صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت و اظهارات سیدمحمود طالقانی

تاریخ سند: 12 خرداد 1348


موضوع : جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت و اظهارات سیدمحمود طالقانی


متن سند:

به : 312 از : 20 ه 2 شماره : 28522 /20 ه 2 بعدازظهر روز پنجشنبه 8 /3 /48 جلسه بحث و تفسیر هفتگی در مسجد هدایت پس از پایان نماز جماعت که توسط سیدمحمود طالقانی برگزار شد تشکیل گردید و طالقانی در حدود یک ساعت صحبت کرد این سخنرانی بدون استفاده از میکروفن و منبر به صورت نشسته در محراب انجام و محور مطالب روی حدود و حقوق زن از نظر اسلام دور می زد عده حاضرین نسبت به هفته قبل بیشتر بود که در بین آنان دکتر یداللّه سحابی ـ دکتر عباس شیبانی ـ دکتر جواد باهنر ـ محمدعلی یزدان پناه ـ ابوالفضل حکیمی ـ علی اکبر و جهانگیر و حسین عدالت منش ـ اسماعیل کریمخانی ـ مصطفی صادقی ـ احمدعلی بابایی ـ علی سلیمی ـ دکتر مرتضی اقتصاد شناخته شدند.
علی سلیمی ضمن مذاکراتی در مورد این که شنیده می شود ارتشبد آریانا1 را گرفته اند اظهار داشت این مطلب صحیح نیست ولی با عده دیگری از نظامی و غیرنظامی در زندان هستند و ادامه داد اقوام ما که مالک و راننده تانکر نفت می باشد چندی پیش از شرکت نفت در آبادان بنزین گرفت تا برای واحدهای ارتش ببرد هنگام تحویل آن مقامات ارتش برای اختفاء و ذخیره اتومبیل او را زیرزمین دفن کردند و به مدت یک هفته راننده سرگردان بود بعدا آن را از زیر خاک بیرون آورده و آزادش کردند در نتیجه علاوه بر این که این مدت از کار و زندگی افتاد اتومبیلش هم خسارات زیادی دید برای جبران آن به شرکت نفت مراجعه کرد مقامات مربوطه گفتند به ما مربوط نیست به ارتش مراجعه کن به ارتش مراجعه کرد.
.
به یکی از شعب ساواک فرستادند در آنجا هم تهدیدش کردند که اگر قصد تعقیب موضوع را داشته باشد ناراحتش خواهند کرد و این بدبخت هم از ترس، جریان را رها کرد.
حدود ساعت 2115 افراد از مسجد خارج شدند دکتر سحابی و طالقانی نیز به قصد پیاده روی قرار شد با یکدیگر عازم منزل شوند.
نظریه رهبر عملیات : تحقیق مستقیم از نامبرده (علی سلیمی) پیرامون اظهاراتش به حفاظت منبع لطمه وارد خواهد ساخت.
جاجرود

توضیحات سند:

