گزارش
تاریخ سند: 2 خرداد 1330
گزارش
متن سند:
تاریخ: 2 /3 /1330گزارش
مأمور ویژه گزارش می‌دهد روز اول خرداد ماه در منزل کاشانی شیخ مهدی دولابی نماز جماعت را خوانده سپس به منبر رفته و بدواً راجع به شرایط نماز جماعت و اتحاد و اتفاق وعظ نموده و بعد اظهار داشت حالا که دولت می‌خواهد حقوق ما را از یک ملت کافر گرفته و به خودمان بدهد،(1) ما باید دست اتحاد به یکدیگر داده و حتی‌المقدور از دولت پشتیبانی نمائیم.(2) ما باید همیشه متحد و متفق بوده و دوستان، آشنایان و اقوام خود را هم دعوت به اتحاد نمائیم و اجانب را از مملکت طرد کنیم. هیچ یک از دول بیگانه قادر به حکومت بر ما نخواهد شد و اختلاف حاصله بین کاشانی و نواب صفوی را شاهد آورده و گفت این جزئی اختلاف، عواقب وخیمی در برداشت. یک نفر از حاضرین پاسخ داد کاشانی [به] دفعات، نواب صفوی را تعریف و تمجید نموده و گفته است که نامبرده قلب من می‌باشد حالا چطور نوشته می‌شود که نواب صفوی با شاهرخ ارتباط دارد آیا موضوع راست است یا دروغ اگر دروغ است اینها که این مطالب را نوشته‌اند، چگونه مسلمان هستند. پس از آن شیخ مهدی دولابی گفت همیشه مواظب و مراقب باشید که بین خود اختلافاتی تولید نکنید. ساعت ۲۲ حاضرین محل مزبور، متفرق شده‌اند.
توضیحات سند:
١- سفیر کبیر انگلستان در ایران اعتراضیه خود را تسلیم دولت ایران کرد و قانون ملی شدن صنعت نفت را خلاف قوانین بین‌المللی دانست و همچنین دولت آمریکا در مورد ملی شدن صنعت نفت ایران بیانیه‌ای انتشار داد و تصمیم یک طرفه ایران را خلاف قوانین و مقررات بین‌المللی توجیه نمود. در روز ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۳۰، دولت ایران به سفیر کبیر انگلستان جواب قاطعی داد و متذکر شد ملی کردن صنایع، ناشی از حق حاکمیت ملل است و هیچ مقام بین‌المللی صلاحیت رسیدگی به این امر را ندارد.۲- آیت‌الله کاشانی در ارتباط با اتحاد مسلمین، اعلام خطر می‌کنند که متن آن به این شرح است:
«بسم‌الله الرحمن الرحیم: پس از ثنا و سلام به برادران عزیزم. قوای استعماری فاسد شرکت سابق نفت که از اقدامات خود برای ایجاد تشنج و انقلاب مأیوس شده، اخیراً برای انصراف افکار ملت ایران، از مسأله نفت دست به حربه زنگ زده استعماری دیگری زده و سعی دارد به عنوان اختلافات مذهبی نفاق و شقاق جدیدی برپا نماید.
برادران عزیزم، مبارزه ما، مبارزه ملی بر ضد استعمار که ریشه همه مفاسد دینی و دنیوی است، می‌باشد. در راه این مبارزه هم ملت ایران لازم است با اتحاد و یگانگی برای رسیدن به این هدف مقدس فداکاری نمایند، پس واجب است همه بیدار بوده و گول اظهارات فریبنده مغرضین و کارکنان اجنبی را نخورند. امر فوتی و فوری، قطع ید دشمنان ایران از نفت وطن عزیز است، آلت دست مغرضین نشوید و بالجمله بیدار و هشیار باشید و بدانید هر نغمه‌ای که باعث اختلاف و تشتت باشد، در هر کجا و از هر کس ظاهر شود، به تحریک اجنبی و بر ضرر ملت و مملکت است.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته - سید ابوالقاسم کاشانی»