موضوع : شیخ عبداللّه نظرى فرزند عبدالنبى
تاریخ سند: 7 بهمن 1356
موضوع : شیخ عبداللّه نظرى فرزند عبدالنبى
متن سند:
سند شماره (90)به: 312 1107 تاریخ گزارش: 7 /11 /36
از: 2 ه 1 شماره گزارش: 3220 /2 ه 1
موضوع : شیخ عبداللّه نظرى فرزند عبدالنبى
نامبرده بالا مورخه 14 /11 /36 در مسجد جامع سارى به منبر رفته اظهار مى‌نماید این روزنامه‌نویسان در این مملکت میلیونر شدند و هرچه خواستند نوشتند ولى تاکنون هیچ وقت دیده نشده است کلمه‌اى درباره عدالت و عفت و پاکدامنى و مسائل دینى بنویسند سپس در مورد اسلام سخنرانى و بیان مى‌نماید دنیاى مسیحیت و دنیاى کلیسا دارد از قوانین اسلام انتقاد مى‌نماید مثلاً از تعدد زوجات انتقاد کرده است در صورتى که در دین اسلام داشتن چند زن داراى شرایطى مى‌باشد ولى آنها چهل تا زن غیرقانونى و غیرشرعى دارند باز کمشان است مردم شما بیدار باشید و گول این حرفها را نخورید و در قسمتى از سخنرانیهاى خود به مسخره مى‌گوید الحمداله شکر خدا که در مملکت ما اصلاً بى‌عدالتى، آدم‌کشى و حق‌کشى زجر و شکنجه وجود ندارد این را مى‌گویند اجتماع با تمدن. سپس اضافه مى‌نماید در زمان سابق وضع این چنین نبوده همه مردم به مسجد مى‌آمدند و از عالم کسب تکلیف مى‌کردند حتى فتحعلى‌شاه قاجار روزه مى‌گرفت که روزى اطرافیانش به او گفتند تو نباید روزه بگیرى ممکن است عصبانى شوید و فتواى قتل کسى را بدهید شاه از مجتهد کسب تکلیف نمود مجتهد بالاى دستخط شاه نوشت شما باید روزه بگیرید و عصبانى هم نباید بشوید آرى مردم در آن زمان به روحانى ارزش قائل بودند شما باید بیدار باشید و دین خود را حفظ نمایید و ادامه مى‌دهد که آیت‌اللّه گلپایگانى1 در قم سخنرانى کرده و فرموده ما روحانیون علم و بیرق را از دوش پایین نمى‌گذاریم کشته مى‌شویم ولى زیربار نمى‌رویم.
نظریه شنبه: عنوان مطالب فوق وسیله شیخ نظرى صحت دارد.
نظریه یکشنبه: با توجه به صداقت و دسترسى شنبه خبر به احتمال قوى صحیح مى‌باشد. هوشمند
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه تأیید مى‌شود.% رومى
توضیحات سند:
1. آیت‌اللّه العظمى سید محمدرضا گلپایگانى در سال 1277 شمسى در روستاى گوگد در شش کیلومترى گلپایگان دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتى را نزد پدر، آیت‌اللّه ملاتقى گوگدى، آقا ضیاءالدین اراکى و آیت‌اللّه شیخ عبدالکریم حائرى یزدى گذرانید. پس از تأسیس حوزه علمیه قم، به دعوت آیت‌اللّه‌العظمى حائرى یزدى به قم رفته و مدارج عالى علوم حوزوى را در این شهر کسب نمود. تبحر ایشان در علم فقه موجب شد که هفتاد سال مدرس این علم در حوزه علمیه قم باشد. وى همچنین از مهاجرت علما و زعماى حوزه علمیه نجف به قم در سال 1341 هجرى قمرى کمال بهره را برد و براى مدتى هر چند کوتاه از محضر درس برخى از آنان همچون آیت‌اللّه سیدابوالحسن اصفهانى، آیت‌اللّه نائینى و غروى اصفهانى بهره‌مند گردید. با درگذشت آیت‌اللّه حائرى، آقاى گلپایگانى مسئولیتهاى سنگین‌ترى را متقبل شد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول همت گماشت و تا پیش از ارتحال، همواره کلاس درس خارج معظم‌له در مسجد اعظم قم، یکى از بزرگترین مکاتب تدریس علوم دینى بود. در پى درگذشت آیت‌اللّه بروجردى نیز بخش اعظم وظائف آن عالم ربانى در اداره حوزه علمیه قم به ایشان واگذار شد. با شروع نهضت اسلامى مردم ایران به رهبرى حضرت امام خمینى سلام‌اللّه علیه ایشان همواره حامى نهضت و پشتیبان امام بود. بیشتر اعلامیه‌هاى مراجع در مسیر مبارزه با رژیم شاه را امضا مى‌کرد و در جلساتى که علماى قم در اوایل نهضت تشکیل مى‌دادند، شرکت مى‌نمود. همگام با امام و دیگر مراجع، عید 1342 را به دلیل اصرار رژیم بر اجراى لوایح ششگانه (انقلاب سفید) تحریم و بعد از تبعید امام به ترکیه نیز از این اقدام رژیم به شدت ابراز ناخشنودى کرد. واکنشهاى سیاسى حضرت آیت‌اللّه العظمى گلپایگانى نسبت به مسائل روز ایران و جهان اسلام، رژیم پهلوى را همواره وادار مى‌کرد که از موضع‌گیریهاى ایشان بیمناک باشد. مراسم نیایشى که ایشان در سال 1352 براى پیروزى مسلمانان در جنگ با اسرائیل برپا کرد، در آن زمان واکنش قابل توجهى به همراه داشت. اعلامیه‌هایى که علیه رژیم شاه در مناسبتهاى مختلف به ویژه در سالهاى 56 و 57 از سوى ایشان صادر مى‌شد، تنور مبارزه مردم را علیه رژیم شاه گرم نگاه مى‌داشت. در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى در زمستان 1357 ایشان با انتشار اعلامیه‌هایى از ارتش خواست که به ملت بپیوندد و اعلام کرد : «هر کس مردم را به گلوله ببندد، قرآن را به گلوله بسته است.» پس از پیروزى انقلاب اسلامى در مقاطع حساس شاهد حمایت ایشان از نظام اسلامى و جمهورى اسلامى بوده‌ایم. در طول جنگ تحمیلى نیز همواره مشوق رزمندگان اسلام بود و بارها نمایندگان ایشان براى تقویت روحیه رزمندگان به جبهه رفتند. در تمام انتخابات در صحنه بود و مردم را تشویق و ترغیب به رأى دادن مى‌کرد. ایشان علاوه بر انجام اقدامات خیریه از قبیل احداث مدارس، بیمارستانها و سایر خدمات عام‌المنفعه، چندین اثر تألیفى از خود به یادگار گذاشته‌اند که از آن جمله است : حاشیه بر عروه‌الوثقى، حاشیه بر رسائل، مناسک حج، تألیفى در فقه و کتابى در اصول.حضرت آیت‌اللّه العظمى گلپایگانى در 19 آذر 1372 به ملکوت اعلى پیوست و پس از تشییع پرشکوه در تهران و قم، در جوار حضرت معصومه سلام‌اللّه علیه به خاک سپرده شد.
ر. ک : روزنامه رسالت، 27 آذر 1372، صص 4 و 10 ویژه نامه