موضوع: شرکت دانشجویان در مراسم چهلم دکتر محمد مصدق ۱
تاریخ سند: 2 اسفند 1346
موضوع: شرکت دانشجویان در مراسم چهلم دکتر محمد مصدق ۱
متن سند:
رونوشت گزارش خبر شماره ۳۸۶۲۶/۲۰ ه 2 – ۲/۱۲/۴۶ منبع ه ۲ - عمیدیموضوع: شرکت دانشجویان در مراسم چهلم دکتر محمد مصدق ۱ 13461202
دانشجویان مشروحه زیر که در یک قطعه عکس پیوست مشخص می‌باشند در مراسم چهلمین روز درگذشت دکتر محمد مصدق در احمدآباد حضور داشته‌اند و به ترتیب شماره عبارتند از:
۱- محمود غفرانی فارغ‌التحصیل دانشکده حقوق رشته قضائی
۲- کوپائی دانشجوی دانشکده فنی سال ۲ یا ۳
۳- فریدون عمیدی دانشجوی سال چهارم حقوق
۴- یحیی مهاجر دانشجوی سال چهارم اقتصاد
۵- تربیت دانشجوی سال چهارم اقتصاد
ضمناً یحیی مهاجر از سمپاتهای حزب ملت ایران بوده و در مجلس میهمانی که چندی قبل در منزل هدایت‌الله متین‌دفتری با حضور عده‌ای ازجمله جلال آل‌احمد و همسرش (سیمین دانشور) داریوش فروهر و همسرش (پروانه اسکندری) رضا شایان و همسرش، میرحسین سرشار، منوچهر صفا، مصطفی ملاذ، بهمن پورشریعتی، منوچهر محمدی شجاع، دکتر کاظم سامی، محمد حسین شاه محمد، منصور سروش، منوچهر مسعودی و علی‌اصغر بهنام تشکیل گردیده نیز حضور داشته است.
ملاحظات - هدایت‌الله متین‌دفتری سال گذشته در شب یلدا از عده‌ای از عناصر جبهه ملی دعوت نموده بود که چگونگی به‌موقع گزارش شده است و در سال جاری این برنامه را به‌عنوان جشن سده تجدید کرده و گرچه در این جلسات تصمیم قاطعی گرفته نمی‌شود ولی منظور نهایی وی از اجراء این برنامه‌ها آشنایی افراد با یکدیگر و همبستگی بیشتر آنها می‌باشد و مشارالیه از هیچ کوششی جهت احیاء نمودن وضع جبهه ملی خودداری نمی‌نماید و به‌طوری‌که قبلاً هم اعلام گردیده بیژن جزنی قبل از بازداشت با متین‌دفتری تماس داشته است. مشخصات دانشجویان فوق‌الذکر متعاقباً ایفاد خواهد گردید. رونوشت برابر اصل است. ۱۲۱۲۲۱
______________
۱- محمد مصدق: در سال ۱۲۶۱ ش در خانواده ثروتمند و متنفذ چشم به جهان گشود. پدرش میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر بود. مادر مصدق، ملک تاج خانم، نجم السلطنه، از طرف پدر نوه بزرگ فتحعلی شاه، خواهر عبدالحسین میرزا فرمانفرما و عموزاده ناصرالدین شاه بود. زمانی که مصدق ده‌ساله بود پدرش درگذشت. مصدق در سن ۱۹ سالگی با ضیاء السلطنه ازدواج کرد. پس از استقرار مشروطیت در سال ۱۲۸۵ ش در انتخابات مجلس دوم مصدق از طبقه اعیان و اشراف برای نمایندگی مجلس برگزیده شد اما به دلیل آنکه سنش به سی سال - حدنصاب برای انتخاب شدن نمی‌رسید نتوانست به مجلس راه یابد. در این زمان مصدق عضو انجمن «جامع آدمیت» بود البته چند هفته‌ای بیش در این جامع نماند و به «جامع انسانیت که علی‌اکبر دهخدا عضو فعال آن بود پیوست. کمتر از یک سال بعد از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه یعنی در سال ۱۲۸۷ مصدق برای تحصیل به فرانسه