صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 13 آبان 1342


متن سند:

مدیریت کل اداره سوم متمنی است بعرض تیمسار قائم مقام ساواک برسد: بفرموده تیمسار قائم مقام سازمان اطلاعات و امنیت کشور با استفاده از دو روز تعطیلات به آذربایجان عزیمت و اینک نتیجه بررسیهای معموله را ذیلاً باستحضار می رساند.
1ـ در نتیجه اقدامات قبلی و پی گیری های مداوم آن اختلافات نسبتا زیادی بین روحانیون طراز اول تبریز بعلت تندرویهای آقایان میرزا محمدعلی قاضی طباطبایی و سیداحمد خسروشاهی و چند تن دیگر ایجاد و بتدریج معتقد شده اند که سخنرانیهای دو نفر مذکور که معمولاً روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته پس از خاتمه نماز جماعت در مساجد شعبان و حاجی میرزایوسف مجتهدی بعمل می آید و ارتباطی با مسائل مذهبی ندارد بالمآل بضرر جامعه روحانیون منجر خواهد گردید.
2ـ اکثریت بازرگانان و اصناف که با توجه به رکود فعلی بازار مایل به ادامه کسب و کار خود در محیط آرام هستند تا حد زیادی بحقایق امور پی برده و مایل نیستند که بیش از این تحت تأثیر و تلقینات سوء بعضی از روحانیون قرار گیرند.
3ـ با کمال تاسف مشاهده گردید مقامات لشگر 7 نفر از متهمانی را که در تاریخ 14 /7 /42 (روز افتتاح مجلسین1) بعلت تحریک مردم ببستن بازار از طرف شهربانی دستگیر و جهت تعقیب قانونی از طریق ساواک به لشگر معرفی شده بودند بعلت فقد دلیل (با اینکه دلائل کافی علیه ایشان وجود داشت) بفاصله یک ساعت آزاد نموده است این اقدام مقامات قضائی لشگر که برخلاف انتظار و رویه قبلی بوده است تأثیر بسیار سوئی بخشیده و علاوه بر تجری آزادشدگان منجر به این گردیده است که شهربانی تبریز از دستگیری و معرفی سایر متهمین خودداری نماید.
4ـ مسجد معروف به قلعه بیگی که از طرف شهربانی بسته شده بود و به وعاظ ناراحت اجازه رفتن بالا منبر داده نمی شد مجددا باز و چند نفر از نامبردگان که سابقه طرد از تبریز و تبعید به مرکز را دارند دوباره به کار خود و تبلیغ مردم مشغول گردیده اند.
نظـریـه: الف.
برای اینکه ادامه سخنرانی های میرزا محمدعلی قاضی طباطبایی و سیداحمد خسروشاهی و اقدامات چند نفر از روحانیون مخالف و وعاظ ناراحت بالاخره باعث گمراهی مردم و موجب وقوع حوادث نامطلوب خواهد شد با توجه به نزدیک شدن ماه رمضان مصلحت منطقه ایجاب می نماید که در درجه اول اشخاص مشروحه زیر وسیله شهربانی و با پشتیبانی و راهنمائی های ساواک دستگیر و بمرکز اعزام گردند مشروط به اینکه حداقل به مدت یک سال از مراجعت آنان به آذربایجان قویا جلوگیری شود در غیر اینصورت بدون تردید نتیجه معکوس گرفته خواهد شد.
1ـ میرزا محمدعلی قاضی طباطبایی 2ـ سیداحمد خسروشاهی 3ـ میرزا محمدعلی انگجی1 (رئیس کمیته جبهه ملی استان) 4ـ اشراقی2 5ـ دروازه ای 6ـ انزابی ب.
در صورتی که پس از دستگیری نامبردگان باز هم سایرین از اعمال خود دست برندارند اشخاص مشروحه زیر متعاقبا دستگیر و حداقل بمدت یکسال از منطقه طرد گردند.
1ـ حاج میرزاعبداللّه مجتهدی 2ـ ناصرزاده 3ـ گوگانی 4ـ اسحاق اهری 5ـ سیدجواد هشترودی 6ـ بکائی پ.
باحتمال قریب به یقین دستگیری سری اول مخصوصا ردیف 1 و 2و 3 عکس العملهائی ایجاد و حوادث سوئی ببار خواهد آورد برای جلوگیری از خطرات احتمالی و با توجه به اینکه در جریانات چند ماه اخیر در نتیجه تدابیر متخذه هیچگونه حادثه سوئی در منطقه رخ نداده است مقامات استانداری و انتظامی و امنیتی عقیده مندند که به محض احساس خطر و به منظور جلوگیری از وقوع حوادث نامطلوب این اخبار قبلاً به استانداری داده شود که حداکثر بمدت یک هفته حکومت نظامی اعلام و طبق مقررات آن رفتار شود.
ت.
بموازات دستگیری سری اول در تبریز و برای اینکه عکس العملهایی در سایر نقاط استان نشان داده نشود اجازه داده شود که در باره چند نفر از روحانیون مخالف و ناراحت منطقه منجمله اردبیل، آذرشهر و اهر به همین منوال اقدام گردد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت آذربایجان شرقی.
مهرداد فوری ـ بخش 312 در مورد این گزارش مدیریت کل فرمودند بررسی و فورا گزارش تهیه شود.
ضمنا بیوگرافی اشخاص نامبرده شده تهیه و ضمیمه گزارش شود.
13 /8

