صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

محبوب اسرائیل

محبوب اسرائیل


متن سند:

محبوب اسرائیل
زمانى که «جان اف. کندى» کاندیداى دمکراتها، رئیس جمهور امریکا شد، پرفسور والتر روستو را که از خانواده یهودى «ویکتور هارون روستو» برخاسته بود، به عنوان مشاور امنیتى خویش، برگزید.
روستو که جامعه‌شناسى معروف بود، در این دوران، یک سلسله رفورم‌هاى اقتصادى، به ویژه طرح «اصلاحات ارضى» را در کشورهاى امریکاى جنوبى و خاورمیانه و آسیاى جنوب شرقى، پى‌ریزى کرد. درباره تئورى‌هاى او ـ که با انتشار کتاب «مراحل توسعه اقتصادى ـ یک مانیفست غیرکمونیستى» ـ در سال 196 / 1339 اعلام شد، چنین نقل شده است:
«دیدگاه روستو یک دیدگاه تاریخ‌گرایانه است. او براى رشد جامعه بشرى یک سیر تکاملى قائل است و ملاک این تکامل را سطح رشد تکنولوژى مى‌داند. به عبارت دیگر روستو مانند بسیارى از تئوریسین‌هاى غرب از یک منظر «غربْ مرکزى» به جهان مى‌نگرد. از این زاویه، روستو جامعه بشرى را به «جامعه سنتى» و «جامعه صنعتى» تقسیم مى‌کند. او معتقد است که جامعه پس از طى مرحله سنتى وارد مرحله «ماقبل طَیَران» مى‌شود.
این مرحله، در واقع یک دوران گذار از «کهنه» به «نو» است. در این مرحله براى ایجاد، یک ساختار نوین صنعتى تدارک دیده مى‌شود و لذا باید در رشته‌هاى غیرصنعتى، به ویژه کشاورزى، تحولات انقلابى صورت گیرد. روستو معتقد است که این تحولات عمیق باید به دست یک دولت مرکزى نیرومند صورت گیرد و مهم‌ترین این دگرگونى‌ها «اصلاحات ارضى» است. در این مرحله «ماقبل طَیَران» یک گروه اجتماعى جدید (نخبگان ـ élite) پدید مى‌شود که در برگیرنده بازرگانان، روشنفکران و نظامیان است. این گروه اجتماعى جدید (نخبگان) نیروى محرکه جامعه از مرحله «سنتى» به مرحله «صنعتى» است و میان آن با نیروهاى «محافظه‌کار» و مدافعین «جامعه سنتى» تصادم رخ مى‌دهد.
به اعتقاد روستو این تعارض اگر کانالیزه نشود ممکن است به انقطاع «وراثت اجتماعى» بینجامد. روستو نقش استعمار و نو استعمار غرب را در کشورهاى تحت سلطه مى‌ستاید و معتقد است که «مدرنیزاسیون» دولت‌هاى غربى، جوامع عقب‌مانده را به مسیر گذار «مرحله ماقبل طَیَران» وارد ساخت. پس از این اصلاحات، جامعه وارد «مرحله طَیَران» (Take off) مى‌شود.
در مرحله «طَیَران» حکومت در دست «نخبگان» است و حکومتگران «سنتى» که عاجز از تطبیق خود با شرایط «طَیَران» هستند، از قدرت کنار زده مى‌شوند و به علاوه بر اثر «اصلاحات ارضى» یک قشر جدید دهقانى پدید مى‌شود که به توسعه بازار، یارى مى‌رساند و «طیران» را سرعت مى‌بخشد. عالى‌ترین مرحله تکامل و در واقع «کمونیسم» روستو، که جامعه پس از «طیران» بدان خواهد رسید، «مرحله مصرف پایدار کالاها و خدمات» است، که الگوى کامل آن جامعه ایالات متحده امریکا مى‌باشد.»1
روستو در کتاب خود مى‌نویسد:
«اکنون که این رساله را در دست تألیف دارم نه به ایالات متحده امریکا، بلکه به جاکارتا، رانگون، دهلى نو، کراچى، تهران، بغداد و قاهره مى‌اندیشم!»2
به دنبال این زمینه‌ها بود که دکتر على امینى در هفدهم اردیبهشت 134، با فشار امریکا، به قدرت رسید و دو روز بعد در معرفى کابینه، دکتر حسن ارسنجانى را به عنوان وزیر کشاورزى، معرفى و اجراى قانون «اصلاحات ارضى» را به او واگذار کرد.
ارسنجانى که روزنامه‌نگارى سیاسى و کارکشته بود و در زمان فعالیت در بانک کشاورزى، درباره شرکت‌هاى تعاونى، مطالعاتى داشت، قانون انجام «اصلاحات ارضى» را به هیئت دولت، ارائه کرد. طبق این قانون مقرر شد:
«دولت، زمین‌ها را از مالکین خریدارى کند و بهاى آن را در ظرف ده سال به آنان بپردازد و به اقساط 5 ساله از دهقانان و زارعین وصول نماید.»3
