صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع: دبیرستان کمال نارمک ‌

موضوع: دبیرستان کمال نارمک ‌


متن سند:

به: تیمسار ریاست ساواک، مدیریت کل اداره سوم ۳۱۲
از: ساواک تهران شماره:‌۱۹۴۶۰/۲۰هـ/۲
موضوع: دبیرستان کمال نارمک ‌

عطف به ۴۸۸۴۴/۳۱۲-۲۱/۸/۴۵ پاسخ موارد خواسته شده به شرح زیر اعلام می‌گردد
۱- در حال حاضر عباس صاحب‌الزمانی - محمدعلی رجائی - جلال‌الدین فارسی - دکترجواد باهنر از طرفداران جمعیت نهضت آزادی و از دوستان صمیمی دکتر یداله سحابی می‌باشد
ضمناً ابوالقاسم ملک‌زاده نیز از نظر حفظ موقعیت دنباله رو عقاید این افراد است. در حال حاضر فعالیت‌های کارکنان دبیرستان کمال نارمک توسط منبع ۵۳۷ تا حدود امکان تحت مراقبت است و آموزش لازم بوی داده شده است.
۲- فعلاً تا پیدایش فرد جدیدی که در هدف باشد از وجود منبع ۵۳۷ که علاقمند بکار می‌باشد استفاده می‌شود.
٣- اعمال و رفتار عباس صاحب‌الزمانی و جلال‌الدین فارسی توسط منبع ۵۳۷ تحت نظر و مراقبت است و نشریات پیوست نامه معطوفی در داخل دبیرستان تهیه و توزیع می‌گردد. ضمناً یکدستگاه ماشین پلی کپی که برقی و دستی هم می‌باشد در طبقه دوم ساختمان در اطاق محمدعلی رجائی قرار دارد که عباس صاحب‌الزمانی هم کلید آن را دارد و هر دو در مواقع لازم از آن استفاده می‌نمایند.
رئیس ساواک تهران - نواب

توضیحات سند:

