موضوع: اظهارات شیخ‌صادق چالوئی
تاریخ سند: 30 اردیبهشت 1350
موضوع: اظهارات شیخ‌صادق چالوئی
متن سند:
از: 2/ﻫ تاریخ:30 /2 /1350به: 312 شماره: 1339/ﻫ
موضوع: اظهارات شیخ‌صادق چالوئی
شیخ صادق چالوئی 27 ساله که روز 14 /2 /50 از نجف اشرف به ایران مراجعت نموده در منزل پدر همسرش در بهشهر ساکن می‌باشد. یادشده ضمن صحبت‌هایی از عراق اظهار می‌داشت عراقیها همواره در مقام آزار ایرانیان هستند و در صورتی که حمایت آقای خمینی از ایرانیان مقیم آن کشور نباشد زندگی ایرانیان در عراق بسیار مشکل خواهد بود. سپس در پاسخ سئوالی که از وی گردیده بود آیا طلاب و محصلین که از نجف به ایران می‌آیند ایشان دستوراتی صادر می‌نمایند یا خیر؟ اظهار داشته مشارالیه فقط روحانیون را به آشنائی بیشتر دین و تبلیغات مذهبی تشویق می‌نماید و در خاتمه شیخ‌صادق چالوئی اظهار داشته شایع است دولت ایران به آقای لواسانی1 اهل و ساکن تهران و نماینده آقای خمینی مأموریت داده که خمینی را به ایران بیاورد.2 ولی چالوئی عقیده دارد با توجه به واقعه‌ای که در قم بوجود آمد و بعضی اوقات خمینی اظهار ناراحتی در کلاسهایش از این موضوع می‌نماید تصور نمی‌رود وی به ایران مراجعت نماید%ب
در ساعت 13:00 روز 6 /3 سال 50 به بخش 312 واصل گردید.
آقای محمودی شناسایی و تحت مراقبت [ناخوانا] فایده بهره‌برداری شود. 11 /3 فیش بررسی و ارائه شود. 9 /3
توضیحات سند:
1. آیت‌الله سید محمدصادق لواسانی، فرزند سید ابوالقاسم در سال 1285ﻫ ش در نجف به دنیا آمد. مقدمات علوم حوزوی را در همین شهر طی کرد و بعدها به ایران آمد و در اراک مستقر شد. ایشان با هجرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی از اراک به قم، عازم این شهر شد. آیت‌الله لواسانی در مدرسه دارالشفاء قم با حضرت امام خمینی(ره) آشنا شد و این دوستی تا پایان عمر این بزرگوار ادامه داشت. آیت‌الله لواسانی در طول 25 سال تحصیل و تدریس، اداره مدارسی چون فیضیه و دارالشفاء را به عهده داشت. ایشان پس از عزیمت به تهران نماینده و وکیل تام الاختیار امام بودند. همکاری و پشتیبانی ایشان از حضرت امام (ره) باعث شد که در سال 1351 توسط رژیم شاه بازداشت و مدتی در زندان انفرادی به سر برند. بار دیگر در سال 1353 سه سال به هشتپر طالش تبعید شدند. آیت‌الله لواسانی از روحانیون مبارز و زاهد زمانه خود بودند. پس از انقلاب اسلامی نیز در خانه محقر خود زندگی کرد تا این که در سال 1369 به دیدار معبود شتافت و در حرم حضرت فاطمه معصومه(س) آرمید.ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله سید محمد صادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1393
2. در مقطع زمانی موردنظر شایعاتی در سطح کشور مطرح شده بود که رژیم بعث عراق قصد ترور امام(ره) را دارد. این موضوع باعث نگرانی مردم شده و سفر آیت‌الله لواسانی به عراق به همین منظور بوده است. برخی از پژوهشگران بر این باورند که ساواک خود قصد ترور امام(ره) را داشته و با انتشار این شایعات به دنبال سنجس افکار عمومی و تبعات آن بوده است.