صرفنظر از تحلیل و تفسیر اصلاحات ارضى، واقعى یا غیرواقعى بودن آن، وقایع مترتب بر آن و موضعگیرى حضرت امام خمینى (ره) در این باره، که مستلزم فرصتى بسیار است، در سند زیر که حکایت از ارتباط مجرى این طرح یعنى دکتر حسن ارسنجانى با دولت اسرائیل غاصب دارد، بدون هیچ تحلیلى در خصوص نقش اسرائیل در برنامه اصلاحات ارضى ایران، با یادآورى، یهودى‌زاده بودن تئورى‌پرداز اصلاحات ارضى ـ والتر روستو ـ نظر خوانندگان محترم را به اسنادى در این خصوص جلب مى‌نماییم:
1ـ در سال 1336 شخصى یهودى روسى که شغل او مقاطعه‌کارى بوده مرتبا به دفتر وکالت حسن ارسنجانى تردد داشته است. (سند اول)
ساواک در ذیل این خبر مى‌نویسد:
«ارتباطات گذشته حسن ارسنجانى با اسرائیل و... قابل تحقیق است.»
2ـ شب 22 /8 /1341 در هتل رزیدانس، [ارسنجانى] با عده‌اى از مهندسین وزارت کشاورزى و خارجى‌ها که بعضى از آنها اسرائیلى بوده‌اند، جلسه داشته است. (سند دوم)
3ـ آرامش، از همراهان او در تأسیس حزب آزادى در سال 1324، در تاریخ 24 /6 /1343 درباره وى گفته است :
«ارسنجانى از هر جهت مورد اعتماد و اطمینان دولت انگلستان و دولت اسرائیل است و از مقامات ایرانى هیچ‌کس به اندازه ارسنجانى در نزد دولت اسرائیل محبوب نیست. باید توجه داشت که دولت اسرائیل در امریکا، مخصوصا در میان نمایندگان مجلسین امریکا و مقامات اقتصادى آن کشور، فوق‌العاده نفوذ دارد و دوستى آنها، بى‌اندازه مؤثر و سودبخش است.» (سند سوم)
4ـ در تاریخ 15 /6 /1345 اتومبیل سوارى شورُلت سیاه مدل 65 [63] با شماره سیاسى 8211 در مقابل منزل او پارک بوده است و ... (سند چهارم)
5ـ در تاریخ 27 /6 /1345 گفته شده :
«اتومبیل شماره 8211 شورُلت مدل 63 متعلق به نمایندگى اسرائیل مى‌باشد که آقاى دکتر دوریل از آن استفاده مى‌کند» (سند پنجم)
6ـ در وصیت‌نامه‌اى که حسن ارسنجانى] در سال 1346 نوشته، چنین آمده است :
«مبلغ پنجاه هزار دلار در بانک تجارت خارجى اسرائیل پول نقد سپرده دارم. این مبلغ در سپرده باقى باشد و یا به یک بانک دیگر معتبر بین‌المللى تسلیم شود که از محل سود آن، مخارج تحصیلى على [تنها فرزند وى ]در خارج از ایران فراهم شود.» (سند ششم)
و سند دیگرى که در سال 1345، حکایت از ارتباط گسترده حسن ارسنجانى] با
فرانسویان دارد به شرح زیر است:
تاریخ :14 /9 /45
شماره :2924 /2 ه‍ 4
به : 321
از :2 ه‍ 4
موضوع :آقاى دکتر ارسنجانى
عطف :2829 /2 ه 4 ـ 8 /9 /45
آقاى دکتر ارسنجانى] با شخصیتهاى مشروحه زیر تبعه فرانسه تماس داشته است.
1ـ با آقاى لَکْ‌رُآیاروآ دبیر اول سفارت فرانسه از مدتها پیش آشنایى و تماس بیشترى داشته است.
2ـ با آقاى ژِفْ رِتْ آتاشه اقتصادى سفارت فرانسه در ایران که امور بازرگانى و تجارت فرانسه در ایران زیر نظر نامبرده است.
3ـ با آقاى پرى رُن که مارسل پرى رُن معروف است دبیر دوم سفارت فرانسه.
4ـ با آقاى پُوت تِیه یکى دیگر از دبیران دوم سفارت فرانسه در ایران.
گفته شده است با این 4 نفر که از اعضاى حساس و مهم دولت فرانسه در ایران هستند، آقاى دکتر ارسنجانى تماس داشته و رفت‌وآمد نزدیکى به منزل همدیگر مى‌نمایند و با آقاى ژِفْ رِتْ که رئیس تجارت و اقتصاد دولت فرانسه در ایران است بیش از سایرین صمیمى بوده است.
نظریه رهبر عملیات :
نسبت به خبر فوق نظر خاصى نیست پیشنهاد مى‌شود در صورت تصویب به منظور تعیین صحت و سقم موضوع مراتب از طریق اداره کل هشتم نیز مورد بررسى قرار گیرد.
اداره کل سوم
14 /9 /45
بایگانى شود

توضیحات سند:

پی‌نوشت‌ها:
1. ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج 2، ص 303
2. همان، ص 304
3. بررسى و تحلیلى از نهضت امام خمینى، سیدحمید روحانى، ص 125

































منبع:

کتاب اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 191







صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.