موضوع: مجلس ترحیم در مسجد هدایت
تاریخ سند: 17 فروردین 1340
موضوع: مجلس ترحیم در مسجد هدایت
متن سند:
از ساعت 1930 روز 15 /1 /40 در مسجد هدایت از طرف سید محمود طالقانی1 و انجمن اسلامی دانشجویان و مهندسین وابسته به مهدی بازرگان استاد دانشگاه مجلس ختمی جهت آیت اله بروجردی تشکیل بود از افرادی که شناخته گردیده اند و اکثرا دانشجو بودند عبارت بودند از: 1- لطف اله سعدوندی دانشجوی سال سوم دانشکده داروسازی.2- هاشمی اهرنجانی دانشجوی سال دوم دانشکده داروسازی.
3 ـ موسویان دانشجوی سال سوم دانشکده حقوق رشته سیاسی.
4 ـ لاهیچی دانشجوی سال سوم دانشکده حقوق رشته قضائی.
این چهار نفر جزء انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه وابسته به مهدی بازرگان هستند.
از اشعار پیوست نیز عده ای توزیع می کردند که دانشجویان می گفتند وابسته به ما نیستند.
اوراقی از طرف انجمن اسلامی دانشجویان و دانش آموزان شهید به چشم می خورد و مضمونش این بود که پس از تسلیت گفتن فوت آیت اله بروجردی خواسته بودند جانشین ایشان شخصیتی باشد که بتواند آزادی و استقلال ایران و دین اسلام را تأمین نماید.
در ساعت 2000 آقای طالقانی سخنرانی کرد البته قبلاً تلاوت قرآن می شد ایشان از مقام و منزلت آیت اله بروجردی سخنرانی کردند و فضائل او را ستودند و نتیجه گیری کردند که جانشین ایشان نیز باید آنچه او کرد دنبال کند و اضافه کرد وجود او از خیلی بدیها و پلیدیها جلوگیری می کرد دعای بسیاری به عربی خواند در حدود ساعت 2100 جلسه ختم گردید و جمعیت در حدود 400 نفر بود که البته عده ای پس از این که می آمدند ننشسته مجددا بلند شده می رفتند.
رونوشت برابر اصل است نظریه: اصل در پرونده انجمن اسلامی دانشجویان می باشد...
19 /1 /40 به فرموده ضمیمه پرونده آیت اله بروجردی شده و بایگانی شود...
19 /1 /40
توضیحات سند:
1ـ آیت الله سید محمود علایی طالقانی معروف به طالقانی سال 1289 شمسی در روستای گلیرد از توابع طالقان دیده به جهان گشود.پدرش مرحوم آیت الله سیدابوالحسن طالقانی سرآمد پرهیزکاران زمان خویش و از دوستان و همکاران شهید آیت الله مدرس و از مخالفان رضاخان بوده و افتخار شاگردی آیت الله میرزای شیرازی را داشت.
ایشان تا سن ده سالگی خواندن و نوشتن و مقدمات معارف دینی را در زادگاهش گذرانده و در سال 1299 برای ادامه تحصیل به قم رفته و در مدرسه رضویه و فیضیه در محضر اساتیدی چون آیت الله سیدمحمد حجت، آیت الله محمدتقی خوانساری دوره های سطح و خارج فقه و اصول را به پایان رسانده و از آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم اجازه اجتهاد دریافت نمود.
در سال 1317 به تهران آمده و در مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری فعلی) به تدریس طلاب و نشر معارف اسلامی و تفسیر قرآن پرداخت.
در سال 1318 به اتهام توهین به مقامات رژیم رضاخانی و نداشتن جواز عمامه بازداشت گردید.
بعد از وقایع شهریور 1320 کانون اسلام را با شرکت استادان و دانشجویان مسلمان با هدف نشر و اشاعه معارف قرآنی تشکیل داد.
در سال 1323 امامت مسجد روستای شهرک در مرکز بخش طالقان را به عهده گرفت.
از سال 1327 امامت مسجد هدایت تهران را به عهده گرفته و مسجد مذکور باوجود چنین شخصیتی مرکز تجمع روشنفکران و جوانان تحصیل کرده مذهبی و انقلابی شد.
با شروع نهضت ملی شدن نفت به این قیام پیوسته و پس از کودتای 28 مرداد 32 دستگیر و زندانی شد.
آیت الله طالقانی در تأسیس نهضت مقاومت ملی و نهضت آزادی ایران به همراه مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی نقش فعالی داشت.
وی در سوم بهمن 1341 و در آستانه رفراندوم انقلاب سفید شاه دستگیر و در زندان قزل قلعه زندانی شد.
در سال 1342 به دلیل حمایت از نهضت امام خمینی (ره) دستگیر و به ده سال زندان محکوم شد.
در مهر ماه سال 1346 عفو و آزاد شد.
در سال 1350 دستگیر و به مدت سه سال به زابل و هیجده ماه آن را به بافت کرمان تبعید گردید.
در سال 1354 مجددا دستگیر و به جرم مبارزات اسلامی و اقدام علیه امنیت کشور به ده سال زندان محکوم شد و تا آبان 1357 در زندان بود.
آیت الله طالقانی پس از آزادی از زندان به مبارزات خود همراه با جریان انقلاب اسلامی شدت بیشتری بخشیده و رهبری راهپیمایی تاسوعا و عاشورای سال 57 را عهده دار بود.
با تأسیس شورای انقلاب به فرمان امام خمینی (ره) به ریاست آن تعیین و در سال 1358 از سوی رهبر کبیر انقلاب اسلامی به عنوان امام جمعه تهران منصوب گردیده و در مرداد همان سال اولین نماز جمعه را در دانشگاه تهران اقامه کرد و در 19 شهریور 1358 در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفته و در جوار رحمت الهی آرام گرفت.
رحلت ایشان موجی از تأثر و غم را در رهبر کبیر انقلاب اسلامی و مردم مسلمان و مبارز کشور ایجاد نموده و امام راحل در پیامی در 19 شهریور 58 فرمودند: «عمر طولانی این عیب را دارد که هر روز عزیزی را از دست می دهد و به سوگ شخصیتی می نشیند و در غم برادری فرو می رود، مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت حجت الاسلام والمسلمین آقای طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و به ملاءاعلی با اجداد گرامش محشور شد.
برای آن بزرگوار سعادت و راحت و برای ما و امت تأسف و اندوه.
آقای طالقانی یک عمر در جهاد و روشنگری و ارشاد گذراند.
او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود سستی و سردی نداشت.
من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری از دست بدهم.
او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود ـ زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود، برنده بود و کوبنده.
مرگ او زودرس بود و عمر او با برکت، رحمت خدا بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزکاران و به روان خودش که بازوی توانای اسلام.
من بر امت اسلام و ملت ایران و عائله ارجمند و بازماندگان او این ضایعه بزرگ را تسلیت می دهم رحمت بر او و بر همه مجاهدان راه حق.
» از مرحوم آیت الله طالقانی آثار قلمی و با ارزش زیر برجای مانده است.
1ـ حاشیه بر تنبیه الامه مرحوم آیت الله میرزا محمدحسین نائینی 2ـ تفسیر پرتوی از قرآن، 6 جلد 3ـ تفسیر نهج البلاغه، 2 جلد 4ـ با قرآن در صحنه، 1 جلد 5 ـ آینده بشریت از نظر مکتب ما 6ـ سفرنامه حج 7ـ اسلام و مالکیت 8ـ جهاد و شهادت 9ـ وحدت 10ـ آزادی 11ـ توحید 12ـ ترجمه جلد اول امام علی (ع)