* تاریخ : 11 /3 /48 شماره : 28498 /20 ه 2 موضوع : جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد هدایت بعدازظهر روز پنجشنبه، جلسه بحث و تفسیر هفتگی در مسجد هدایت، تشکیل گردید.
پس از پایان نماز جماعت، سیّدمحمود طالقانی، در حدود ساعت 20 به سخنرانی پرداخت.
نامبرده،ابتدا آیه 25 سوره نساء را ـ که در مورد حرمت زن بود ـ قرائت نمود.
سپس به ترجمه و تفسیر آن پرداخت و مطالبی در مورد شیر دادن و این که چه زنانی به علّت سببی و نسبی بر انسان حرامند و مرد، نمی تواند با آنان ازدواج نماید، بیان نمود.
بعد موضوع شیعه و سنی و اختلاف نظر آنان را پیش کشید و مطالبی در این زمینه گفت: سپس موضوع فحشا را مطرح کرد و گفت: فحشا، زیاد شده و تمام رجال، برای خودشان افتخار می کنند.
طالقانی، در خاتمه در مورد بردگی صحبت کرد و گفت: عده ای، هنوز هم بله قربان گفتن و نوکر پابوسم را کنار نگذاشته اند.
چون پدرش نوکر بوده و با این که خودش احتیاج به چیزی ندارد، باز هم بلی قربان را کنار نگذاشته است.
در صورتی که اسلام، اینها را آزاد کرده و بردگی و غلام فروشی را منع کرده است.
در حدود ساعت 20:20 دکتر جواد باهنر، به مسجد آمد و چون طالقانی را مشغول صحبت دید، در گوشه ای از مسجد نشست و صحبت نکرد.
افراد شناخته شده، عبارت بودند از: خلیل شالچی، مصطفی صادقی، علی صادقی، سیّدابراهیم موسوی و عباس شیبانی.
تعداد جمعیت نسبت به هفته قبل بیشتر و در حدود 70 نفر بود.
نظریه رهبر عملیات : سیّدمحمود طالقانی، با این که قبلاً از وعظ و تفسیر منع گردیده، مدّتی در حدود دو هفته است که همه شب در مسجد هدایت، به تفسیر آیات قرآن می پردازد که قبلاً نیز، در این مورد گزارش خبری ایفاد گردیده است.
رونوشت، برابر اصل است.
اصل، شماره 123017 می باشد.
1ـ حسین منوچهری معروف به بهرام آریانا فرزند صدرالدین در سال 1285 شمسی در تهران به دنیا آمد.
نسب مادری او به منوچهرخان معتمدالدوله والی اصفهان می رسد که به حمایت از علی محمد باب مشهور بود و در سرکوب ایلات و عشایر جنوب به ویژه ایلات بختیاری و ممسنی، به عنوان یکی از کارگزاران قسی القلب دوران قاجاریه شهرت داشت.
آریانا در سال 1304 به دانشکده افسری رفت.
او با خسرو روزبه دوستی صمیمانه داشت.
در جنگ جهانی دوم به نازیسم و هیتلریسم گرایش پیدا کرد و به همکاری با حزب کبود حبیب اللّه نوبخت پرداخت که به همین علت در زمان اشغال ایران توسط متفقین به همراه فضل اللّه زاهدی، حسن بقایی و نادر باتمانقلیچ مدت کوتاهی، بازداشت شد.
بعد از شهریور 1320 وی که از وابستگان حسن ارفع و از اعضای حزب او که مهمترین پایگاه انگلستان در ایران بود، به شمار می رفت، در دستگاه وی به ریاست رکن یکم ستاد ارتش رسید.
آریانا که به علت گرایشات شدید باستان گرایانه در سال 1329 نام و شهرت خود را از حسین منوچهری به بهرام آریانا تغییر داده بود، در ارتش استفاده از واژه های عربی را منع نمود.
او به صراحت نسبت به اسلام و قرآن اهانت می کرد و شاهنامه فردوسی را کتاب آسمانی می دانست.
وی در دوران حکومت مصدق به عنوان وابسته نظامی به فرانسه رفت و پس از کودتای ننگین 28 مرداد، به عنوان فرمانده نیروی زمینی، فرماندهی لشکر یک گارد و ژنرال آجودان شاه، فعالیت کرد.
در اسفند ماه 1341 به علت شناختی که از سوابق معتمدالدوله ـ جد مادری وی ـ در سرکوب عشایر در دسترس بود، به عنوان فرمانده عملیات سرکوب شورش عشایر فارس، انتخاب شد و با شیوه های خشن از جمله بمباران هوایی منطقه، این مأموریت را به انجام رساند و مورد توجه گراتیان یاتسویچ ـ افسر اطلاعاتی سیا در ایران ـ قرار گرفت و در سال 1344 به ریاست ستاد ارتش رسید و تا سال 1348 در این سمت، باقی ماند.
آریانا که در سال 1357 در اوج حرکت های مردمی، برای مقابله با انقلاب اسلامی، از دست اندرکاران تظاهرات حمایت از قانون اساسی بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به پاریس گریخت و با حمایت سازمان های جاسوسی غرب، به فعالیت علیه انقلاب اسلامی مشغول شد.
وی با گرفتن یک میلیون دلار از شاپور ریپورتر، به سازماندهی ارتشیان فراری اقدام کرد و ابتدا در شهر یارولی عراق در نزدیکی مرزهای ایران به خرابکاری پرداخت که پس از شروع جنگ تحمیلی این پایگاه را به نزدیکی دریاچه وان در کشور ترکیه منتقل کرد.
بهرام آریانا که به پوچی تلاش های خود پی برده بود، پس از چندی به پاریس بازگشت و در سال 1365 در آن شهر درگذشت.

منبع:

کتاب پایگاه‌های انقلاب اسلامی، مسجد هدایت به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 41

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.