تصویب شد!!
متن سند:
تصویب شد!!
از زمان کودتاى رضاخان، همواره نمایندگان مجلس شوراى ملى به جاى انتخابات مردمى، از طرف شاه منصوب مىشدند و مأمور به انجام دستور بودند. تنها در ابتداى حکومت رضاخان، که هنوز جان نگرفته بود، فقط و فقط در تهران ـ که مرکز حکومت بود. بعضى از نمایندگان از طرف مردم به مجلس راه مىیافتند. مانند: آیتاللّه شهید مدرس، که آن هم پس از چندى دیگر عملى نشد تا آنجا که شهید مدرس در اعتراض به شمارش آرا، به رأیى که خود به صندوق انداخته بود، احتجاج کرد.
نمایندگان مجلس شوراى ملى، در دوران حکومت پهلوى ـ پدر و پسر ـ عروسکهاى خیمهشب بازى حکومتى دستنشانده بودند که از طرف شاه و بنابر توصیه و فهرست سفارتخانههاى دُول استعمارى، براى تصدى کرسى نمایندگى مجلس، در نظر گرفته مىشدند تا طرح و لوایح مورد نظر آنان را با برخاستن و نشستن، به تصویب برسانند.
پس از تشکیل کانون مترقى توسط حسنعلى منصور و تبدیل آن به حزب ایران نوین، این انتصابات و تصویب لوایح که در چارچوب حزب صورت مىگرفت، داراى شکلى مضحک و چندشآورتر شد.
نمونهاى از چگونگى تصویب یکى از لوایح به شرح زیر است :
«روش تصویب لوایح در حزب ایران نوین چنین بود: دولت قبلاً لایحه را در حزب مطرح مىکرد تا نمایندگان از آن مطلع شوند. این کار صرفا جنبه تشریفاتى داشت. نمایندگان اختیار آن را نداشتند که در لایحه تغییراتى بدهند. فقط مطلع مىشدند که باید به این لایحه در مجلس رأى مثبت دهند. گاهى هم لازم نمىدیدند که لایحه را از قبل در حزب مطرح کنند و به تک تک نمایندگان بگویند که به فلان لایحه یا فلان قسمت از لایحه رأى مثبت بدهند و به کدام لایحه یا کدام ماده رأى ندهند. در این موارد، هنگام رأىگیرى در مجلس، نمایندگان به لیدر فراکسیون نگاه مىکردند. اگر او در جریان قرار داشت، از جا بلند مىشد، اعضاى فراکسیون ایران نوین هم مىبرخاستند و لایحه تصویب مىشد. اگر او همچنان در جایش مىنشست معلوم بود که تصویب لایحه منظور نیست، لذا آنها هم از جا بر نمىخواستند.
در مورد یکى از لوایح در حزب تصمیم گرفته شد به علتى، به آن رأى داده نشود. روزى که قرار بود لایحه در مجلس مطرح شود، بعد از نطقهاى قبل از دستور، لایحه در دستور کار قرار گرفت و طبق آییننامه، نمایندگان موافق و مخالف شروع به سخنرانى کردند، آن روز وزیرى که در مجلس کنار مهندس خواجه نورى نشسته بود، او را به حرف گرفت، بهطورى که خواجه نورى بکلى از جریانات مجلس غافل ماند. فصل تابستان بود. هوا گرم بود. کولر مجلس درست کار نمىکرد، چنانچه خواجه نورى احساس کرد در اثر حرارت هوا و نشستن بر روى صندلى چرمى، لباسش خیس عرق شده. مدتى مقاومت کرد، اما وضع بدتر شد، بهطورى که احساس کرد شلوارش به صندلى چسبیده. براى آن که کمى هوا به بدن خود برساند از جا برخاست و شروع به هوا دادن به داخل لباسش کرد. از قضا بلند شدن خواجه نورى مصادف شد با لحظهاى که مهندس ریاضى اعلان رأى کرده بود. اکثریت نمایندگان که طبق معمول مشغول صحبت با یکدیگر بودند، به محض آن که رئیس مجلس اعلام رأى کرد، به لیدر فراکسیون چشم دوختند. مهندس خواجه نورى ایستاده بود (البته براى خنک شدن) پس آنها هم مانند بچههاى حرف شنو از جا بلند شدند و ایستادند. مهندس ریاضى رئیس مجلس براى اعلام رد یا قبول لایحه به مهندس خواجه نورى نگاه کرد. چون او را ایستاده دید، بدون آن که زحمت شمارش افراد را به خود بدهد پتک را روى تریبون زد و با صداى بلند گفت: تصویب شد. تازه اینجا بود که مهندس خواجهنورى متوجه جریان شد و دید که هوا دادن لباس و خنک کردن نیمه پایین بدن باعث چه اشتباه سیاسى بزرگى شده. ولى دیگر کار از کار گذشته بود و عرق شلوار لیدر فراکسیون باعث تصویب لایحهاى شد که قرار بود تصویب نشود! کسى به مهندس ریاضى ایراد نگرفت که چرا با توجه به زیادى تعداد نشستهها لایحه را تصویب شده اعلام کرد، ولى این بىمبالاتى براى خواجهنورى این نتیجه را به بار آورد که از لیدرى فراکسیون ایران نوین عزل شد و براى دوره بعد هم به مجلس نرفت. ولى از آنجا که یکى از مهرههاى اصلى کانون مترقى بود، از شمیران به سنا رفت و سناتور شد.»1
سندى که در اینجا مىخوانید، گزارش چگونگى تصویب لایحه تشدید مجازات رانندگان است که به علت رعایت آبروى تیمسار مبصر به تصویب رسیده است.
