تاریخ سند: 24 اردیبهشت 1346
موضوع: اظهارات مهدی غضنفری در زمینه تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران
متن سند:
رونوشت گزارش خبری شماره 6050 /20 ﻫ 2-24 /2 /1346
موضوع: اظهارات مهدی غضنفری در زمینه تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران
در ساعت 1800 روز 17 /2 /46 مهدی غضنفری ضمن صحبت اظهار داشت که چند روز است در دانشگاه تظاهراتی میشود و عدهای را نیز دستگیر گردیدهاند و دانشجویان تهرانی تقاضا دارند که اول رفقای زندانیشان آزاد شوند و ثانیاً شهریه نپردازند و گفت در مرحله اول شروع به تظاهرات از طرف دستگاه بوده و میخواستهاند بدین وسیله احساسات دانشجویان را برانگیخته و بعد از طرف شاه یا شهبانو و یا ولیعهد وجوهی در اختیار گذارده شود که به نام شهریه دانشجویان واریز گردد و از این راه محبوبیتی کسب و بهرهبرداری لازم بنمایند که بعد کنترل تظاهرات از دستشان خارج شده و میرود که شکل دیگری پیدا نماید.
غضنفری اظهار نمود متأسفانه تشکیلاتی که بتواند تظاهرات را رهبری نماید وجود ندارد و در مقابل سازمان امنیت به وسیله دانشجویانی که بدون کنکور به دانشگاه فرستاده و نیز ایادی خود و همچنین دانشجویان شهرستانی که فقط به کار تحصیل اشتغال دارند، کوشش مینماید که ابتکار عملیات را به دست گیرد و در جهت منافع خود از آن بهرهبرداری نماید. ناطق سپس در مورد فعالیتهای آینده سیاسی کشور عقیده داشت که دکتر رادمنش با عنوان رئیس پولیت بروی1 حزب توده نطقی ایراد کرده و برنامههای در دست اجرای دولت ایران را ستوده و اظهار داشته که باید عناصر روشنفکری که در خارج از ایران به علت محدودیتهای قبلی و عدم وجود امکانات لازم به سر میبرند به کشور بازگردند و این میرساند که احتمالاً ممکن است در آینده آوانسهایی به حزب توده داده شود و حتی بعید نیست که فعالیت آن را بنا به سازشهای قبلی و غیره آزاد نمایند.
غضنفری گفت متأسفانه در جبهه ملی چندین جناح و شکاف وجود دارند که نمیشود با یکدیگر همکاری کرد و گفت مقصر امثال مهندس مهدی بازرگان هستند که در زمان تشکیل نهضت مقاومت ملی خرابکاری کردند و تفرقه انداختند2 و حالیه پان ایرانیستها این کار را میکنند. غضنفری اظهار نمود در زمان تشکیل نهضت مقاومت ملی کلیه کارها را افراد حزب سوسیالیست انجام میدادند و حتی در اولین فعالیت جبهه ملی در بعد از 28 مرداد 32 که با اللهیار صالح تماس گرفته شد، اولین اعلامیه توسط دکتر مسعود حجازی به تعداد دوهزار پلیکپی و بیست هزار چاپی تهیه شد که در سبدهای میوه به منزل اللهیار صالح بردند و باعث تعجب نامبرده گردیده بود و بعد از آن هم تقریباً کلیه کارهای انتشاراتی و اجرائی جبهه ملی به دست افراد حزب سوسیالیست انجام میگرفت و به همین علت در کنگره جبهه ملی افراد حزب مذکور پیروزی به دست آوردند. وی افزود که طرفداران دکتر خنجی قابلیت تحرک بسیار دارند ولی اولاً به علت وجود اختلافات عدیده با بعضی از افراد جبهه ملی از جمله شاهپور بختیار و داریوش فروهر و ثانیاً به علت عدم وجود زمینه فعالیت این تحرک مهار شده و به کار نمیآید.
غضنفری عقیده داشت که راه مبارزه مخفی و تشکیل حوزههای زنجیرهای فعلاً تنها راه اجتنابناپذیر است و نباید گول دستگاه را خورد که گهگاه آزادیهائی برای شناسایی سازمانها و افراد مختلف قائل میشود و بعد از شناسایی مذکور ضربات اصلی را جهت متلاشی کردن سازمانهای مذکور وارد میسازد. در این موقع غضنفری از شخصی به نام سعدی که قدری لکنت زبان دارد و لهجه شمالی دارد سئوال نمود از دانشگاه چه خبر دارد. وی پاسخ داد تظاهراتی انجام شده و در داخل و خارج دانشگاه گسترش داشته و در خیابان پلیس مردم را متفرق میکرده و در داخل عدهای را دستگیر کردهاند.
رونوشت برابر اصل است. اصل در غ. ض 14. به پرونده اللهیار صالح به کلاسه 23000 ضمیمه و بایگانی شود. 30 /2 /46
توضیحات سند:
1. منظور، سخنرانی رادمنش در هفتمین کنگره حزب سوسیالیست متحد آلمان است که رادیو پیک با عنوان « اینک سخنرانی رئیس هیئت نمایندگی حزب توده ایران «رفیق رادمنش» صدر بیوروی کمیته مرکزی را به استماع شما میرسانیم.» از آن یاد کرده است. دبیران اول حزب توده به روایت اسناد ساواک. ص 77
2. در گزارشی به شماره 22169 /311- 14 /2 /46 آمده است: «اخیراً مهندس مهدی بازرگان ضمن ملاقات با طرفداران خود، دستوراتی درباره فعالیت و توسعه تشکیلات نهضت آزادی به آنان داده و متعاقباً بین اعضای سابق این جمعیت ملاقاتهائی صورت گرفته که مقدمه اجرای دستورات مهندس بازرگان تلقی میگردد.» پرونده انفرادی مهندس مهدی بازرگان
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 356