موضوع گزارش : نظام وظیفه طلاب
تاریخ سند: 30 دی 1342
موضوع گزارش : نظام وظیفه طلاب
متن سند:
گیرنده : مقامات ساواک بترتیب سلسله مراتب فرستنده : بخش 321 محترما معروض میدارد اینجانب در اجرای امر روز 30 /10 /42 باداره کل نظام وظیفه رفته و با تیمسار سرتیپ احمد بینا1 رییس اداره مزبور ملاقات و درباره روش اداره کل نظام وظیفه نسبت بطلاب مشمول مذاکره نمودم.اینک نتیجه مذاکرات خود را با تیمسار بینا و چند نفر از روسا شعبه های مربوطه در اداره نظام وظیفه بشرح زیر باستحضار میرساند : تا قبل از فروردین سال جاری روش اداره نظام وظیفه در مورد طلاب علوم دینی چنین بود که هر کس وزارت فرهنگ بعنوان محصل علوم دینی میشناخت و باداره نظام وظیفه معرفی میکرد اداره نظام وظیفه او را معاف تحصیلی میدانست.
اما در فرودین ماه امسال بر اثر اقدامات مخالفت آمیز عده ای از روحانیون افراطی برای آنکه اداره مزبور طلاب مشمول را در فشار گذارد روش خود را نسبت بآنان تغییر داده و بخشنامه ای بمضمون پائین بعنوان حوزه های نظام وظیفه و وزارت فرهنگ صادر کرد : در علوم دینی کسی میتواند دانشجو باشد که ارزش تحصیلاتش مطابق با دیپلم باشد.
و از فارغ التحصیلان علوم دینی کسی میتواند معاف از خدمت سربازی گردد که بدرجه اجتهاد یا فتوی رسیده باشد.
بنابراین حوزه ها کارت معافی تحصیلی همه طلاب علوم دینی را مورد تجدید نظر قرار دهند و هر کس را که بلامانع بود فورا بنزدیک ترین مرکز آموزش اعزام دارند.
منبعد هم با تحصیل طلاب علوم دینی در حوزه های علمیه فقط در صورتی موافقت شود که دارای دیپلم باشند.
در پاسخ این سئوال که اداره نظام وظیفه طبق چه مدرکی معاف بودن طلاب را مشروط بر دیپلمه بودن آنان دانست.
در صورتی که قبلاً هر محصل علوم دینی را معاف میشناخت؟ اظهار داشتند : قبلاً اشتباه شده بود.
شرط دارا بودن دیپلم برای معافیت طلاب در نتیجه تفسیر مفاد تبصره دوم از ماده 62 قوانین خدمت نظام وظیفه بعمل آمده است.
تبصره مزبور چنین می گوید : (دانشجویان ـ طلاب علوم دینیه ـ که مطابق برنامه وزارت فرهنگ مشغول تحصیل هستند مشمول ماده 72 و 73 این قانون خواهند بود).
مفاد ماده های 72 و 73 این است که دانش آموزان دوره دوم دبیرستانها و دانشجویان آموزشگاههای عالی تا موقعی که تحصیلات خود را در دبیرستان ها و دانشکده ها ادامه میدهند از احضار بخدمت معاف هستند.
در اداره نظام وظیفه میگفتند.
چون طلاب مشمول که بعلت تحصیل معاف از خدمت میباشند در تبصره مورد بحث بعنوان (دانشجو) یاد شده اند و دانشجو به شخصی گفته میشود که تحصیلاتش ما فوق دیپلم باشد لذا در بخشنامه اشاره شده دستور داده شد فقط بطلابی که ارزش تحصیلات آنها مطابق دیپلم است کارت معافی تحصیلی بدهند.
در پاسخ این سئوال که تفسیر فوق را اداره نظام وظیفه راسا انجام داد یا خیر؟ اظهار داشتند کمیسیونی با شرکت نمایندگان وزارت فرهنگ ـ ستاد بزرگ ارتشتاران ـ اداره کل نظام وظیفه و دفتر ویژه اطلاعات تشکیل گردید و تبصره مزبور را تفسیر کرد.
پس از اجراء مفاد بخشنامه یاد شده شکوائیه هائی بمقامات مختلف واصل گردید و پس از چند ماه نظر باینکه سیاست دولت نسبت بروحانیون ملایم شده بود مجددا بموضوع نظام وظیفه طلاب رسیدگی و قرار شد در این باره همان روشی که زمان اعلیحضرت فقید معمول بوده عمل شود.
علیهذا در مهر ماه سال جاری کمیسیون دیگری با شرکت نماینده وزارت فرهنگ تشکیل شد و تصمیم گرفت مفاد بخشنامه صادره قبلی لغو گردد.
و از آن پس اداره نظام وظیفه هر کس را که وزارت فرهنگ بعنوان محصل علوم دینی معرفی کرد معاف تحصیلی بشناسد.
وزارت فرهنگ نیز برای تحصیلات طلاب برنامه و آئین نامه ای تنظیم کند و طبق آن طلاب را باداره نظام وظیفه معرفی نماید.
سرهنگ خادمی رئیس قسمت حقوقی اداره کل نظام وظیفه میگفت چند ماه است که منتظر اعلام نتیجه اقدامات وزارت فرهنگ میباشند تا پیرو بخشنامه قبلی روش جدید را بحوزه های نظام وظیفه ابلاغ نمایند.
تهیه کننده رئیس بخش 321 رئیس اداره دوم عملیات مدیر کل اداره سوم معاونت ساواک اصل در پرونده 424 ن ـ ج بایگانی است.
این نسخه در پرونده 336ن بایگانی شود.
شهابی تیمسار قائم مقام ریاست ساواک مقرر فرمودند آقای مدیر کل با امام جمعه تماس گرفته در این مورد بررسی نمایند و پس از تکمیل بررسی و تهیه طرح لازم مراتب بمعظم له گزارش شود تا در کمیسیون با شرکت وزراء فرهنگ و کشور مطرح فرمایند.
توضیحات سند:
1ـ سرتیپ احمد بینا در سال 1292 در بیرجند متولد شد.تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دبستان و دبیرستان شوکتیه بیرجند به پایان رساند و در مهر ماه 1315 به دانشکده افسری وارد شد و در سال بعد، در مهر 1317 با درجه ستوان دومی از دانشکده افسری فارغ التحصیل شد.
وی در دوران دانشکده افسری با محمدرضا پهلوی همدوره بود.
مشاغلی که در مدت انجام خدمت در نظام دارا بود عبارت بودند از: ریاست مخابرات هنگ 15 سابق سوار بیرجند، دادستان و رییس اطلاعات تیپ خاش، ریاست ستاد تیپ خاش، ریاست حوزه نظام وظیفه بیرجند، ریاست دایره 2 کارگزینی ارتش، ریاست شعبه 2 کارگزینی، افسران آجودانی کل نیروی زمینی، معاون اداره بازنشستگی و بیمه ارتش و پس از آن در تاریخ 17 / مهر 1342 به فرمان محمدرضا پهلوی به ریاست اداره کل نظام وظیفه عمومی کشور منصوب شد.