موضوع: حق رأی زنان
متن سند:
تاریخ: ۲۶/۸/۱۳۴۱
موضوع: حق رأی زنان
به طوری که اطلاع دارند عدهای از علمای۱ قم شرحی در مورد حق رأی زنان به عنوان این که شرکت زنها در انتخابات با شرع مقدس اسلام مغایر است تلگرافی به جناب آقای نخست وزیر۲ مخابره کردهاند. علمای یزد هم به پیروی از علمای قم در روز چهارشنبه ۲۴ آبان تلگرافی به پیشگاه مبارک بندگان اعلی حضرت همایون شاهنشاه تقدیم داشتهاند و از پیشگاه ملوکانه تقاضا کردهاند که از شرکت زنها در انتخابات جلوگیری شود. در روز پنجشنبه ۲۵ آبان عدهای از علما و وعاظ در منزل جناب آقای صدوقی اجتماع نموده و قرار گذاشتند که موضوع فوق را بر سر منابر با مردم در میان گذاشته و افکار عمومی را به نفع خود تحریک نمایند. در روز جمعه ۲۶ آبان که در مسجد حظیره روضه خوانی بود و جمعیت انبوهی حضور داشتند چند نفر از وعاظ بالای منبر رفته و اول۳ متن تلگراف آقای آیتالله خمینی که به عنوان آقای نخست وزیر۴ مخابره شده را برای مردم خواندند و ضمناً به مردم یادآور شدند که این موضوع شرکت زنها در انتخابات بر خلاف شرع مقدس اسلام است و هرکس بر خلاف دستور اسلام رفتار کند ما تا آخرین رمق با وی مخالفت خواهیم کرد. وعاظ فوق عبارتند از آقای سید ناصر - آقای ربانی – آقای آیتاللهی این شخص غیر از آیتاللهی دبیر فرهنگ است و این جانب نیز در این مجلس از اول تا آخر حضور داشتهام این افراد تا کنون در مجالس همچنان به گفتار خویش درباره شرکت زنان در انتخابات ادامه میدهند و این عمل نتایج خوبی ندارد. به نظر این جانب گفتار آنها صد در صد در مردم تأثیر نموده و ممکن است ناراحتیهایی تولید نماید. و ضمناً از طرف اولیای امور و مسئولان امور شهر از کار آنها جلوگیری به عمل نیامده است. موضوع دیگر مجالس ترحیمی که به مناسبت شهادت مرحوم مهندس ملک عابدی۵ برپا شده است.
۱- در حسینیه بزرگ فهادان روز جمعه ۲۶ آبان از طرف اهالی فهادان و این جانب نیز شرکت داشتهام.
۲- در مسجد جامع کبیر به وسیله آقای قریشی کفیل اداره کشاورزی (جمعه شب).
۳- در محله مریم آباد به وسیله اهالی مریم آباد.
در تمام این مجالس مردم در ضمن ابراز احساسات نسبت به شخص اول مملکت از پیشگاه پروردگار بقای سلامت و عظمت پدر تاجدار را برای همیشه خواستار شدند.
اصل در پرونده انجمنهای ایالتی و ولایتی.
توضیحات سند:
۱- در مهرماه ۱۳۴۱ لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی که روح اصلی آن را اسلام زدایی تشکیل میداد و از جمله مواد آن حق رأی به زنان بود از تصویب هیأت دولت گذشت. در پی انتشار این خبر علمای قم با ارسال پیام و تلگراف مراتب اعتراض خود را به این تصویب نامه اعلام داشتند، از آن جمله تلگرام مرحوم آیتالله نجفی مرعشی به شاه در تاریخ ۱۷/۸/۴۱ و نامه مرحوم آیتالله گلپایگانی به علم نخست وزیر به تاریخ ۲۶/۸/۴۱ و تلگرام مرحوم آیتالله اراکی به شاه در تاریخ 9 /3 /1342 میباشد. (ر، ک: کتاب اسناد انقلاب اسلامی، ج ۱، از انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی)
۲- نخست وزیر - اسدالله علم فرزند محمد ابراهیم خان شوکت الملک علم، به سال ۱۲۹۸ ه ش. در بیرجند متولد شد. از تحصیلات این خانزاده متمول بیرجندی اطلاع صحیحی در دست نیست.
احتمالاً تحصیلات او بیش از دیپلم کشاورزی ادامه نیافت، هرچند در بیوگرافیهای رسمی از او با عنوان «مهندس کشاورزی» یاد کردهاند. امیر اسدالله علم به توصیه پدرش، در سال ۱۳۱۸ در سن بیست سالگی با ملک تاج، دومین دختر قوام، ازدواج نمود و از وی دارای دو دختر شد. او در ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ در ۵۸ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سرطان درگذشت. وی در بین سالهای ۱۳۴۰ مدتی نخست وزیر و از ۱۳۵۶ مقتدرترین چهره دربار پهلوی بشمار میرفت. (ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ص ۲۳۱)
۳- امام خمینی در ۲۸/۷/۱۳۴۱ و ۱۵/۸/۱۳۴۱ چند تلگراف در خصوص لغو تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی خطاب به نخست وزیر وقت، امیر اسدالله علم، ارسال فرمودند، در بخشی از تلگراف اول چنین آوردهاند: در تعطیلی طولانی مجلسین دیده میشود دولت، اقداماتی را در نظر دارد که مخالف شرع اقدس و مباین صریح قانون اساسی است. مطمئن باشید تخلف از قوانین اسلام و قانون اساسی و قوانین موضوعۀ مجلس شورا برای شخص جنابعالی و دولت ایجاد مسئولیت شدید در پیشگاه مقدس خداوند قاهر و نزد ملت مسلمان و قانون خواهد کرد ... و در پایان تلگراف آمده است: در خاتمه یادآور میشود که علمای اعلام ایران و اعتاب مقدسه و سایر مسلمین در مورد مخالف شرع ساکت نخواهند ماند ... (ر، ک: نهضت امام خمینی، ج ۱، ص ۱۵۴ سید حمید روحانی)
۴- امام خمینی در مخالفت با تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی در موضوع حق رأی به زنان در سخنرانی تاریخی خود در دوم ذی الحجه سال ۱۳۸۳ فرمودند: «ما با ترقی زنها مخالف نیستیم، ما با این فحشا مخالفیم، با این کارهای غلط مخالفیم مگر مردها در این مملکت آزادی دارند که زنها داشته باشند؟! مگر آزادی زن و مرد با لفظ درست میشود؟! (ر،ک: نهضت امام خمینی، ج ۱، ص ۴۵)
۵- ملک عابدی رئیس سازمان به اصطلاح اصلاحات ارضی فیروز آباد فارس بوده که در تاریخ ۲۲/ آبان سال ۱۳۴۱ در پی مخالفت ایلات و عشایر فارس با برنامه شاهانه و رفرم ارضی توسط اشخاص ناشناس به قتل رسید و رژیم شاه با اعلام عزای ملی و قطع برنامههای عادی رادیو در تسریع اصلاحات شاهانه داد سخن داد و تبلیغات وسیعی راه انداخت و به این بهانه عده زیادی از مخالفان دولت را در فارس دستگیر نمود.
منبع:
کتاب
شهید آیتالله حاج شیخ محمد صدوقی صفحه 2