۱-دبیرستان ملی کمال نارمک دکتر یدالله سحابی با انگیزه کار درازمدت فرهنگی و تربیت نسل جوان متدین تصمیم گرفت دبیرستانی را تأسیس نماید وی که استاد زمین‌شناسی در دانشگاه تهران بود و با اداره کل آموزش و پرورش تهران هم مناسبات خوبی داشت به دوستان خود گفته بود مایل است دبیرستان‌های شبانه روزی دخترانه و پسرانه‌ای به سبک دبیرستان البرز که فرزندان افراد متمول در آنجا ثبت‌نام می‌کنند تأسیس نماید و بدین منظور قطعه زمینی را تهیه نمود و به مؤسسه فرهنگی اخلاق که مؤسسه‌ای با پوشش کارهای فرهنگی بود اهدا کرد. برای تکمیل کار آموزش در این دبیرستان مقدمات تأسیس هنرستان فنی کارآموز در شرق دبیرستان کمال فراهم شد. قرار شد زمین‌های بین این دو نقطه خریداری و آنها را که در حقیقت به لحاظ تئوری و فنی و عملی مکمل یکدیگر بودند بهم متصل سازند اما با دخالت ساواک بین این دو مرکز فاصله افتاد و آن زمینها به خانه‌های مسکونی تبدیل گردید.
قبل از تأسیس و بنای دبیرستان در زمین مورد نظر چادر بزرگی نصب می‌کردند و در ماه محرم شهید مطهری بمدت ده شب در آن محل سخنرانی می‌کرد. کار بنای دبیرستان کمال از سال ۱۳۳۵ آغاز و در سال ۱۳۳۷ خاتمه یافت. دبیرستان از سه طبقه تشکیل می‌شد در گوشه‌ای از آن مسجدی هم ساخته شد که در آن به بیرون باز می‌شد و در مناسبتهای مذهبی از مردم برای حضور در آن که افرادی نظیر دکتر بهشتی - شهید مطهری - مهندس بازرگان - دکتر سحابی و شهید باهنر سخنرانی می‌کردند؛ دعوت به عمل می‌آمد. گاهی به مناسبت فرارسیدن عید فطر نماز عید توسط مرحوم آیت‌الله طالقانی هم در آن برگزار می‌گردید. به‌تدریج دامنه فعالیت‌های فرهنگی دبیرستان کمال توسعه یافت و دانشجویان مسلمان از استانهای دیگر برای حضور در مجالس کنفرانس و سمینارهائی که برگزار می‌شد و در این سمینارها کسانی نظیر استاد محمدتقی شریعتی از مشهد حضور یافته و سخنرانی می‌کردند حضور می‌یافتند. با این‌گونه فعالیتها به‌تدریج بر حساسیت‌های ساواک افزوده می‌شد می‌شد چون می‌دید هم شاگردان و هم معلمان مذهبی به شرکت در جلسات آن از خود تمایل زیادی نشان می‌دهند. آن گونه که در محاکمه دکتر سحابی در سال ۱۳۴۲ دیده می‌شود از این دبیرستان در کنار مسجد هدایت که سنگر فعالیت‌های مرحوم آیت‌الله طالقانی بود و نیز انجمن اسلامی مهندسین که مهندس بازرگان و جمعی دیگر آن را اداره می‌کردند و جلسات خود را در دبیرستان کمال هم تشکیل می‌دادند به‌عنوان سه کانون خطر نام برده شده است در این جلسات به دکتر سحابی گفته می‌شد شما باد می‌کارید و ما طوفان درو می‌کنیم هرچند فعالیت شما علنی است. در دبیرستان کمال افرادی نظیر شهید باهنر که توسط علی گلزاده غفوری معرفی شد و نیز دکتر بهشتی که از قم به تهران تبعید شده بود و جلال‌الدین فارسی که از مشهد به تهران آمده بود باضافه جمعی از اساتید دانشگاه که از شاگردان دکتر سحابی در دانشگاه تهران بودند نظیر دکتر علی درویش زاده و نیز افرادی مانند دکتر اسدی لاری - دکتر سید محمدمهدی جعفری و دانش آشتیانی و... تدریس می‌کردند. با دستگیری برخی از این عناصر فعال سیاسی دبیرستان در سال ۱۳۴۲ در آستانه تعطیلی قرار گرفت. ساواک فشار و کنترل خود را بر دبیرستان مرتب افزایش می‌داد و برای تعطیلی آن به دنبال بهانه میگشت. یکی از کارهای ساواک اعزام مدیران دولتی برای اداره دبیرستان بود تا بدین‌وسیله فعالیت‌هایی را که در دبیرستان صورت می‌گرفت تحت نظارت داشته باشد. دبیرستان کمال تنها دبیرستانی بود که در هیچ‌یک از کلاس‌ها و دفتر آن عکس شاه دیده نمی‌شد یک‌بار که مدیر دولتی مقداری عکس به مدرسه آورد و در کلاس‌ها نصب شد با عکس‌العمل دانش‌آموزان از بین رفت. پس از این ساواک بهانه‌ای تراشید و با نوشتن شعارهای ضدحکومتی بر در و دیوار کلاس‌ها سعی در تعطیلی دبیرستان داشت که این شعارها به‌جز یک شعار که پشت در یکی از کلاس‌ها بود و دیده نشد بسرعت پاک‌سازی شد و ساواک در تفتیشی که نمود همان یک مورد را که خود نوشته بود بهانه کرد و در سال ۱۳۵۳ دبیرستان را رسما تعطیل کرد و مدارک دانش‌آموزان به دبیرستان دیگری انتقال داده شد. تا قبل از اعزام روسای دولتی برای اداره دبیرستان ریاست دبیرستان با دکتر یداله سحابی مؤسس آن و معاونت و نظارت آن بر عهده شهید رجایی و عباس صاحب‌الزمانی و حسین خوشنویسان بود.

منبع:

کتاب شهید محمدعلی رجایی به روایت اسناد ساواک صفحه 85

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.