گزارش
تاریخ سند: 18 آذر 1327
گزارش
متن سند:
محترما معروض می دارد.در ساعت 216 امروز طبق دعوت حزب توده مدیران جراید پایتخت و مخبرین جراید خارجی از قبیل مازندی به مخبر روزنامه یونایتدپرس و شاملو مخبر روزنامه آسوشیتدپرس و هرمان مخبر روتر و عده ای از نمایندگان مجلس از قبیل دکتر اقبال در هتل ریتس دعوت داشتند.
ورود به هتل شدیدا تحت کنترل بود و مأمور ویژه گزارش میدهند ماشینهای 169 و 132 سیاسی و 138 سیاسی و دو تن امریکائی با ماشین شماره 4967 ارتش درب هتل قرار داشتند و کلیه سران حزب توده در جلسه مشارکت داشتند دکتر رادمنش رهبر حزب توده پشت تریبون قرار گرفته و نطق مفصلی از رو کتابچه تقدیمی پیوست به عمل آمد که خلاصه مفاد آن به قرار زیر از عرض می گذرد.
دکتر رادمنش پس از تشکر از مدیران جراید و نمایندگان آژانسهای خارجی نیز چنین اظهار داشت که کمیته مرکزی حزب توده ایران بخواهد اخباری چند در اختیار آقایان بگذارد تا از حوادثی که در کشور ما در جریان است مطلع شوند.
حوادث مزبور نشان می دهد که نقشه دقیقی در کار است تا ملت ایران هر روز بیشتر...
و استبداد مقید گردند استقرار رژیم پلیس گماشتن مأمورین کارآگاهی در کارخانه ها اعمال فشار به احزاب سیاسی و اتحادیه ها تجدید مطبوعات، الزام دانشجویان، تعهد فرهنگیان، ایجاد دسته ها،...
.
همه نمونه اصول دیکتاتوری است.
پس از شرح وقایع و اشاره به حوادث از شهریور و منشورات...
که مورد تصویب مجلس شورایملی هم قرار گرفت با قرائت تعداد نامه هائی که بنابر گزارشات پلیس مأمورین را از کارخانجات اخراج می کنند و یا با اتهامات نارا و بعنوان نوده ای بودن مأمورین در راه بر دخالتهای ناروائی میکنند در این زمینه نامه ائی که مربوط به جریان دسته بندیهای دکتر سنجابی1 و قبادیان است تشریح کرد.
بالاخره با قرائت دو سه نامه صادره از وزارتخانه به امضای تیمسار سپهبد امیراحمدی2 و تیمسار سپهبد یزدان پناه به وزارت کشاورزی و وزارت دارای که نحوه ورود بدفتر محرمانه وزارت کشاورزی را هم دارد و جواب صادره از یرف وزارت کشاورزی و ضمنا با انتشاری که نامه صادره بهمن اسفندیاری3 به تیمسار سپهبد رزم آراء4 در موضوع اینکه مهندس ساحلی5 شخص خدمتگذاری است و تذکراتیکه نماینده مجلس از رئیس سنا ارتش تقاضا میکنند که بوزارت دارائی دستور بدهند و تذکر عملیات ترور اصفهان از مدعوین تقاضا کرده است که انتظار دارم بنام دفاع از آزادی و دمکراسی در ایران اطلاعات بالا را در معرض افکار عمومی بگذارند و یقین داشته باشند که پیروزی نهائی افتخار با کسانی خواهد بود که در کنار ملت قرار گیرند و به نفع وی مبارزه کنند.
متن نطق جایی به پیوست تقدیم زدید و بطوری که ملاحظه می فرمایند این تابلوی اخیر حزب توده مربوطه به شایعه تصمیم متخذه در مورد غیرقانونی بودن حزب توده است که در اواخر کابینه آقای هژیر انتشار یافته است در خاتمه معروض می دارد نامه هائی که در دسترس حزب توده قرار گرفته مهر...
محرمانه وزارت کشاورزی را دارد که خط قرمز کشیده شده.
توضیحات سند:
1ـ دکتر سنجابی در سال 1283 ه.ش در ایل سنجابی، اطراف کرمانشاه به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدایی، متوسطه و عالی را در قصر شیرین، کرمانشاه و تهران گذراند.
در سال 1307 جزو گروه محصلین به فرانسه رفت و دکترای حقوق را در پاریس گرفت.
وی در سال 1322 به ریاست دانشکده حقوق دانشگاه تهران رسید.
در همین دهه بیست به عضویت حزب ایران در آمد و یکی از افراد مؤثر در تأسیس جبهه ملی در سال 1328 بود.
دکتر سنجابی در سال 1330 وزیر فرهنگ دولت دکتر مصدق بود و در همان زمان قاضی اختصاصی ایران در دادگاه لاهه.
پس از انحلال جبهه ملّی دوم، سیاست صبر و انتظاری که این جبهه در پیش گرفت، به دکتر سنجابی نسبت داده می شود.
او به همراه دکتر شاپور بختیار و داریوش فروهر در سال 1356 نامه ای سرگشاده برای محمدرضا پهلوی نوشتند و در آن خواستار اجرای قانون اساسی شدند.
دکتر سنجابی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و عقب از مواضع خود در پاریس با حضرت امام خمینی(ره) دیدار کرد.
