تاریخ سند: 11 دی 1357
متن سند:
[گزارش] تیمسار سرلشکر فرجادی استاندار معظم زنجان تعقیب تلفنگرام شماره 1859 / م ـ 11 /10 /57 وضع شهر قزوین تا بامداد امروز باستحضار عالی میرسد 1ـ در دو روز گذشته شهر قزوین نسبتا ساکت بود روحانیون برای آرامش شهر واقعا تلاش میکردند ولی از ساعت 16 تا 20 دیروز 11 /10 /57 شهر قزوین میدان تاخت وتاز مأمورین لشکر بود افسران و درجه داران به نشانه تقاص از رفتار غیرانسانی تعدادی مخرب و منحرف در چند روز پیش دست به یک حمله متقابل زدند نامبردگان عملیات تخریبی خود را از پادگان لشکر آغاز و همزمان در تمام سطح شهر تعمیم دادند.نظامیان در مسیر حرکت خود که همراه با شلیک تیر و مسلسل و تانک و زره پوش و نفربر و ارابه جنگی بود دهها اتومبیل و مغازه و خانه و پاساژ عمومی را که از پیش شناسائی شده بودند به آتش کشیدند و با ایراد ضرب و جرح و شتم و فحاشی عملاً از ساعت 17 عبور و مرور را قطع نمودند و در این راه بسیاری از خانه های افراد بی تقصیر هم سخت لطمه دیدند در تمام این مدت یک فروند هلی کوپتر پرواز میکرد که شاید هدایت آنها را به عهده داشت 2 شهر قزوین درست به مثابه یک شهر جنگ زده است که آثار خرابی و نابسامانی در تمامی آن هویداست 3 ترس و وحشت بشدت مردم را تهدید میکند همه مغازه ها و تعداد زیادی از خانه ها اثاثیه خود را تخلیه و از شهر کوچ میکنند 4 هیچ مغازه ای باز نیست و خدمات شهری ابدا قابل انجام نمیباشد و با این ترتیب قحطی و کمبود مواد خوراکی و داروئی قزوین را تهدید و مخاطره خواهد کرد 5 وجود همه مسئولان امور و سازمانهای اجرائی بلااثر و شهر صرفا در اختیار مأموران انتظامی است به نحوی که اعمال هر رویه و اعمالی و مانور هر طرحی برای آنان امکان پذیر میباشد و احتمال میرود این رفتار غیرصحیح را هر لحظه تجدید کنند 6 مردم از دیشب مرتبا استمداد مینمایند و درخواست دارند شهر قزوین از سبعیت و اعمال وحشیانه بهرحال نجات یابد 7 اینجانب واقعا وجود خود را زاید تشخیص و استدعا دارم بوضع قزوین از سوی آن جناب و مقامات مسئول مرکزی سریعا رسیدگی گردد و بدیهی است مردم و شاهدان عینی به موقع مشاهدات خود را توجیه خواهند نمود 8 ضمنا طبق اطلاع تلفنی رؤسای بیمارستانهای شهر حادثه عصر دیروز 2 کشته و 5 مجروح بجای گذاشت البته ممکن است عده ای هم در منازل خود بستری باشند که فرمانداری آمار دقیق از آنان ندارد 9ـ سازمانهای دولتی و ملی و بانکها هم کماکان تعطیل هستند.
1 12 /10 /571860/م فرماندار قزوین داداش زاده
توضیحات سند:
1ـ غیر از این یادداشت فرماندار قزوین سند دیگری از سبوعیت مأموران مسلح در این شهر در میان سندهای ساواک یافت نشد.* امروز (11 /10 /57) شهر قزوین با یورش نظامیان مواجه بود.
نظامیان به فرماندهی سرتیپ معتمدی به مغازه ها، مطبها، بیمارستانها و خانه های مردم یورش بردند و آنها را به آتش کشیده و عده ای را به شهادت رساندند.
کیهان نوشت در این تهاجم خانه پزشکانی که مردم را رایگان معالجه می کردند و نیز برخی از روحانیان آتش زده شد.
(ش 10605، ص 7) عاملان این فاجعه پس از انقلاب اعدام شدند.
این موضوع موجب ایجاد تنش و شکاف در میان نظامیان حاضر در قزوین نیز شد، به طوری که «در 11 /10 /1357 چند نفر از درجه داران و سربازان وظیفه لشکر قزوین سربازان را تحریک به تیراندازی علیه پرسنل کادر نموده و تعدادی از درجه داران وظیفه نیز تحت تأثیر افراد بومی قشری قصد حمله به اسلحه خانه ها را داشته اند که از عمل آنان جلوگیری گردید.
» (گزارش نوبه ای اطلاعاتی شماره 35 اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران) چند روز بعد سفارت امریکا هم در گزارشی به وزارت امور خارجه کشور متبوعش از وحشی گری نیروهای مسلح در قزوین بنا به مشاهدات کارشناس سفارت مطالبی ارسال کرد.
«می گویند ارتش تانکها را به داخل چندین داروخانه برد، داروها را غارت کرد و بعد آنها را آتش زد...
دکترها...
اعلام کردند که زخمیها را مجانی درمان خواهند کرد و خانه های دو نفر از این دکترها مورد حمله سربازها قرار گرفت و آتش زده شد...
ارتش مغازه های زیادی را غارت کرد و سپس آتش زد.
کارشناس سفارت از یک مغازه ای که گاو صندوق آن مانند قوطی ساردین باز شده بود، دیدن کرد.
بزرگترین و جدیدترین هتل قزوین ...
کاملاً غارت شده بود...
» (اسناد لانه جاسوسی، ج 27، خط میانه، ج3، ص 11)