برگزاری نماز عید فطر در مسجد هدایت و سخنرانی سید محمود طالقانی
تاریخ سند: 4 دی 1347
برگزاری نماز عید فطر در مسجد هدایت و سخنرانی سید محمود طالقانی
متن سند:
شماره : 35402 /20 ه 2 از ساعت 0600 روز 30 /9 /47 عده ای در حدود متجاوز از سه هزار نفر مرکب از طبقات مختلف مردم که اکثر آنها افراد وابسته به جبهه ملی ـ نهضت آزادی ـ کارمندان اداری ـ فرهنگیان و بازاریان بودند جهت برگزاری نماز عید فطر در مسجد هدایت واقع در خیابان اسلامبول حضور داشتند که در بین آنان سیدمحمود طالقانی ـ دکتر جواد باهنر ـ مهندس مهدی بازرگان ـ مصطفی رهنما ـ دکتر عباس شیبانی ـ سیدابراهیم موسوی ـ حاجی جواد جباری ـ حاج احمد صادق ـ مصطفی صادقی ـ داریوش چوبک ـ محمدمهدی اندوهی ـ محمدباقر یزدان پناه ـ رضاخانی ـ محمد خلیل نیاـ محمود قدسی ـ حسن افتخاری ـ رضا سلیمی ـ ابراهیم کریمی ـ حسام الدین انتظاری ـ امیرخانی ـ عبداللّه درزی ـ محسن حسینی ـ فیروزآبادی ـ احمد فراهانی ـ حاجی بابا ـ سجادی شناخته شدند.در ساعت 0830 نماز عید فطر توسط طالقانی برگزار گردید و پس از آن طالقانی به طور ایستاده در محراب دعاهای مربوط به نماز عید را ترجمه و تفسیر نمود نامبرده ضمن اظهارات خود در مورد انتقاد از مردم گفت ما مسلمانان فقط سالی دو یا سه روز آن هم شبهای قدر و روز عید فطر در مساجد اجتماع و پس از اتمام آن از چهار دیواری مسجد که خارج شدیم نمی دانیم در کجا قدم می گذاریم آیا در خیابان شانزه لیزه یا در نیویورک یا در تل آویو هستیم این وضع ناهنجار و محیط خفقان و تروری که برای ما به وجود آورده اند چنان سرهایمان را پایین انداخته ایم و شانه از زیر بار مسئولیتها خالی کرده ایم که فقط دین را در چند جمله طهارت، نماز و روزه خلاصه کرده ایم و بس و مسجد آمدن برای یاد گرفتن این چند جمله است که بحمداللّه تاکنون مشغول فراگرفتن آن هستیم در صورتی که مسلمانی و دین داشتن یعنی تعیین سرنوشت ـ استقرار محیط امن ـ آزادی بیان ـ دخالت در امور زندگی ـ دخالت در اقتصاد ـ دخالت در بیت المال مملکت.
دین یعنی اینها چنان چه ما زندگی را فقط خوردن و خوابیدن فرض کنیم با حیوانات که فرقی نداریم.
گربه را وقتی در خانه ای محبوس نمایند با این که غذای کافی از قبیل گوشت و آب و غیره برایش بگذارند چون احساس عدم آزادی می کند به تلاش وادار می شود تا راه آزادی و نجات خود را بیابد این است وضع خمودگی ما مردم چنان چه بدان دچار شده ایم که وقتی از مسجد خارج شدیم دیگر حاضر نیستیم کمی فکر کنیم ببینیم آیا مسلمانی در این چند جمله است یا خیر.
طالقانی در مورد حمله به علما و عمامه ای ها اظهار داشت متأسفانه کسانی که می بایستی مردم را ارشاد نمایند آنها نیز جنبه سکوت و گمراهی مردم را پیش کشیده اند و درباره رسالت پیامبران گفت پیامبران ما فقط مجری احکام الهی بودند و بس هیچ گاه حاضر و قادر نبودند در احکام حق دخل و تصرفی نمایند.
تا زمان حکومت و جمع بیت المال خود را چند صباحی بیشتر نمایند آنها مردمی رادعوت به خداپرستی و ذات احدیت نمودند تا از هر بت پرستی و بت سازی جلوگیری نمایند رسالت پیامبران در کردار و رفتار صحیح آنها بود نه مانند کسانی که خود را دیندار و حامی دین معرفی و با ارائه رسالت غلط و فرمانهای گندآور که جز مشام طرفداران خود را که قوه بویایی را فاقدند و هر بوی گند و ناپسندی را تشخیص نمی دهند و صحه به رساله های تعفن آور بت خود می گذارند هر روز برای اصلاح و ترقی جامعه ادعاهایی عنوان و این مردمی که سراپا غرق شهوترانی و هوسرانی هستند گوش به جملات فریبنده آنها می دهند.
دنیای فساد و تباهی که ما در آن غوطه ور هستیم با استعمار و استثمار کردن مردم چنان در منجلاب فرو رفته ایم که راهی به آن که بتوان این اجتماع ناسالم را زمانی سالم کرد نیست.
طالقانی این اظهارات را در حال عصبانیت می گفت و بیشتر حملات خود را متوجه دستگاه و انتقاد از روش مردم نمود و حدود ساعت 1030 به سخنان خود خاتمه داد.