رفت ولی به علت بیماری پس از چندی به ایران بازگشت اما چندی بعد مجدداً به اروپا بازگشت و در نوشاتل سوئیس به تحصیل حقوق پرداخت و رساله دکترای خود را با عنوان «وصیت در فقه اسلامی» ارائه داد و در آستانه جنگ جهانی اول به ایران بازگشت و به دعوت محمد علی فروغی، ذکاءالملک به کادر استادان مدرسۀ حقوق و علوم سیاسی پیوست. در سال ۱۲۹۴ در زمان نخست‌وزیری مستوفی الممالک مصدق از سوی مجلس کمیسیون ۵ نفره تطبیق حوالجات دولتی» در وزارت مالیه شد. مصدق یک چند والی فارس شد پس از کودتای ۱۲۹۹ استعفاء خود را تقدیم احمد شاه کرد سه هفته بعد با استعفاء او موافقت شد. به دنبال برکناری ناگهانی سید ضیاء از نخست‌وزیری، قوام که در توقیف پسیان بود به نخست‌وزیری رسید و مصدق را به‌عنوان وزیر مالیه برگزید. با سقوط قوام، مصدق نیز از هیئت دولت بیرون آمد. مدتی بعد در کابینه مشیرالدوله والی آذربایجان شد ولی پس از چندی استعفاء داد. مصدق در کابینه بعدی مشیرالدوله وزیر خارجه شد ولی با نخست‌وزیر شدن رضاخان علیرغم دعوتی که از وی به عمل آمد تا در کابینه بماند وی استنکاف ورزید و در جبهه مخالف رضاخان قرار گرفت. مصدق به مجلس پنجم راه یافت و در سال ۱۳۰۲ عضو کمیسیون معارف مجلس شد. در سال‌های ۱۳۰۶ - ۱۳۲۰ مصدق کاملاً از صحنه سیاست کناره گرفت. در سال ۱۳۱۹ مصدق بازداشت و به زندان بیرجند تبعید شد. در اواخر سال ۱۳۲۱ در انتخابات مجلس چهاردهم مصدق نماینده اول تهران شد. مصدق همچنین علیرغم تقلباتی که در انتخابات روی داد به مجلس پانزدهم راه یافت و مبارزه‌ای گسترده علیه تقلبات انتخاباتی دولت را رهبری کرد. در ۲۲ مهر ۱۳۲۸ مصدق و ۱۹ تن دیگر علیه تقلبات انتخاباتی در دربار متحصن شدند که متعاقب آن جبهه ملی تشکیل گردید.
به دنبال فعل و انفعالات سیاسی و تصویب لایحه پیشنهادی جبهه ملی در مورد ملی کردن نفت شمال و جنوب ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ ش. مصدق لایحه و ماده‌ای در مورد خلعید از شرکت نفت را تدوین و پیشنهاد کرد به دنبال آن مصدق در اردیبهشت ۱۳۳۰ با اکثریت آراء به نخست‌وزیری برگزیده شد. مصدق پس از بازگشت از دادگاه لاهه و گشایش مجلس هفدهم استعفاء داد ولی مجدداً مجلسین به او رأی تمایل دادند در ۲۵ تیر هنگامی‌که مصدق اعضاء کابینه را به شاه معرفی می‌کند تقاضا کرد خود وزیر جنگ شود شاه نپذیرفت و مصدق استعفاء داد و احمد قوام به نخست‌وزیری رسید. با اعتراضات عمومی و قیام ۳۰ تیر احمد قوام مجبور به استعفا گردید و مصدق مجدداً به نخست‌وزیری منصوب شد. اما به‌واسطه اقدامات مصدق و شکاف در میان نیروهای ملی و مذهبی و کارشکنی‌های عناصر توده‌ای و فعالیت‌های شبکه به دامن به رهبری شاپور ریپورتر کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ محقق شد و دکتر مصدق پس از محاکمه به احمدآباد تبعید گردید و سرانجام در ۱۴ اسفند ۱۳۴۵ در سن ۸۵ سالگی به علت بیماری سرطان درگذشت.