موضوع: فعالیت روحانیون
تاریخ سند: 19 آبان 1341
موضوع: فعالیت روحانیون
متن سند:
شماره: 313 /31 د ـ م اخیراً مأمورن ویژه در مجالس و محافل روحانیون شرکت نموده و با یکایک آنها مصاحبه و استماع اظهارات آنها را نموده گزارش نموده که ذیلاً به عرض می‌رساند: 1ـ اخیراً علمای قم از جمله آیت‌الله خمینی در مجالس درس خود طلاب و مردم را تحریک و تشویق برعلیه دولت می‌نماید و ضمن تهیه تلگرافاتی به مرکز که نمونه آن به ضمیمه تقدیم می‌گردد1باعث اختلال نظم در قم را فراهم ساخته.ضمناً طلاب سبزوار نیز بیانیه‌ای که به ضمیمه تقدیم می‌گردد، برای حاج میرزا عبدالله تهرانی فرستاده‌اند.
2 2ـ در تعقیب این نشریات از طرف طبقه روحانی و علما به شهرستانها نیز سرایت کرده و در شهرستانهای قم، مشهد، تبریز، اصفهان عده‌ای از طلاب در مساجد برعلیه اقدامات دولت، مردم را تحریک و تشویق می‌نمایند.
3ـ پس از وصول این نشریات و دستورات مراجع تقلید به دهات شهرستانها، کشاورزانی که اسناد مالکیت اخذ نموده بودند از قبیل رشت، بابل، ساری، قزوین به ادارات کشاورزی رفته و اسناد مالکیت خود را ارائه و گفته‌اند که ما مسلمان هستیم و به استناد این دستور مراجع تقلید ما نمی‌توانیم بدون رضایت مالک در این محل نماز و استراحت نماییم و روی این اصل تا رضایت آنها فراهم نشود نمی‌توانیم خود را مالک این اراضی باشیم.
[بدانیم] با پرونده مربوطه ضمیمه و ارائه شود تعداد نسخه: شش نسخه گیرندگان: یک نسخه بایگانی، یک نسخه اداره سوم کل سوم، چهار نسخه اداره دوم
توضیحات سند:
1.تصویر تلگرافها در بخش ضمایم آمده است.
این تلگرافها از طرف امام خمینی(ره) به شاه و اسدالله علم صادر شده است.
2.
بیانیه یاد شده به شرح زیر است: متن نامۀ طلاب سبزوار به آقای حاج شیخ عبدالله مسیح تهرانی دربارۀ تصویبنامۀ انجمن‌های ایالتی و ولایتی تاریخ: آبان 1341 ما از مقام مقدس آیت‌الله تهرانی استدعا داریم که هرچه زودتر توجه آقای نخست وزیر را به تلگراف بزرگ پیشوای عالم روحانیت در سبزوار [آقای حاج سیدحسن حسینی سیادتی] که نماینده افکار صدها هزار نفر مردم آن سامان می‌باشند، جلب نموده و ایشان را به اهمیت موضوع متوجه کرده تا با الغای تصویبنامه و حفظ مقررات مذهبی بر نگرانی عمومی که در سرتاسر کشور اسلامی حکم فرماست، خاتمه دهند.
طلاب سبزوار (اسناد انقلاب اسلامی، جلد 4، صفحه 18، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، سال 1374) آیت‌الله میرزا عبدالله تهرانی در همین زمان نامه‌ای به اسدالله علم نخست‌وزیر نوشته و ضمن اعتراض به برخی از مواد تصویبنامۀ مذکور خواستار لغو آن می‌گردد.
متن نامه ایشان به قرار زیر است: تاریخ: 1341 متن نامۀ آقای حاج شیخ عبدالله مسیح تهرانی به امیراسدالله علم نخست‌وزیر ـ دربارۀ تصویبنامۀ انجمن‌های ایالتی و ولایتی بسم الله الرحمن الرحیم حضور محترم مستطاب اجل آقای علم نخست‌وزیر محترم به عرض می‌رساند: در این موقع که مسئولیت امور کشور به عهده جناب عالی قرار دارد، مردم مسلمان روی سوابق خانوادگی انتظار دارند که در تقویت مبانی دین مقدس اسلام، دولت اقدامات اساسی مبذول دارد.
با کمال تأسف کسانی که همیشه وسائل ضعف و ناتوانی ملت ایران را فراهم می‌آورند، باز می‌خواهند مقاصد شوم خود را عملی ساخته و موجب تشتت آرا و سلب آسایش عمومی را به وجود آورند، ولی همان‌طور که کراراً تذکر داده دولت بایستی به این نکته توجه کند که ملت ایران، مسلمان و پیرو دستورات مراجع تقلید و علمای اعلام دامت برکاتهم می‌باشند و طبق قانون اساسی آرای آنها مطاع و متبع است و عموم آقایان درباره این‌گونه امور مخصوصاً در خصوص انتخاب زنان و الغای شرطیت اسلام تلگرافاً و کتباً به‌طور مستقیم و غیرمستقیم مراتب را گوشزد نموده و اخیراً باز تلگرافی از طرف علمای آبادان رسیده که عیناً ایفاد تقدیم می‌دارد.
بنابراین استدعا دارم که رعایت اکثریت مردم مسلمان را که تابع مذهب جعفری هستند فرموده و با لغو تصویبنامه مزبور مردم را به دولت امیدوار و بیش از این مسامحه در این کار از شخص جناب‌عالی شایسته نبوده، بلکه علمای اعلام انتظار دارند که از منافی شرع اقدس عموماً جلوگیری به عمل آید.
الا حقرعبدالله بن مسیح الطهرانی در تاریخ 1 /9 /41 نیز جمع کثیری از علمای تهران علیه تصویبنامه یاد شده اعلامیه‌ای صادر می‌نمایند که از جمله امضاءکنندگان اعلامیه آیت‌الله غلامحسین جعفری است.
هم‌چنین در تاریخ 28 /12 /41 عده‌ای از روحانیون تهران در پیروی از امام خمینی و مراجع عظام قم، نوروز سال 42 را عزا اعلام کرده و اطلاعیه‌ای در این باره صادر می‌کنند.
در این اعلامیه امضای غلامحسین جعفری، ضیاءالدین استرآبادی و مصطفی مسجدجامعی ملاحظه می‌گردد.
(همان، جلد 3، صفحه 25، 52، 58)