دکتر عباس شیبانی1 که در بین شرکت کنندگان بود مورد محبت اکثر شرکت کنندگان بود و حاضرین به او دست می دادند و روبوسی می نمودند.
حسن افتخاری بیشتر از همه در اطراف شیبانی بود و از آزادی شیبانی بسیار خوشحال به نظر می رسید و هر جا که شیبانی می رفت با او بود.
همراه افتخاری چند دانشجوی دیگر نیز دیده می شدند و سرانجام نیز از مسجد خارج شدند.
شیبانی به یکی از حاضرین اظهار داشت آیا مانند گذشته فعالیت دارید یا خیر؟.
نظریه منبع : آنچه استنباط گردید این که با آزادی عباس شیبانی به طور یقین در آینده نزدیکی فعالیتی به سرپرستی مهدی بازرگان ـ محمود طالقانی ـ عباس شیبانی و حسن افتخاری که سرمنشأ و عضو اصلی و طراح نقشه هستند دیده خواهد شد و این فعالیت ضمن این که جنبه زیرزمینی را دارد با احتیاط کامل و از دانشگاه آغاز و افتخاری و شیبانی بانفوذ در داخل دانشجویان اقداماتی را انجام خواهند داد به طوری که از مذاکرات محمد خلیل نیا با یکی از بازاریان شنیده شد داریوش فروهر و باند او نیز تماسهایی در جهت همبستگی دانشجویان و آغاز فعالیت دارند.
خلیل نیا خیلی آینده را خوب پیش بینی می کرد که بار دیگر فعالیت آغاز می گردد ولو به صورت پخش اعلامیه های شبانه باشد.
ملاحظات : 1ـ اخبار مکتسبه در مورد نظریه منبع به موقع اعلام خواهد گردید ضمنا حسن افتخار اردبیلی در 312 دارای سابقه می باشد 2ـ تصور نمی رود مسجد مذکور گنجایش تجمع سه هزار نفر را داشته باشد ضمنا در این مورد بررسی بیشتری معمول و نتیجه متعاقبا اعلام خواهد شد.
جاجرود
توضیحات سند:
1ـ عبّاس شیبانی در سال 1310 ه.ش در تهران و در خانواده ای مذهبی متولّد شد.
دکتر شیبانی، در 16 مهرماه 1332، به همراه تعداد دیگری از اعضای کمیته دانشگاه نهضت ملّی، در اعتراض به محاکمه دکتر مصدّق، دانشگاه را تعطیل کردند.
وی، از مؤسسان گروههای مذهبی ـ دانشجویی در سال 1330 بود که در اولین گردهمائی دانشجویان در سال 1339، در مقام سخنگوی آنها، سخنرانی می کرد.
دکتر شیبانی را در سال 1335، پس از به راه انداختن تظاهرات عظیمی در پشتیبانی از مصر و علیه اسرائیل، انگلستان و فرانسه، توسط دکتر اقبال، ریاست دانشگاه تهران از دانشگاه اخراج و به دست فرمانداری نظامی تهران دستگیر شد.
ولی به علّت فشار افکار عمومی از زندان آزاد و به دانشگاه مشهد تبعید شد.
او در مشهد با مرحوم استاد محمّدتقی شریعتی آشنا شد و به فعّالیتهای خود قوّت بخشید و به همین علّت مجددّا دستگیر و به زندان قزل قلعه تهران فرستاده شد.
دکتر شیبانی علاوه بر این که پس از 28 مرداد 1332 از مؤسسان نهضت آزادی و مقاومت ملّی بود عضو مؤسسان جبهه ملّی دوم نیز به شمار می رفت.
وی در سال 41 به نمایندگی دانشگاه در کنگره جبهه ملّی معرّفی شد ولی با اعتراض به نپذیرفتن نهضت آزادی ایران در احزاب جبهه ملّی به دلیل گرایشهای مذهبی کنگره را ترک نمود و به نهضت آزادی پیوست.
در 6 بهمن سال 41 ـ که رژیم شاه، سران نهضت را دستگیر و به زندان انداخت همراه دکتر سحابی، مهندس بازرگان و آیت الله طالقانی محاکمه و به 6 سال زندان محکوم و در سال 1347 از زندان آزاد شد.
ایشان در سال 1347 از دانشگاه تهران در رشته پزشکی فارغ التّحصیل شد و همزمان با فعّالیت و مبارزه سیاسی، در جنوب تهران در درمانگاه خیریّه ولی عصر به طبابت مشغول شد.
دکتر شیبانی پس از شهادت آیت الله سعیدی در سال 49 در مراسمی که برای بزرگداشت ایشان گرفته شده بود سخنرانی نمود و به همین دلیل به دست ساواک دستگیر و به 6 ماه زندان محکوم گردید.
دکتر شیبانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیتهای متعدّدی از جمله نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت شورای انقلاب، وزارت کشاورزی دولت موقّت عضویت هیئت امنای بنیاد مسکن انقلاب اسلامی عضویت شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی سرپرستی دانشگاه تهران و نمایندگی مردم تهران در پنج دوره مجلس شورای اسلامی را برعهده داشته است.
ایشان همچنین در اوّلین انتخابات ریاست جمهوری، نامزد حزب جمهوری اسلامی شده بود.