.رئیس ساواک استان بلوچستان و سیستان ـ آرشام1
توضیحات سند:
1ـ محمدعلی درخشی علاّف، فرزند غلامرضا، که بعدها نام خود را به آرشام تغییر داد، در سال 1300 ه ش، در مشهد به دنیا آمد و از مهرماه 1321 مسئولیت های اطلاعاتی خود را به عنوان افسر مرزبانی در ستاد لشکر 18 (خراسان) آغاز کرد.فعالیت وی در پادگان بجنورد، در شرایطی که منطقه فوق تحت اشغال شوروی قرار داشت، سبب شد که آرشام در رابطه با سرویس اطلاعات نظامی انگلیس قرار گیرد و به صورت محرمانه به آذربایجان اعزام و در سالهای 1325 ـ 1324 به تشکیل تشکلهای مخفی در این منطقه دست زد.
وی پس از انجام مأموریت مجددا به مشهد بازگشت و رئیس تجسس رکن 2 لشکر خراسان گردید تا نقش مهمتری در فعالیت های اطلاعاتی و سیاسی سرویس اطلاعاتی بریتانیا در خراسان داشته باشد که در نتیجه پس از کودتای 28 مرداد 32 به ریاست اطلاعات لشکر خراسان منصوب شد.
در سال 1335 به عنوان اولین رئیس ساواک خراسان منصوب و به مدت 5 سال در این ساواک نقش حساسی به عهده داشت.
با بروز نارضایتی و عصیان در عشایر جنوب در سال 1340 آرشام به عنوان یکی از زبده ترین عناصر (MI-6) در ساواک، به ریاست ساواک فارس و بنادر منصوب گردید و نقش اساسی در سرکوب عشایر داشت.
وی همچنین در توسعه شبکه های فراماسونری در شیراز با دکتر ذبیح قربانی همکاری نزدیک نمود و به تأسیس باشگاه لاینز در شیراز دست زد.
آرشام پس از گذراندن دوره ویژه اطلاعاتی در آمریکا (سیا) در سال 42 رئیس ساواک سیستان و بلوچستان شد و در سال 1345 به ریاست ساواک کرمان منصوب گردید و به سرعت به چهره مخوف استان تبدیل شد و سایر قدرتهای منطقه را تحت الشعاع حضور خود قرار داد و در سالهای 1357 ـ 1350 نقش کم نظیری در سرکوب حرکت های انقلابی در منطقه یادشده ایفا نمود.
وی در حادثه خونین مسجد جامع کرمان نقش اصلی را داشت و پس از این جنایات بود که براثر فشار افکار عمومی در اواخر آذر 1357 از سمت خویش برکنار شد.
آرشام با اوج گیری انقلاب اسلامی به خارج از کشور فرار کرد.
ارتشبد فردوست آرشام را از معدود مقامات عالی رتبه ساواک می داند که به شدت مورد توجه شاپورجی بوده است.
به نقل از ارتشبد حسین فردوست.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، 8613، جلد دوم صص 5 ـ 422