بخشنامه
تاریخ سند: 17 اردیبهشت 1334
بخشنامه
متن سند:
از: تهران ـ ستاد ارتش تاریخ:17 /2 /1334به: فرماندهی لشگر 8 خراسان شماره: 1698
بخشنامه
لشگر- دستور فرمایید صورت اسامی کلیه واعظین و علمای شهرستان‌های آن قسمت ]را[ ضمن تهیه و تنظیم بیوگرافی کامل در صورت امکان با عکس سریعاً به ستاد ارتش ارسال دارند. 1698 ـ 17 /2 /34.
سرلشکر باتمان قلیچ 1
436 ـ 18 /2 /34
اطلاعات ـ فوری
1- از پادگان‌ها و مرزبانی‌ها خواسته شود.
2- نقاطی که پادگان ندارد از شهربانی‌ها خواسته شود.
3- در مورد مشهد از وجود سرگرد نظام اکیداً استفاده شود. 18 /2.
توضیحات سند:
1. نادر باتمانقلیچ در سال 1298ش. در تهران متولد شد و مدارج تحصیلى را ابتدا در تهران و سپس در دانشکده عالى افسرى در سوئیس به پایان برد. البته در مورد مدارک تحصیلی وی تردیدهای زیادی وجود دارد. در 8 شهریور 1322هنگامی‌که قواى شوروى و انگلیس تعداد زیادى از رجال ایران و افسران ارتش را به اتهام همکارى با آلمان‌ها و تشکیل ستون پنجم در ایران توقیف و در اراک زندانى کردند، سرلشکر باتمانقلیچ نیز در بین بازداشت‌شدگان بود. وى در سال 1326 به درجه سرلشکرى ارتقا پیدا کرد و در سال 1330 به درجه سپهبدى رسید. در روز 24 مردادماه 1332 جلسه‌اى براى براندازى حکومت مصدق تشکیل شد که سرهنگ باتمانقلیچ در آن شرکت داشت، اما روز بعد، دولت در اعلامیه‌اى وقوع یک کودتاى نظامى در تهران و خنثى شدن آن را اعلام کرد و در همان روز عده زیادى از افسران ازجمله باتمانقلیچ به اتهام مشارکت در کودتا بازداشت شدند.باتمانقلیچ پس از پیروزى انقلاب اسلامى به جرم خیانت به کشور و همکارى در کودتاى 28 مرداد 1332 به زندان محکوم شد. وى از نظامیان مشهور و مقتدر رژیم پهلوى بود که نقش مهمى در تثبیت و تحکیم آن داشت. باتمانقلیچ از افسران کاملاً مورد اعتماد آمریکائى‌ها بود و به همین دلیل پس از کودتاى 28 مرداد 1332 به ریاست ستاد ارتش رسید. وى سه دوره رئیس هیئت نظامى ایران در سنتو بود که در یک دوره به ریاست شاخه نظامى آن منصوب شد. باتمانقلیچ مدتى نیز در کابینه اقبال وزیر کشور شد و چندى پیش از پیروزى انقلاب اسلامى با درجه سپهبدى بازنشسته شد. در زمان دولت علاء که روحیات ضد بهائى در میان مردم شدت گرفته بود به دستور شاه، دکتر عبدالکریم ایادى ـ پزشک مخصوص بهائی مسلک شاه که مناصب فراوانی در دولت داشت و از نفوذ فوق‌العاده‌ای برخوردار بود ـ مدتى به ایتالیا رفت و باتمانقلیچ هم حظیره‌القدس ـ مرکز بهائیان در تهران ـ را خراب کرد. البته این تخریب صوری بود و دولت تظاهر به تخریب می‌کرد. در این ماجرا فقط گنبد این ساختمان خراب شد و پس از اینکه خشم مردم فروکش کرد، این ساختمان به حال خود رها شد. وی پس از انقلاب اسلامی به دلیل مشارکت در کودتای 28 مرداد 1332 به اعدام و حبس ابد محکوم شد که بعداً به دستور امام خمینی(ره) آزاد شد. وی پس از آزادی به آمریکا رفت و در سال 1370 در همان‌جا درگذشت. (ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، ج1، ص 535)