[تلفنگرام]
تاریخ سند: 29 آبان 1357
[تلفنگرام]
متن سند:
برابر اطلاع بدنبال تظاهرات روز جاری شهرستان ساری و برخورد موافقین و مخالفین با یکدیگر پلیس ناگزیر به پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوائی گردیده عناصر اخلالگر و ماجراجو در مقابل مأمورین انتظامی مقاومت و مبادرت و به پرتاب سنگ به اتومبیل های پلیس و مأمورین انتظامی نمودند.ناچار مأمورین مبادرت به تیراندازی نموده در نتیجه حدود بیست نفر از تظاهرکنندگان مجروح و به بیمارستان های پهلوی و بوعلی سینای ساری منتقل که در نتیجه تاکنون پنج نفر از این افراد در بیمارستان فوت نموده اند.
اسامی و مشخصات آنان متعاقبا باستحضار خواهد رسید.
1 رخشا گوینده : آقای هودی گیرنده : آیرم ساعت : 1730 مراتب بعرض تیمسار ریاست ساواک رسید فرمودند چرا خبر ناقص ارسال شده است.
بعرض مدیریت کل رسید فرمودند بعرض تیمسار ریاست ساواک برسد و به دفتر ویژه اطلاعات و نخست وزیری و مرکز فرماندهی نیز منعکس گردد.
مراتب به دفتر ویژه اطلاعات (سرهنگ ملک محمدی) نخست وزیری (آقای قاسمی) مرکز فرماندهی سرهنگ یغمائی (استوار کلانتر) منعکس گردید.
29 /8
توضیحات سند:
1ـ درباره حادثه خونین ساری در شماره چهارم نشریه اخبار جنبش اسلامی که یازدهم آذر 57 منتشر شد، چنین آمده است : «روز دوشنبه 29 /8 مردم از هجوم افراد بیشتری از آبادی های فرح آباد مطلع می شوند و با نظر و دعوت روحانی شهر از ساعت 8 صبح در مسجد رضا جمع می شوند.در ساعت 9 صبح یکصد نفر کمونیست از مقابل مسجد عبور می کنند و به طرف میدان پای ساعت می روند.
در موقع عبور در مقابل مسجد شعار نان ـ مسکن ـ آزادی می دهند.
مردم در مقابل، شعار آزادی ـ استقلال ـ حکومت اسلامی را جواب می گویند.
در جلوی این گروه افراد پلیس در حرکت بودند.
حدود ساعت 30 /9 صبح مردم مسلمان از مسجد رضا به طرف میدان پای ساعت حرکت می کنند.
هنگامی که جمعیت 5 هزار نفری مسلمان به میدان نزدیک می شود پلیس با پرتاب گاز اشک آور و تیراندازی هوایی به مردم حمله می کند.
در این موقع کلیه مغازه های شهر تعطیل شده و مردم به هم می پیوندند.
جمعیت به سوی مسجد جامع سرازیر می شود.
در این موقع چوب به دستان حمله می کنند و مسلمانان در هسته های کوچک 50 نفری در سطح شهر پراکنده شده و خیابان های فرهنگ و [ناخوانا] را با چند وانت مسدود می کنند.
نیروهای ارتش و شهربانی که با واحدهای تانک و توپ های سبک مجهز شد بودند همراه با چماق به دستان، مردم را به خاک و خون می کشند و در این جنگ گریز تا ساعت 30 /2 بعدازظهر 14 نفر مسلمانان کشته و 70 نفر زخمی می شوند.
از چماق به دستان 2 نفر کشته و 40 نفر مجروح می شوند.
اسم برخی از شهدا به قرار ذیل می باشد : محمود علامه 13 ساله محصل ـ خانم اسلامی 30 ساله خانه دار همراه دختر 3 ساله ـ خانم پیوندی 17 ساله محصل.
چوب به دستان زخمی در بیمارستان ضمن اظهار ندامت می گویند از اداره تعاون و روستایی به ما گفته اند اگر در تظاهرات شرکت نکنید به شما بذر و وام نخواهیم داد و اجبارا به این کار ننگ آور کشانده شدیم.
»