صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 18 شهریور 1357


متن سند:

از: سازمان قم به: 312 شماره: 1558 پیرو 1555 /21 ه ـ 18 /6 /57 و 1528 /21 ه ـ 18 /6 /57 به دنبال انتشار اعلامیه وسیله آیات شریعتمداری و نجفی مرعشی روز جاری آیت اله گلپایگانی نیز اعلامیه ای با متن زیر انتشار داده است: باصری نیا بسم اللّه الرحمن الرحیم انا لله و انا الیه راجعون فاجعه خونین1 کشتار بی رحمانه دیروز تهران مملکت را غرق در عزا و مصیبت ساخت، قلوب تمام مسلمانان را جریحه دار نمود.
حکومت وقت به نام اعلام حکومت نظامی برخلاف تمام قواعد بین المللی و ابتدایی ترین حقوق بشری به مردم بی دفاع که2 در جریان تظاهرات این روزها، رشد و شعور اجتماعی و سیاسی خود را نشان دادند و در حفظ نظم3 و آرامش مراقبت کامل نمودند، حمله کرد و جوانان و کودکان و بانوان و سالمندان را به قتل رساند.
این مصائب عظیمه را به وجود اقدس حضرت بقیه اللّه ارواح العالمین له الفداء و به عموم ملت مسلمان ایران خصوصا بازماندگان داغدیده و مصیبت زده تسلیت عرض میکنیم و برای همه اجر4 جزیل و صبر جمیل مسألت مینماییم و ضمن اظهار5 تاثر و تاسف شدید و همدردی با بازماندگان عزای عمومی اعلام و این عملیات وحشیانه و ضد انسانی را محکوم میکنیم و انتظار داریم برادران مسلمان کمافی السابق با رعایت کمال نظم و آرامش بهانه برای کشتار به دست دشمن ندهند.
و اطمینان داریم خداوند قهار منتقم، انتقام خون مظلومین را از عاملین و آمرین خواهد گرفت.
و لا تحسبن اللّه غافلاً عمّا یعمل الظالمون.
6 گلپایگانی گوینده: فیروزی گیرنده: کندری ساعت 1720 روز 18 /6 /57 در بولتن درج گردید جهت بهره برداری باستحضار رئیس دایره عملیات میرسد کندری 19 /6 /57

توضیحات سند:

1ـ منظور واقعه تاریخی میدان ژاله تهران می باشد که بعد از آن حادثه اندوهناک به «میدان شهدا» تغیر نام یافت.
به دنبال برگزاری نماز عید فطر به امامت شهید حجت الاسلام آقای دکتر محمد مفتح که در تپه های قیطریه تهران انجام شد.
روزنامه اطلاعات نوشت «سه میلیون نفر در خیابانها دست به راهپیمائی زدند و رهبری این تظاهرات را روحانیت مبارز تهران به عهده داشت و بسیار آرام برپا شد.
مردم سربازان مستقر در مسیر راهپیمائی را غرق بوسه و گل کردند» عظمت این حرکت به حدی بود که سوکیوان سفیر آمریکا در ایران نوشت: «راهپیمائی عید فطر شاه را هم تکان داد».
شایان ذکر است، روز پنجشنبه 16 شهریور مردم تهران علی رغم اطلاعیه دولت مبنی بر ممنوعیت هر نوع تظاهرات به دعوت روحانیت مبارز تهران به خیابان ها ریخته و به سمت قیطریه میعادگاه روز عید فطر حرکت کردند.
سولیوان می نویسد: «شاه که از سرعت سیر حوادث نگران بود در آن روز فرماندهان نیروهای مسلح را نزد خود خواند و یک جلسه طولانی با آنها تشکیل داد.
در پایان این جلسه تصمیم گرفته شد در تهران و چند شهر دیگر حکومت نظامی اعلام شود و تاریخ اجرای مقررات روز هفده شهریور تعیین گردد» ر.ک: ماموریت در ایران صفحه 114 روز جمعه هفده شهریور که بیشتر مردم از اعلام حکومت نظامی بی اطلاع بودند.
هزاران نفر در میدان ژاله اجتماع کردند.
تا تظاهرات دیگری را سامان دهند.
آنها با مامورانی مواجه شدند که میدان و خیابان های اطراف را با سلاحهای خودکار در محاصره داشتند.
ناگهان ماموران به سوی مردم بی دفاع آتش گشودند.
مردم در حالی که شعار «مرگ بر شاه» و «درود بر خمینی» می دادند هدف رگبار مسلسل ها فرار گرفتند.
در این فاجعه دولتیان تعداد کشته شدگان را 95 نفر و مجروحان را 250 نفر اعلام کردند.
2ـ اصل : از.
3ـ اصل : نظام و نظم 4ـ اصل، عجز.
5ـ اصل : و اظهار 6ـ اصل : الا تخثبن اللّه قافلا اما یتوسها.

منبع:

کتاب آیت‌الله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم صفحه 738


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.