صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 2 آبان 1342


متن سند:

تلگرافات وارده از: تبریز به: تهران شمـاره: 8076 ساعت 1900 روز جاری آیت الله محمدعلی قاضی طباطبایی سخنرانی بشرح زیر در مسجد ایراد نمود.
1 1ـ در مورد مسرفین [مفسدین] و استعمار گفته بیت المال مسلمین را اسراف می کنند خداوند در قرآن فرموده هر کس اسراف کند در هر مقامی که باشد از او اطاعت نکنید.
حکومت ایران مسرف و مفسد و استعماری است چند روز قبل در مشهد وعاظ را که مشغول خطابه بر علیه استعمار بودند از منبر پایین کشیدند و عده ای را مجروح و زخمی نمودند آیا این است مسلمانی؟ 2ـ استعمار می خواهد در بین ملت و روحانیون جدائی انداخته و برای اینکار بودجه گزافی نیز اختصاص داده اند در شهر ما نیز عده ای هستند که از این بودجه گرفته و به فساد و اخلال گری خود ادامه می دهند.
3ـ ما توپ و مسلسل نداریم بوسیله تبلیغ و خطابه و اعلامیه شما را بیدار می کنیم که در این نهضت هم صدا شده و به حرف مفسدین گوش ندهید.
این حکومت فاسد با اسرائیل یهودی همدست گردیده تا بیست میلیون نفر را بکشتن بدهد و بیایند در مناطق خوش آب و هوای ایران مشغول عیش و عشرت شوند.
4ـ می گویند روحانیون نباید در سیاست دخالت کنند چون می دانند در صورت مداخله علماء بسیاست اهالی بیدار و عمل ننگین و فساد و استعمارگری آنها پی می برند ولی حضرت علی در سیاست و دین دخالت می کرد سپس بیانات خود را با ظلم و ستم یزید و معاویه مقایسه آنها با حکومت پایان داد.
5ـ یک دستگاه ضبط صوت که سخنرانی آقای شریعتمداری2 در آن ضبط شده بود بکار انداخته ولی چون دستگاه خوب کار نمی کرد و با زبان فارسی صحبت شده بود و برای مردم مفهوم نبود از آن نتوانستند استفاده نمایند.
227 ـ 2 /8 /1342 سلیمی به پرونده آیت الله قاضی طباطبایی ضمیمه و ارائه شود.
5 /8

توضیحات سند:

1ـ نگاهی به متن سخنرانی مرحوم شهید آیه اللّه قاضی طباطبایی نشانگر محورهای اساسی نهضت روحانیت است که عبارتند از: مخالفت با استعمار، توطئه استعمار برای جدایی روحانیت از مردم و مردم از روحانیون، مخالفت با دولت غاصب صهیونیستی، مخالفت با توطئه استعمار جدایی دین از سیاست و دفاع از حکومت دینی و بالاخره ستم ستیزی و مبارزه با استبداد است.
2ـ آیت الله سیدکاظم شریعتمداری در سال 1283 ه ش در تبریز به دنیا آمده تحصیلات خود را در تبریز، مشهد و قم ادامه داد.
وی پس از وفات آیت الله بروجردی به مرجعیت رسید.
وی در سال 1326 علی رغم تحریم دیدار با شاه از سوی علمای تبریز ملاقاتی با شاه در مدرسه طالبیه تبریز داشت.
همین امر ادامه کار را در آذربایجان دشوار ساخت و لذا راهی قم شد و ارتباط با دربار را ادامه داد.
وی دارای روحیه ای سازشکارانه و منفعلانه در برابر حکومت پهلوی بود.
مواضع سیاسی وی پس از خرداد 1342 برخلاف اجماع نظر مراجع و فقها بوده، همواره سعی می کرد با سیاست صبر و انتظار و نوعی حفظ موقعیت، با رژیم موقعیت، با رژیم کنار آید.
در دوران انقلاب اسلامی، سیاست خصمانه ای علیه انقلاب داشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حزب خلق مسلمانان را تاسیس و در راستای سیاستهای غرب، با انقلاب اسلامی دشمنی ورزید.
در جریان کودتای نافرجام نوژه یکی از عوامل این حرکت ضدانقلابی گردید.
پس از اثبات کمکهای وی به کودتاچیان در سال 1361 از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جمعی از فقها از مرجعیت خلع شد.
وی در سال 1365 به دنبال یک بیماری سه ماهه درگذشت.
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج 4، ص 144.

منبع:

کتاب شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی به روایت اسناد ساواک صفحه 40

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.