متن این سند چنین است :
تاریخ : 13 /11 /48
موضوع : لایحه تشدید مجازات رانندگان
ساعت 3:16 روز پنجشنبه 9 /11 /1348 جلسه هفتگى فراکسیون حزب ایران نوین به ریاست مهندس ارفع لیدر فراکسیون حزب ایران نوین در محل حزب تشکیل شد.
در این جلسه ضمن لوایح جدیدى که از طرف دولت به فراکسیون تسلیم شده بود، یکى هم لایحه تشدید مجازات رانندگان بود که حدود یک ماه و نیم قبل نیز در فراکسیون مطرح و به علت عدم لزوم رد شده بود، مجددا مطرح شد. مهندس ارفع اعلام رأى کرد ولى هیچ کدام از نمایندگان به آن رأى ندادند و در واقع لایحه رد شد. مهندس ارفع که خیلى از این بابت ناراحت به نظر مىرسید، خطاب به حاضران گفت که روى این لایحه خیلى مطالعه و قدرى اصلاح شده و بهتر است که تصویب شود. در این موقع مانى و ریگى نمایندگان مجلس نقص لایحه را یادآور شدند و از آقاى وزیر کشور خواستند که لزوم این لایحه و فواید آن را توضیح دهد، آنگاه وزیر کشور (دکتر زاهدى) توضیحاتى داد که باز هم نمایندگان قانع نشدند. مهندس ارفع مجددا اعلام رأى کرد و فقط عده بسیار کمى از جا برخاستند ولى ارفع گفت که تصویب شد و چون واقعا قیامکنندگان خیلى کم بودند جریان باعث استهزا و خنده اکثریت شد و عدهاى از ته سالن فریاد زدند تصویب نشد ولى مهندس ارفع توجه نکرد و لایحه بعدى را مطرح کرد.
بعد از اختتام جلسه بهطور خصوصى از مهندس ارفع سؤال شد به چهعلت لایحهاى را که تصویب نشده و نمایندگان با آن عموما نظر مخالف دارند و دولت هم دلیل قانعکنندهاى ندارد به این طریق مفتضح گفتید که تصویب شد.
مهندس ارفع پاسخ داد من (مهندس ارفع) از تمام نمایندگان، عیوب این لایحه را بهتر مىدانم و یقین دارم که براى بهبود وضع ترافیک مؤثر واقع نخواهد شد ولى چون تیمسار مبصر این لایحه را در دو ماه قبل ابتدا به شرف عرض شاهنشاه آریامهر رسانیده و بعد تسلیم مجلس کرده است و نمىخواهد که آبروى او نزد شاهنشاه بریزد و معظمله به ایشان بفرمایند که چرا بدون مطالعه به مجلس لایحه مىآورد لذا مبصر به دست و پاى نخستوزیر افتاده و درخواست کرده این لایحه را مجلس تصویب کند.
مهندس ارفع اضافه کرد که دیروز نخستوزیر به او تلفن کرده و گفته است هرطور شده به نمایندگان بگویید این لایحه را تصویب کرده و لزوم آن را استفسار نکنند زیرا تیمسار مبصر گفته است اگر آن را تصویب نکنند، آبروى او مىریزد و او هم در آینده با دولت همکارى نخواهد کرد.
نظریه منبع:
1ـ به نظر من در این عصر انقلاب که به همت شاهنشاه آریامهر کلیه افراد زورگو و متجاوز از قبیل فئودال و... نفوذ خود را از دست دادهاند و کارها فقط به نفع مردم و با مطالعه فنى انجام مىشود، صحیح نیست که براى دلخوشى یک مأمور عالىرتبه دولت (رئیس شهربانى کل) قانونى که هم رئیس فراکسیون و هم نمایندگان همرئیس دولت با آن مخالف هستند، فقط به خاطر حفظ آبروى (تیمسار مبصر) تصویب شود.
2ـ با افزایش جریمه تخلفات رانندگى وضع ترافیک بهطور قطع بهبود نخواهد یافت و تنها راه بهبود وضع ترافیک ایجاد وسایل عمومى راحت حمل و نقل از قبیل مترو و غیره و زیاد کردن کشش خیابانها با ایجاد پلهاى هوایى و... است.
نظریه 2 ه 8
خبر و نظریه منبع صحیح به نظر مىرسد. راشد
توضیحات سند:
پینوشت:
1. شبه خاطرات، على بهزادى، ص 6 ـ 275
منبع:
کتاب
اتفاقات تاریخی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 275