تاریخ سند: 13 بهمن 1341
موضوع: جلسه بحث و انتقاد جامعه سوسیالیستهای نهضت ملی ایران
متن سند:
تاریخ: 13 /11 /41
شماره: ۱۹۰۴۴/س ت
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: جلسه بحث و انتقاد جامعه سوسیالیستهای نهضت ملی ایران
ساعت ۱۹۰۰ چهارشنبه 10 /11 /41 جلسه بحث و انتقاد جامعه سوسیالیستها (نیروی سوم) تشکیل گردید و عده حاضر در حدود ۱۰۰ نفر بودند. افراد شناخته شده عبارت بودند از آقایان خلیقی- صدقی- نوروزپور- شعاعی- صدری- رضائی- رسا- سرشار- عباس عاقلیزاده- غروی و خانم صدقی
ابتدا آقای خلیل ملکی شروع بصحبت نموده گفت جبهه ملی که من آن را بطور وسیع نهضت ملی ایران مینامم دارای رهبران- اهمالکاری میباشد که عده زیادی از آنها را نمیتوان خائن محسوب نکرد آنان بهترین فرصتهای تاریخ را از دست دادهاند عجب این که آقای دکتر سنجابی هم در مجلهای نوشته است که ما برای رسیدن بحکومت مبارزه نمینمائیم. خلیل ملکی اضافه نمود باید از ایشان سئوال شود که مبارزه شما پس برای چیست؟ من بمصدق قول دادهام که هدفش را احترام بگذارم و به همین جهت تا حال از همکاری با جبهه ملی پشت نکردم من راه را نشان دادم حتى بآقای مصدق ولی عملی نشد و همه شکست خوردند. از پیشنهادات من شاه و دستگاه حکومت بهرهبرداری کاملی کردند حتی برای این که بگویم که من بجبهه ملی و کلیه نهضتهای ملی احترام میگذارم روزی در زمان آقای دکتر مصدق آقای دکتر بقائی بمن پیشنهاد کرد که بر علیه مصدق التیماتومی بدهم گفتم که بضرر مصدق و ما و نهضت ملی میشود من عده زیادی از جوانان را از کمونیست [کمونیسم] نجات دادم ولی هنوز بمن تهمت میزنند و حتی میگویند نطقهای اخیر شاه را من مینویسم. دستگاه که رهبری آن دست شاه میباشد فعلاً تاکتیک خوبی را دنبال کرده است ولی بعدها دچار شدیدترین مخمصهها خواهد شد شاه دیگر برای نهضتهای ملی آبروئی نگذاشت بهتر بود بطور دوستانه با نهضتهای ملی مشورت میکردند تا اشکالات همگانی اینکارها مرتفع میشد ما همه ایرانی هستیم ولی در این رفراندم ما رأی ممتنع دادیم زیرا بما اعتنا نکردند من به دکتر ارسنجانی گفتم که کارهای شما عیبهائی دارد ایشان گفتند بعداً مرتفع مینمایند آقای ارسنجانی گفتند که بعداً اشکالات را مرتفع میکنند که امروز مردم فکر کنند قانون اصلاحات ارضی بیعیب است و در آن دست برده نخواهد شد
خلیل ملکی سپس راجع به بنیاد پهلوی گفت که کلیه موجودیاتش غصبی است و رضا شاه بزور از دیگران گرفته است و اکنون این خیریه در تصرف شخص شاه اداره میشود و شاه بدینوسیله جیب خادمینش را از آنجا پر خواهد کرد.
هنوز راه مبارزه ما و نهضتهای ملی دیگر بسته نشده بلکه خیلی راه روشنی داریم بیشک سر عدهای از دهقانان را فعلاً بنحوی گرم کرده و آنان را گول زدهاند. چند صباح دیگر آنان بیدار خواهند شد و از این که سرشان بیکلاه مانده دست بمبارزات شدیدی میزنند. اصلاحات دامنهدار دهقانی و حتی کارگری شروع خواهد شد و از این راه کاملاً میتوان نیروی عظیم دهقانی را پشت سر نگهداشت. پس از گذشت زمان که شاه و ارسنجانی از فئودالها دست کشیدند و به دهقانها روی آوردند آنها را از دست خواهند داد و نیروی عظیم دهقانی زمانی گوش بحرف هیچ کس نخواهند داد آن وقت باید دوره استالین در حکومت سوسیالیستی روسیه در ایران آغاز گردد.
سپس آقای صفا شروع بصحبت کرده ضمن تأیید سخنان آقای خلیل ملکی گفتند که فعلاً شاه توانسته است بکمک ارسنجانی ابتکار کار را در دست بگیرد و همه را کنار بزند و بطور دروغ و ناهنجار در رفراندم پنج میلیون رأی مثبت گرفتند اولاً در بین بیست میلیون نفر پنج میلیون رأی دهنده وجود ندارد که آنها چنین اعلامی صادر کردند ولی در آینده بتصادم شدید دهقانی و کارگری برخورد مینمایند و نهضتهای ملی از تصادمات آینده بهترین بهرهبرداری را خواهند کرد اگر شخص شاه میتوانست قبلاً بکمک فئودالها بر نیروی دهقانی و کارگری تسلط داشته باشد فعلاً باید بداند در آینده هر دو را از دست داده است. نهضتهای ملی از تاکتیکهای فعلی مثلاً درباره انتخابات زنان میتوانند بهرهبرداری مهمی بنمایند. باید در این موقعیت لااقل اقداماتی وسیع بعمل آید مخصوصاً درباره اختلافات شدید دولت با طبقه روحانی نیز میتوان گام مثبت و بهتری بسوی هدف و مقصود به پیش گذاشت ما نباید این فرصتها را از دست بدهیم و بصحبت جبهه ملی که میگوید اگر طرف زنها را بگیریم طبقه روحانی را از دست میدهیم و بالعکس نباید وقعی گذاشت زیرا ساکت و خاموش بودن هیچ کاری را درست نمیکند. جلسه در ساعت ۲۰۳۰ ختم گردید. 13 /11
منبع:
کتاب
خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک صفحه 175