توضیحات سند:

1ـ روز یکشنبه چهارده مهر سال 1342 چهارمین دوره مجلس سنا و بیست و یکمین دوره مجلس شورای ملی افتتاح گردید.
به دنبال تعطیلی بازار و دکاکین در روز 13 /6 /1342 و برپایی تظاهرات در اطراف بازار که به دعوت علماء و جامعه اصناف و بازرگانان تهران صورت گرفته بود، در چهارده مهرماه نیز که مجلسین قلابی و فرمایشی شاه افتتاح می گردید، تظاهرات دیگری از طرف مردم تهران در بازار و خیابانهای اطراف آن صورت گرفت و تظاهر کنندگان کوشیدند که خود را به میدان بهارستان و مقابل مجلس برسانند که با حمله وحشیانه پلیس مواجه شده و ناچار به عقب نشینی گردیدند.
این تظاهرات تا آنجا ادامه یافت که رژیم ناچار شد برای سرکوب ساختن آن، بازار و اطراف آن را اشغال نظامی کند و درِ مسجد شاه (امام خمینی) را ببندد.
همزمان با اعتصاب بازار تهران، بازارهای بسیاری از شهرستانها بسته شد.
ر.ک.
بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، سید حمید روحانی 1ـ آیت الله محمدعلی انگجی: آیت الله حاج میرزا محمدعلی انگجی سومین فرزند آیت الله العظمی حاج میرزاابوالحسن انگجی درسال 1276 ه ش در شهر تبریز متولد شد.
وی پس از خواندن مقدمات و ادبیات، سطوح عالی را از مرحوم والدش و آیات دیگر تبریز استفاده و بعد به قم مهاجرت نموده و چندین سال از محضر مرحوم آیت الله حائری و آیت الله حجت و آیات دیگر بهره مند شد.
آن گاه به وطن خود معاودت نموده و به تبلیغ دین پرداخت.
وی در مبارزه با رژیم شاه نقش فعالی داشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به نمایندگی از طرف مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب گردید.
ر.ک: گنجینه دانشمندان، محمدشریف رازی، ج 3، ص 302 2ـ آیت الله حاج میرزاجعفر اشراقی در هفدهم ربیع الاول سال 1324 ه.
ق به دنیا آمد.
پس از تکمیل مقدمات در سال 1353 قمری وارد حوزه درس مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری شد.
از محضر استادانی چون: آیت الله حجت، آیت الله بروجردی و ...
بهره مند شد.
در سال 1374 ه.
ق به تبریز رفت و مشغول به تدریس شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی مردم آذربایجان به نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی ایران انتخاب شد.
ر.ک: خاطرات پانزده خرداد، تبریز، علی باقری عبدالکریم حائری شد.
از محضر استادانی چون: آیت الله حجت، آیت الله بروجردی و ...
بهره مند شد.
در سال 1374 ه.
ق به تبریز رفت و مشغول به تدریس شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی مردم آذربایجان به نمایندگی مجلس خبرگان قانون اساسی ایران انتخاب شد.
ر.ک: خاطرات پانزده خرداد، تبریز، علی باقری

منبع:

کتاب شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی به روایت اسناد ساواک صفحه 45


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.