پس از پیروزی انقلاب وزیر خارجه دولت موقت در کابینه مهندس مهدی بازرگان شد و خیلی زود استعفا داد.
وی در این زمان به بازسازی جبهه ملّی اقدام کرد، اما پس از مخالفتش با لایحه قصاص و صدور حکم ارتداد جبهه ملّی از طرف حضرت امام خمینی (ره)، سنجابی به خارج از کشور پناهند شد.
وی در 90 سالگی در امریکا درگذشت.
چپ در ایران به روایت اسناد ساواک حزب دمکرات کردستان جلد اول مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ص 278...
378) 2ـ سپهبد امیر احمدی در جریان سرکوب کردستان امیر احمدی به عنوان امیرلشکر نیروهای غرب شهرت یافت او پس از سالها جنگ موفق شد برخی از سران کرد را با تأمین فریب دهد سران شورشی که از امیراحمدی خواستند که رضاخان به آنها کاری نداشته باشد و این مطلب را پشت قرآن بنویسید و امضاء کند به هر تقدیر شورش کردها پس از 4 سال جنگ به پایان رسانید و امیر احمدی بعنوان فاتح غرب وارد تهران شد و رضاخان او را سپهبد کرد او تنها سپهبد دوران رضاخان باود که بلافاصله او را خانه نشین کرد و بعدا شغل بسیار بی اهمیتی به او داده شد ولی امیر احمدی که از کردستان طلا آلات زیادی جمع آوری کرده بود، با تعدادی از این پول توانست ثروت خود را به پانصد خانه برساند که تماما در خیابان ها و کوچه های اطرف چهارراه حسن آباد قرار داشت با فرا رسیدن سقوط رضاخان امیر احمدی وضع بهتری پیدا کرد و در شهریور 1320 فرماندار نظامی تهران شد در دوران محمدرضاشاه او سناتور بود و در همین سمت فوت کرد.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی خاطرات فردوست ص 77 3ـ اسداللّه یمین اسفندیاری (یمین الملک) فرزند جعفرخان یمین الممالک (کارمند دولت) متولد 6 ذی حجه 1306 ق [1267 ش ]دارای تحصیلات متوسطه (دیپلم دارالفنون) کارمند دولت و نماینده مجلس شورای ملی در دوره های 13 و 14 و 15 از بابل بود.
او مردی چرب زبان است و با حرف زدن افسار به گردن دیگران می افکند.
وی قبل از انتخاب به نمایندگی مدتی کنسول ایران در قفقاز بود.
دارای هیکلی چاق و موی سرش ریخته است.
مدتی حکمران مازنداران [سند حاضر ] او اهل زد و بند می بود و با هرکسی که احتمال می داد منافعی از او حاصل خواهد شد ایجاد ارتباط می کرد.
در انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی وی نامزد شهرستان نور بوده است که هفت هزار رأی او به خط دو نفر بوده است و در انتخابات دوره پانزدهم نیز بهتر از آن نبوده است.
(ر.ک: نمایندگی ملت، نصرالله شیفته، صفحات 177 تا 179 و نمایندگان مجلس شورای ملی در 21 دوره قانونگذاری صفحه 381) 4ـ سپهبد حاجیعلی رزم آرا در سال 1280 شمسی تولد یافت.
هنوز پایان کودکی خردسال بود که پدر را از دست داد.
در هفده سالگی وارد مدرسه نظام شد.
درسال 1302 به فرانسه اعزام گردید.
و تحصیلات خود را در مدرسه آلیانس فرانسه بپایان رسانید.
پس از بازگشت مدتی فرماندهی تیپ کردستان را بعهده داشت.
در سال 1321 ریاست ستاد ارتش را عهده دار شد.
و در زمان فرماندهی دانشکده افسری، به تدوین کتب نظامی اشتغال ورزید و با همکاری عده ای از مدرسان دانشکده و محققان یکدوره جغرافیای ایران را بصورت شناسنامه شهرها و روستاها تدوین نمود.
در سال 1325 ریاست بازرسی ارتش و در سال 1328 به دستور شاه به نخست وزیری منصوب گردید.
این در حالی بود که قیام نهضت ملّی شدن نفت شکل گرفت.
رزم آرا خود از مدافعان سیاست انگلیس و مخالفان ملّی شدن نفت در ایران بود.
در روز 26 اسفند 1329 هنگامی که رزم آرا برای شرکت در مجلس ختم مرحوم آیت اللّه فیض وارد مسجد سلطانی شد شهید طهماسبی حکم اعدام انقلابی وی را که مرحوم آیت الله حاج سید ابوالقاسم کاشانی صادر کرده بود به اجرا گذاشت.
صدور این حکم باعث احضار ایشان به دادگاه در مهر ماه سال 1334 گردیده بود.
سیری در نهضت ملی شدن نفت خاطرات شمس قنات آبادی بازیابی پرونده وی در ساواک مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات تهران 1377 5ـ ساحلی از اعضای توده در مازندران که با همکاری یوسف لنکرانی مرتکب قتل شده و فردی بنام اعظمی قاریکلائی را به قتل رساندند.
سپس دستگیر شده و عکس یوسف لنکرانی در کنار جنازه اعظمی در روزنامه ها منتشر گردید.
کژراهه، احسان طبری، چاپ سوم (1367)